GE ရဲ့ Chief Country Representative Andrew Lee
ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံေစ်းကြက္ကုိ ၀င္ေရာက္လာတဲ့ ႏုိင္ငံတကာ ကုမၸဏီေတြထဲမႇာ နာမည္ေက်ာ္ General Electric Int’l Inc (GEII) လည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ Power & Water ၊ Healthcare၊ Transportation(Aviation)၊ Oil & Gas စတဲ့ ကမၻာတစ္၀န္းက အေျခခံအေဆာက္အအံုပုိင္း ဆုိင္ရာက႑ေတြမႇာ ၀န္ေဆာင္မႈေပးေနတဲ့ ကုမၸဏီႀကီးျဖစ္သလုိ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕အေျခခံ အေဆာက္အအံုဖြံ႔ၿဖိဳးေရးကုိ စိတ္၀င္စားၿပီး အကူအညီေပးေနတဲ့ ကုမၸဏီလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမႇာ GE ရဲ႕ လုပ္ကုိင္ေဆာင္ရြက္ေန တာေတြ နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး GE ရဲ႕ ျမန္မာႏုိ္င္ငံဆိုင္ရာ Chief Country Representative ျဖစ္သူ Mr Andrew Lee @ ဦးေဇာ္၀င္းနဲ႔ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းခဲ့တာကုိ ေဖာ္ျပလုိက္ပါတယ္။
GE ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ၀င္ေရာက္လာတဲ့ အေၾကာင္းအရင္း
GE က ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ၂၀၁၂ ခုႏႇစ္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလမႇာ စတင္၀င္ေရာက္လာတာျဖစ္ပါတယ္။ တုိင္းျပည္က ဖြင့္လိုက္တဲ့အခါ မႇာ GE က ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ စိတ္၀င္စားလာပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ Infrastructure အပုိင္း ျဖစ္ပါတယ္။ GE ရဲ႕ လုပ္ ငန္းေတြက Healthcare ၊ Power & Water ၊ Transportation (Aviation) ၊ Oil&Gas စတဲ့ Infrastructure လုပ္ငန္း ပုိင္းေတြျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံကလည္း တံခါးပိတ္၀ါဒက်င့္သံုးခဲ့တာ ႏႇစ္ေပါင္း ၅၀ မက ရႇိေနၿပီဆုိေတာ့ တုိင္းျပည္ ရဲ႕လုိအပ္ ခ်က္ေတြကုိ လာေရာက္ေလ့လာဖုိ့အတြက္ GE က အခုလို ၀င္ေရာက္လာတာျဖစ္ပါတယ္။ GE ရဲ႕ Vice Chairman ျဖစ္တဲ့ John G.Rice က ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ စတင္၀င္ေရာက္လာၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ Infrastructure ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ မႈအတြက္ ဘယ္ လုိေဆာင္ရြက္ေပးရမလဲဆိုတာကုိ လ်ပ္စစ္၀န္ႀကီးနဲ႔ စတင္ေဆြးေႏြးခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
Chief Country Representative အေနနဲ႔ တာ၀န္ယူရတဲ့အပုိင္း
GE မႇာ Solution ေလးခု ရႇိပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ Moving (မီးရထား၊ ေလယာဥ္ပ်ံစတဲ့ သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ ေရးအပုိင္း)၊ Building (ကမ္းလြန္ေရနံနဲ႔သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕တူးေဖာ္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့အပုိင္း)၊ Curing (Healthcare နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့အ ပုိင္း) နဲ႔ Powering (လ်ပ္စစ္စြမ္းအင္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့အပုိင္း) ဆုိၿပီး Solution ေတြ ရႇိပါတယ္။ အဲဒါေတြကို တာ၀န္ယူရပါ တယ္။
