အထက်လူကြီးတွေနဲ့ Communication ကောင်းဖို့ဆိုတဲ့နေရာမှာ Upward Communication နဲ့ Downward Communication နှစ်မျိုးရှိပါတယ်။ အခုက Upward Communication ကောင်းဖို့ဆိုရင် ဘယ်လိုလုပ်ရမလဲ။ ဆောင်ရန်၊ ရှောင်ရန်တွေကို ပြောပြပေးသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။
ဆောင်ရန်အနေနဲ့ဆိုရင်တော့ ကိုယ့်အထက်လူကြီးနဲ့ ကိုယ်ပြောရမယ့်စကားကို ကြိုပြီးတော့ စဉ်းစားထားဖို့လိုမယ်။ ပြောမယ့်အကြောင်းအရာနဲ့ဆိုင်တဲ့ အခြေ ခံဗဟုသုတတွေ၊ Information တွေကို ရသလောက်စုပြီး ပြောဖို့လိုပါမယ်။
ပြောတဲ့အခါကျရင်လည်း ရှင်းရှင်းနဲ့ ဖြည်းဖြည်းပြောဖို့လိုတယ်။ အထက်လူကြီးနဲ့ ပြောနေတဲ့အခါမှာလည်း ကြားထဲမှာ အပြင်ကိစ္စတွေဝင်လာတတ်ပါတယ်။ ကိုယ်ပြောနေတဲ့အချိန် ကြားထဲကတစ်ယောက်က ဝင်ပြောပြီးတော့ တခြားကိစ္စဝင်လုပ်သွားတယ်ဆို ခဏစောင့်လိုက်ပါ။ ပြီးရင်ပြန်ပြောတဲ့အခါ ကိုယ်အရှေ့က ပြောခဲ့တာကို Summarize လုပ်ပြီး ပြန်ပြောပြသင့်ပါတယ်။ လူကြီးက အလုပ်များတော့ အရှေ့က ကိုယ်ပြောထားပြီးသား အကြောင်းအရာတွေကို မှတ်မိချင်မှ မှတ်မိမယ်။ အဲဒါလေးတော့ သတိထားစေချင်တယ်။
နောက်တစ်ခုက လူကြီးက ကိုယ့်ကိုအရေးတကြီးကိစ္စတွေ မှာနေတဲ့အချိန်၊ ဒါမှမဟုတ် သူမှာတာတွေ များတယ်ဆိုရင် Notebook လေးနဲ့ ရေးမှတ်ပါ။ သူနဲ့ Communicate ပြန်လုပ်တဲ့အခါ ကျန်ခဲ့တာတွေမဖြစ်အောင် ချရေးထားသင့်တယ်။
သူပြောနေတဲ့အချိန်မှာလည်း သူပြောတဲ့အရာကို ကြားကြောင်း၊ သိရှိကြောင်း၊ နားလည်ကြောင်းတစ်ခုခု Respond ပေးသင့်တယ်။ လူငယ်တော်တော်များများက ဘာမှအသံပြန်မပြုကြတာမျိုးရှိပါတယ်။
'ဟုတ်ကဲ့' ဆိုတဲ့ တစ်လုံးပြန်ပြောဖို့ နှောင့်နှေးတတ်ကြတယ်။ အဲဒီအခါပြောနေတဲ့လူကြီးက သူပြောနေတာကို ကြားတာလား၊ မကြားတာလားဆိုတဲ့ Response က ဝန်ထမ်းဆီက ပြန်မလာဘူးဆိုရင်ပြောရတာ အားမရဘူး ဖြစ်တတ်တယ်။ အဲဒီအတွက် ကိုယ်ကတက်တက်ကြွကြွနဲ့ Response ပြန်ပေးသင့်တယ်။ မရှင်းရင်လည်း Confirm ပြန်လုပ်သင့်တယ်။