GE ရဲ႕ Chief Country Representative ရာထူးကုိ ျမန္မာလူမ်ဳိးအေနနဲ႔ တာ၀န္ယူလုပ္ကုိင္ရတဲ႕ အားသာခ်က္
ျမန္မာလူမ်ဳိးတစ္ဦးအေနနဲ႔ GE ရဲ႕ Chief Country Representative တစ္ေယာက္ျဖစ္ရတာ ဂုဏ္ယူမိသလုိ တာ၀န္က လည္း ေတာ္ေတာ္ႀကီးမားပါတယ္။ ကုိယ့္တုိင္းျပည္တုိးတက္ေအာင္၊ အနာဂတ္မ်ဳိးဆက္အတြက္ တုိးတက္ေအာင္ ဘာေတြေဆာင္ရြက္ေပးရမလဲဆုိတာကုိ နားလည္ထားမယ္ဆုိရင္ ဒီေနရာမႇာ Chief Country Rep အေနနဲ႔ တာ၀န္ယူရတာ ပုိၿပီးအားသာခ်က္ရႇိတယ္လုိ႔ ေျပာရမႇာပါ။ တျခားႏုိင္ငံသားဆုိရင္ Culture ပုိင္းနဲ့ ေျပာဆုိေဆြးေႏြးတဲ့အပုိင္းေတြမႇာ အခက္ အခဲရႇိႏုိင္ပါတယ္။ Country Rep တစ္ေယာက္က ကုိယ္သြားမယ့္ တုိင္းျပည္ရဲ႕ Culture Protocol ကုိ နားလည္ရပါမယ္။ ဒါကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံတစ္ခုတည္း မဟုတ္ပါဘူး။ Challenge ေတြကေတာ့ အမ်ားႀကီးရႇိေနေပမဲ့ ကုိယ့္တုိင္းျပည္ တုိးတက္ ဖုိ႔နဲ႔ အနာဂတ္မ်ဳိးဆက္ေတြ တုိးတက္ဖုိ႔အတြက္ စိတ္ထားၿပီးလုပ္ကုိင္ရတာေပ်ာ္ပါတယ္။
လ်ပ္စစ္စြမ္းအင္က႑အတြက္ အစုိးရနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေနမႈအပုိင္း
လ်ပ္စစ္၀န္ႀကီးဦးခင္ေမာင္စုိးအပါအ၀င္ အျခား၀န္ႀကီးေတြနဲ့လည္း ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးေနပါတယ္။ လ်ပ္စစ္၀န္ႀကီးဌာန တစ္ ခုတည္းသာမကဘဲ အျခား၀န္ႀကီးဌာနေတြနဲ႔လည္း လက္တြဲလုပ္ကုိင္ရမႇာျဖစ္တယ္။ ေလာ ေလာဆယ္မႇာေတာ့ ေႏြရာသီ လ်ပ္စစ္ဓာတ္အားလုိအပ္ခ်က္အတြက္ ဘယ္လုိတုိးတက္ေအာင္လုပ္မယ္ဆုိတာကုိ ရႇင္းျပရပါတယ္။ အဲဒီလုိရႇင္းျပဖုိ႔က လည္း ၀န္ႀကီးဌာနေတြနဲ့ Relationship ေကာင္းဖုိ့၊ Sincere ျဖစ္ဖုိ႔လုိပါတယ္။ GE ကေတာ့ ဘာပဲလုပ္လုပ္ Transparentျဖစ္ဖုိ႔၊ ေလးစားလုိက္နာမႈ (Compliance)ရႇိဖုိ႔နဲ႔Rule of Law အတုိင္း လုိက္နာေဆာင္ရြက္ႏုိင္ဖုိ႔ စတဲ့ အခ်က္ေတြကုိ အဓိကထားၿပီးလုပ္ကုိင္ပါတယ္။ တစ္ခုခုလုပ္မယ္ဆုိရင္ Checks and Balances က အမ်ားႀကီး ရႇိပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူဦးေရနဲ႔ လ်ပ္စစ္ဓာတ္အားရရႇိမႈအေနအထား အေပၚသံုးသပ္ခ်က္
အစုိးရကထုတ္ျပန္ထားတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြအရ Electrification Rate က ၃၀ ရာခုိင္ႏႈန္းနီးပါးေလာက္ ရႇိပါတယ္။ လ်ပ္စစ္မီးရဖုိ႔ အဓိကအေနနဲ့ Policy အေပၚမႇာမူတည္တယ္။ External Policy ကုိ ဆုိလုိတာျဖစ္တယ္။ အစုိးရက ဆံုးျဖတ္ ခ်က္ခ်တာ ျမန္ဆန္မႈရႇိမရႇိနဲ႔ ေရတုိအတြက္စဥ္းစားတာလား၊ ေရရႇည္အတြက္စဥ္းစားတာလားစတဲ့ Factor ေတြအေပၚမႇာ အမ်ားႀကီးမူတည္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမႇာကသဘာ၀သယံဇာတ ေတြအမ်ားႀကီးရႇိတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ထုတ္လုပ္မႈ ၇၀ ရာခုိင္ႏႈန္းက ေရအားလ်ပ္စစ္ထုတ္လုပ္မႈနဲ႔ သြားတာျဖစ္တယ္။ အဲဒါကေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပ မဲ့ ေရအားလ်ပ္စစ္ထုတ္လုပ္မႈက ၾကာလာရင္ EIA (EnvironmentalImpactAssessment)အေနနဲ႔ အက်ဳိးသက္ေရာက္ မႈအမ်ားႀကီး ရႇိေနပါတယ္။ ျမစ္၀ကြၽန္း ေပၚေအာက္ပုိင္းေဒသ (Lower Delta) မႇာေနတဲ့ ရြာသားေတြ၊ လယ္ သမားေတြအတြက္ ျမစ္ေရက အဓိကအသက္ေသြးေၾကာပါပဲ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ သူတုိ႔က ဒါနဲ႔ပဲ စိုက္ပ်ဳိးေရးေတြ လုပ္ ခဲ့တယ္။ အသက္ေမြး၀မ္း ေက်ာင္းျပဳၿပီး ရႇင္သန္ေနထုိင္ခဲ့တဲ့အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ Hydro တစ္ခုေဆာက္မယ္ ဆုိရင္ EIA အမ်ားႀကီးစဥ္းစားရမႇာျဖစ္တယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမႇာ Natural Gas Reserve ေတြ အမ်ားႀကီးရႇိပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ဒါေတြကုိထုတ္လုပ္ဖုိ႔က အခ်ိန္ယူရမယ္။ ဆုိလုိတာက Integrated Energy Balance ရႇိကုိရႇိရမယ္။ အစုိးရမႇာ Capacity မ်ားမ်ားရႇိမယ္၊ လ်ပ္စစ္ဓာတ္အားနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး Efficiency ကုိ ေကာင္းေကာင္း နားလည္ထားမယ္ ဆုိရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ ေလာေလာဆယ္ ၁၈ လကေန ၂၄ လအတြင္း GE မႇာရႇိတဲ့ Solution ေတြနဲ႔ လ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ထုတ္လုပ္မႈပမာဏကုိ တုိးျမႇင့္ႏုိင္မႇာျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ လ်ပ္စစ္၀န္ႀကီးဌာနနဲ႔ Efficiency ကိစၥ ကုိ ေဆြးေႏြးေနပါ တယ္။ ရႇိေနတဲ့ဆီကုိပဲသံုးၿပီး အခ်ဳိ႕ေနရာေတြမႇာ လ်ပ္စစ္ဓာတ္အားပမာဏကို ႏႇစ္ဆအထိတုိးထုတ္လုိ႔ ရပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ Technology က ေတာ္ေတာ္ကုိ ေျပာင္းသြားၿပီျဖစ္တဲ့အတြက္ Efficiency က အရင္က နဲ႔ ေတာ္ေတာ္ကြာသြားပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ Electrified Household မ်ားမ်ားရႇိလာဖုိ႔ကေတာ့ အခုေျပာခဲ့တဲ့ အတုိင္း External Factor ေတြအေပၚမႇာ အမ်ားႀကီးမူတည္ ေနပါတယ္။ Internal Factor အေနနဲ႔ဆုိရင္ေတာ့ GE ဘက္ကေတာ့ အဆင္သင့္ပါပဲ။
GE ရဲ႕ Power & Water Solution နဲ႔ပတ္သက္တဲ့လုပ္ငန္း
Power နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး GE မႇာ Thermal ၊ Aerodirective Gas Engine နဲ႔ Energy Service Management ဆုိၿပီး ရႇိပါ တယ္။ Thermal က GE မႇာရႇိတဲ့ Heavy Duty Gas Turbine (HDGT) ေတြထုတ္ပါတယ္။ အ ခုေလာ ေလာဆယ္ ျမန္မာျပည္မႇာရႇိတဲ့ Gas Turbine ေတြကေတာ့ GE ရဲ႕ HDGT ေတြျဖစ္ပါတယ္။ Aerodirective ဆုိတာကေတာ့ ဂ်က္အင္ဂ်င္ကုိယူၿပီး လ်ပ္စစ္ဓာတ္အားထုတ္တာျဖစ္တယ္။ အခုဂ်က္အင္ဂ်င္ႏႇစ္လံုးကုိ အလံုစက္႐ုံမႇာ ထည့္ထားတယ္။ Efficiency အင္မတန္ေကာင္းပါတယ္။ GE ရဲ႕ Gas Engine အေနနဲ႔ကေတာ့ အခုသာေကတ ဓာတ္အားေပးစက္႐ုံမႇာ Gas Engine ၁၆ လံုးရႇိပါတယ္။ Enegy Service Management ကေတာ့ Gas Turbine ေတြကုိ Maintenance အေနနဲ႔ Aftersales Service လုပ္ေပးတာ ရႇိပါတယ္။ Aerodirective မႇာ Distributed Power ဆိုတာရႇိၿပီး Renewable Energy အေနနဲ႔ (Biomass) ေတြကုိသံုးၿပီး လ်ပ္စစ္ဓာတ္အားျပန္ထုတ္လုပ္တာရႇိပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ဟာဆုိရင္ Human Waste ၊ Animal Waste ေတြကေန Methane ကုိ Capture လုပ္ၿပီးမႇ လ်ပ္စစ္ဓာတ္အားထုတ္လုပ္တဲ့စက္ေတြ ရႇိပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး Renewable Energy အေနနဲ႔ Wind Turbine ေတြ ထုတ္ပါတယ္။ ဥပမာအေနနဲ႔ မၾကာေသးခင္က ကိစၥတစ္ခုျဖစ္တဲ့ မြန္ဂုိးလီးယားအေၾကာင္း ေျပာခ်င္ပါတယ္။ မြန္ဂုိးလီးယားမႇာဆုိရင္ဘာမႇမရႇိဘူး။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီမႇာ ေလ အားေကာင္းလုိ့ Wind Energy ကုိ GE ရဲ႕စက္ေတြ၊ Solution ေတြနဲ႔ ထုတ္လုပ္ၿပီး လ်ပ္စစ္မီးရရႇိတဲ့အတြက္ တုိင္းျပည္ရဲ႕ စီးပြား ေရးဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ စတင္ေကာင္းမြန္လာတာကုိ ေတြ႕ရႇိရပါတယ္။
GE Foundation ရဲ႕ CSR အစီအစဥ္
ေနျပည္ေတာ္မႇာက်င္းပခဲ့တဲ့ အေရႇ႕အာရႇဆုိင္ရာ ကမၻာ့စီးပြားေရးဖုိရမ္မႇာ GE က Co-chair လုပ္ခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံအ တြက္ ေဒၚလာခုနစ္သန္းလႇဴမယ္လုိ႔ ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေၾကညာခ်က္မႇာ GE က ေဒၚလာ ၃,၅၀၀,၀၀၀ ကုိ က်န္းမာေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ေရြးခ်ယ္ထားတဲ့၀န္ထမ္းေတြကုိ Jhpiego (an affiliate of Johns Hopkins University) မႇာ သင္တန္းေပးဖုိ႔ အသံုးျပဳမႇာျဖစ္ၿပီး ေက်းလက္ေဒသက်န္းမာေရး ေစာင့္ေရႇာက္မႈအတြက္ GE အေနနဲ႔ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီး ဌာနနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး မိခင္နဲ႔ ေမြးကင္းစကေလး ေသဆံုးမႈႏႈန္း (Maternal and Infant Mortality) ကုိ ေလ်ာ့ခ်ဖုိ႔ Training ၊ Technology နဲ႔ Equipment ေတြကုိ ေထာက္ပံ့ေပးမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ က်န္တဲ့ ေဒၚလာ ၃,၅၀၀,၀၀၀ ကုိေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔စြမ္းအားအရင္းအျမစ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးအတြက္ Broad Training နဲ႔ Capacity Building Efforts ေတြအတြက္ ေထာက္ပံ့ေပးမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာင္လာမယ့္ လူငယ္ေခါင္းေဆာင္ေတြကုိ တိုင္းျပည္တုိးတက္ဖုိ႔ အတြက္ ဘယ္လုိလုပ္ရမယ္၊ ဘယ္လုိဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ရမယ္စတာေတြနဲ႔ ပတ္သက္တာေတြကုိ New York ၿမိဳ႕၊ Ossining မႇာရႇိတဲ့ Crotonville Leadership Training Center မႇာ Training ေပးဖုိ႔အတြက္ လူ ၅၀ ကုိ ေရြးခ်ယ္ေစလႊတ္ မႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ Practical ၊ In class ၊ Fundamental နဲ႔ Case Studies ပံုစံေတြနဲ႔ သင္ေပးမႇာျဖစ္ပါ တယ္။ ေနာက္ထပ္အစီအစဥ္တစ္ခုအေနနဲ႔ GE က လူ ၅၀ ကုိ ဒီႏႇစ္ကေနစၿပီး တစ္ႏႇစ္ကုိ ဆယ္ေယာက္ႏႈန္းနဲ့ စင္ကာပူမႇာ ရႇိတဲ့ Lee Kuan Yew Shool of Public Policy ကုိ ပုိ႔ေပးမႇာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီမႇာ Public Administration ၊ Procurement ၊ Transparency & Good Governance စတာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး Capacity Course ၊ Training Course ေတြကုိ သင္ေပးမႇာျဖစ္ပါတယ္။