အရေးကြီးတာတစ်ခုက ပြောသင့်တဲ့အချိန်၊ နေရာ၊ ကိုယ့်အထက်လူကြီးရဲ့ Emotion ၊ လူကြီးရဲ့ပင်ကိုစရိုက် စတဲ့ နေရာ၊ အချိန်၊ ကာလံဒေသံအခြေအနေတွေ ကြည့်ပြီးမှ ကိုယ်ကပြောဆိုသင့်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အရေးပေါ်အသည်းအသန်ဖြစ်တဲ့ ကိစ္စဆိုရင်တော့ ကာလံဒေသံ မကြည့်နိုင်တော့ဘူး။ မြန်မြန်ဆန်ဆန်ပဲ ပြောရတော့မှာပါ။ သို့ပေမယ့် ပုံမှန်အားဖြင့်တော့ ကာလံဒေသံကြည့်ပြီး ပြောရပါမယ်။
အဲဒီမှာ လူကြီးရဲ့ Emotion ကို သတိထားဖို့လိုတယ်။ သူစိတ်ညစ်နေတဲ့ အချိန်လား၊ သူအလုပ်တွေ ရှုပ်ပြီးတော့ Disorganized ဖြစ်နေတဲ့ အချိန်ဖြစ်နေတာလား၊ သူ့ကိုယ်သူ စိတ်ကစုစည်းလို့မရဘူး။ အလုပ်တွေ၊ အာရုံတွေက များနေတယ်။ အဲဒီလိုအခြေအနေမျိုးတွေမှာ အရေးကြီးကိစ္စတွေကို ချက်ချင်းမပြောသင့်ပါဘူး။ ခဏလေးကြည့်ပြီးတော့ သူ့ရဲ့ Emotion အခြေအနေကောင်းတယ်ဆိုတော့မှ ပြောသင့်ပါတယ်။ အရေးကြီးတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေအတွက် ဒါကတည်း တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း အရေးပါပါတယ်။
နောက်တစ်ခုက Personality - ပင်ကိုစရိုက်။ တချို့အကြီးအကဲတွေက စကားများများပြောတာ၊ ရှည်ရှည်ဝေးဝေး ပြောတာတွေ မကြိုက်ဘူး။ လိုတိုရှင်းပဲ ကြိုက်ကြတယ်။ တချို့လူကြီးတွေက သိုင်းသိုင်းဝိုင်းဝိုင်း အသေးစိတ်သိချင်တာမျိုးတွေရှိတယ်။ ဒီတော့ ကိုယ့်ရဲ့ အကြီးအကဲက လိုတိုရှင်းပဲ ကြိုက်တာလား။ သိုင်းသိုင်းဝိုင်းဝိုင်းပြောမှ ကြိုက်တဲ့သူလား စသဖြင့် သူ့ရဲ့ Personality ကို ကိုယ်ကသိဖို့ လိုတယ်။ Personality ကို သိပြီးတော့ပြောမယ်ဆိုရင် ပိုကောင်းမယ်။ ပြောလိုက်တဲ့အချိန်မှာလည်း ခင်ခင်မင်မင်၊ ပြုံးပြုံးရွှင်ရွှင်နဲ့ Respect အပြည့်နဲ့ပြောရင် ပိုပြီးတော့ ချောမွေ့ပါမယ်။
ကိုယ်ပြောတဲ့အကြောင်းအရာက Complete (ပြည့်စုံ)ဖို့ လိုတယ်။ Relevant ဖြစ်ဖို့လိုတယ်။ လူကြီးက မေးတာကတခြား၊ ကိုယ်ဖြေတာက တခြားမဖြစ်ရအောင် Relevant ဖြစ်တဲ့ အကြောင်းအရာကိုပဲ ပြောသင့်ပါတယ်။
ကိုယ့်အထက်လူကြီးနဲ့ စကားပြောတဲ့အခါ၊ Deal လုပ်တဲ့အခါမှာ Respect ရှိဖို့လိုတယ်။ Eye Contact ရှိဖို့ လိုတယ်။ အာရုံစူးစိုက်မှုအပြည့်နဲ့ ပြောဖို့လိုပါတယ်။ Response မြန်မြန်ပေးဖို့လိုတယ်။
ကိုယ့်အထက်လူကြီးနဲ့ ကိုယ်နဲ့ Attitude တွေ၊ တန်ဖိုးထားမှုတွေ တူညီနေရင်လည်းပိုပြီးတော့ အစေးကပ်နိုင်ပါတယ်။ သူ့ရဲ့ ဝါသနာ၊ ဗီဇ၊ Attitude တွေနဲ့ နီးနီးစပ်စပ်လေး ကိုယ်က နားလည်အောင်လုပ်ပြီး ပြောမယ်ဆိုရင် Communication ပိုကောင်းပါမယ်။ အခုပြောခဲ့တာတွေကတော့ ဆောင်ရန်အချက်တွေပါ။