Power နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး GE က ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ Energy Masterplan ကုိ ေရးဆြဲေပးဖုိ႔ရႇိပါတယ္။ ေနာက္ တစ္ခ်က္အေနနဲ႔ အခု Chief Engineer(CE) ေတြက Retirement သြားေနေတာ့ ေနာက္တက္လာတဲ့ CE ေတြက GE ရဲ႕ Technology ကုိ သိပ္မသိေတာ့တဲ့အတြက္ သူတုိ႔ေတြကုိ Capacity Training ေပးဖုိ့ လ်ပ္စစ္၀န္ႀကီးဌာနက GE ကုိ ေျပာပါတယ္။ အဲဒါကုိ GE အေနနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ေပးဖုိ႔ရႇိပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး GE က Aero နဲ႔ Thermal Gas Engine ေတြရဲ႕ Subject Matter Expert (SME) ေတြလာၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံက Engineer ေတြကုိ Classroom ပံုစံ၊ Case Studies ပံုစံနဲ႔ Practical ပံုစံလည္း သင္ေပးဖုိ႔ရႇိပါတယ္။ သင္တန္းၿပီးရင္ Site Visit အစီအစဥ္လည္း ရႇိပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ MRDI နဲ႔တြဲၿပီး Rule of Law နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ Capacity Training လုပ္ဖုိ႔ အစီအစဥ္ရႇိပါတယ္။
Healthcare နဲ႔ပတ္သက္တဲ့အပုိင္း
Sea Lion ကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမႇာ GE ရဲ႕ Channel Partner ျဖစ္တယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမႇာ Healthcare နဲ႔ပတ္သက္တာေတြ အားလံုးကုိ Sea Lion နဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။
ႏုိင္ငံျခားရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံမႈက႑အေပၚသံုးသပ္ခ်က္
FDI ေတြကေတာ့ ၀င္လာေနၿပီ။ လာဖုိ႔ဖိတ္ေခၚေနတဲ့အတြက္ ႏုိင္ငံျခားရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံသူေတြကေတာ့ လာၾကမႇာပဲ။ ဒါေပမဲ့ Public Administration မႇာ အထက္ပုိင္းက ဘယ္ေလာက္ပဲေျပာေနေျပာေန တကယ္တမ္း Execution၊ Implementat- ion လုပ္ရမႇာက Mid-level က လူေတြျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ႔ေတြအေနနဲ႔ ဒါေတြကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔က Internet ၊ E-government စတဲ့ Tools နဲ႔ Access မရႇိဘူးဆုိရင္ လုပ္ရတာအခ်ိန္ၾကာပါတယ္။
ဥပမာ – ကုမၸဏီတစ္ခုလာေထာင္ခ်င္တယ္ဆုိရင္ စာရြက္စာတမ္းေတြ အကုန္လုပ္ၿပီး ဘယ္သူနဲ႔ ဘယ္ဌာနနဲ႔ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ရမယ္ဆုိတာေတြလုပ္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ E-government ကရႇိရမယ္။ Capacity ျမင့္လာဖုိ႔အတြက္ Technology ကအေရးႀကီးပါတယ္။ Technology က Productivity ကုိ တုိးတက္ေစပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ အင္မတန္ေကာင္းမြန္တဲ့အခြင့္အေရးကေတာ့ နည္းပညာပုိင္းဆုိင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ တစ္ဆင့္ၿပီးမႇတစ္ဆင့္ သြားေနစရာမလုိေတာ့ဘဲ ေနာက္ဆံုးေပၚအဆင့္ျမင့္ နည္းပညာေတြကုိ အသံုးခ်ၿပီး Leapfrog လုပ္ႏုိင္မယ္ဆုိရင္ တုိးတက္ မႈအလြန္ျမန္ဆန္မႇာ ျဖစ္ပါတယ္။
Infrastructure နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လ်ပ္စစ္မီး၊ ဆက္သြယ္ေရး၊ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး၊ ေရအရင္းအျမစ္နဲ႔ လမ္းတံတားစတာေတြကုိ တုိးတက္ေအာင္လုပ္ရမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ Rule of Law လည္း ရႇိရမႇာျဖစ္ပါတယ္။ Infrastructure ကလည္းမေကာင္းသလုိ Rule of Law လည္း ေကာင္းေကာင္းမရႇိဘူးဆုိရင္ေတာ့ FDI ေတြ ၀င္လာမႇာမဟုတ္ပါဘူး။ FDI ေတြ၀င္မလာရင္ ဒီမႇာ အလုပ္အကုိင္အခြင့္အလမ္းေတြ ဆံုး႐ႈံးမႇာျဖစ္ပါတယ္။ FDI ေတြ၀င္လာဖုိ႔အတြက္ အစုိးရက Flexible ျဖစ္ရမယ္။ Rule of Law ရႇိရမယ္။ ေနာက္တစ္ခုက FDI ေတြ၀င္လာဖုိ႔ Banking Reform ကအင္မတန္ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒါက အခ်ိန္ယူၿပီးလုပ္ရမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ- စင္ကာပူ ဘာေၾကာင့္တုိးတက္သလဲဆုိတာကုိၾကည့္ရင္ Investment ေတြ၀င္လာတဲ့အခါ အဆင္ေျပေအာင္ လုပ္ကုိင္ေဆာင္ရြက္ထားတာေတြဟာ အင္မတန္ကုိ Systemat- ic ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ပါပဲ။ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔လည္း နမူနာတစ္ခုယူၿပီး ေနာက္ဆံုးေပၚနည္းပညာအသစ္ေတြကုိ အသံုးျပဳလုပ္ကုိင္ေဆာင္ရြက္မယ္ဆုိရင္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈ ျမန္ဆန္မႇာျဖစ္ပါ တယ္။
ျဖည္႕စြက္ေျပာခ်င္တာရႇိရင္
ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ Expectation ကေတာ့ Next Generation ေတြအတြက္ စဥ္းစားဖုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏႇစ္ ၅၀ ကာလအတြင္း မႇာ တုိင္းျပည္ရဲ႕ပညာေရးစနစ္က တျဖည္းျဖည္းက်ဆင္းလာခဲ့တယ္။ ေျပာခဲ့ၿပီးတဲ့အတိုင္း Challenge ေတြျဖစ္တဲ့ Infrastructure ၊ Capacity ၊ Connectivity၊ Knowledge စတာေတြက တုိင္းျပည္တံခါးပိတ္ေနလုိ႔သာ ျဖစ္ရတာ ပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ Literacy Rate က ၉၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္ရႇိတဲ့အတြက္ ေကာင္းေကာင္းသင္ၾကားေပးမယ့္သူရႇိရင္၊ Access ရႇိမယ္ဆုိရင္၊ စာဖတ္မယ့္ေနရာေကာင္းေကာင္းရႇိမယ္ဆုိရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ တုိးတက္ဖုိ႔အခြင့္အလမ္းအမ်ားႀကီး ရႇိေနပါတယ္။ Access နဲ႔ Tools မရႇိလုိ႔သာ ဒီလုိ Challenge ေတြႀကံဳေနရတာ ျဖစ္တယ္။ ႏုိင္ငံသားေတြကုိယ္တုိင္ကလည္း ကုိယ့္မိသားစု၊ တုိင္းျပည္အနာဂတ္တုိးတက္ဖုိ႔ Passion ၊ Initiative စတာေတြ ရႇိေနဖုိ့ကလည္း အေရးႀကီးပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ႏႇစ္သက္တဲ့ စကားတစ္ခုကေတာ့ John F Kennedy ေျပာတဲ့ ‘ Ask not what your country can do for you, ask what you can do for your country ‘ (သင့္ရဲ႕တုိင္းျပည္က သင့္အတြက္ဘာလုပ္ေပးႏုိင္မလဲဆုိတာကုိမေမးဘဲ သင္က သင့္ရဲ႕တုိင္းျပည္အတြက္ဘာ လုပ္ေပးႏုိင္မလဲဆုိတာကုိေမးပါ) ဆုိတဲ့ မိန့္ခြန္းပါပဲ။