ရှောင်ရန်အချက်တွေအနေနဲ့ဆိုရင် အရေးပေါ်ကိစ္စမဟုတ်ဘဲ အထက်လူကြီးရဲ့ Emotion မကောင်းတဲ့ အချိန်မှာ မပြောသင့်ပါဘူး။ အထက်လူကြီးအနေနဲ့ နားလည်ရခက်တဲ့ Technical Term တွေ Terminology တွေ မလိုအပ်ဘဲ မသုံးသင့်ပါဘူး။ ပြောတဲ့အခါမှာလည်း မြန်မြန်မြန်မြန် ပြောတာတို့၊ တစ်လုံးချင်း နှေးနှေးကွေးကွးပြောတာတို့ကို တတ်နိုင်သလောက်ရှောင်သင့်တယ်။ လူကြီးတစ်ယောက်ကိုယ့်ကို စကားပြောနေတဲ့အခါမှာလည်း ကြားဖြတ်မပြောသင့်ဘူး။ သူပြောနေချိန်မှာလည်း ကိုယ်ကနားထောင်ပြီး ကိုယ့်ရဲ့ Listening Skill ကိုလည်း ပြရမယ်။
Information တွေပေးတဲ့အခါမှာလည်း အပြုသဘောဆောင်တဲ့ Information လေးတွေ ပေးစေချင်တယ်။ Information ပေးတဲ့အခါမှာ အမျိုးမျိုးပေးကြတယ်။ Verbally ပြောကြတာရှိတယ်။ Written နဲ့ သွားတာရှိတယ်။ ဘယ်လိုပဲလုပ်လုပ် Communication လုပ်တဲ့အခါမှာ ကိုယ်တင်ပြတဲ့ အကြောင်းအရာတွေက တိကျပြီး အချိန်မီဖြစ်ဖို့လိုတယ်။ Information နောက်ကျသွားတာမျိုး မဖြစ်ရအောင်။ Knowledge တွေ၊ Information တွေ ရသလောက်စု၊ စုပြီးတော့မှ ဒီကိစ္စဒီလို ဖြစ်နေပါတယ်လို့ ပြောနိုင်ရင် ပိုကောင်းတယ်။ ပြဿနာဆိုရင်လည်း Solution ပါ ယူသွားရမယ်။ ဒီဘက်က information ကို တစ်ဖက်ဘက်ကို ပို့ရုံပို့တာဟာ စာရေးစာချီတွေရဲ့ အလုပ်ဖြစ်တယ်။ ကိုယ်က အကြံပြုချက်နဲ့ Solution တွေပါ ပေးနိုင်မှ Management Level ကို ကိုယ်တိုင်ရောက်ပါမယ်။
နောက်တစ်ခုက Behavior တွေပေါ့။ ကိုယ့်ရဲ့ Workplace Behavior က ကိုယ့်အထက်လူကြီးနဲ့ ပေါင်းသင်းဆက်ဆံရေးပိုင်းမှာ ထိခိုက်မှုဖြစ်စေနိုင်တာမျိုးလည်း ရှိနိုင်ပါတယ်။ တချို့လူကြီးတွေဆိုရင် အချိန်စောမှ အချိန်တိကျမှ ကြိုက်တတ်တယ်။ ဝန်ထမ်းတစ်ယောက်က တော်တော့တော်ပေမယ့် အချိန်နောက်ကျတတ်တာမျိုးလို Workplace Behavior တွေကြောင့် အထက်လူကြီးနဲ့ Relationship ထိခိုက်နိုင်တာပါတယ်။ ကိုယ့်ရဲ့ Behavior က ယဉ်ကျေးတဲ့ Behavior ဖြစ်ဖို့လိုတယ်။ လူကြီးတစ်ယောက်အနေနဲ့ သူ့ဝန်ထမ်းရဲ့ Behavior ကြောင့် စိတ်ထဲမှာ ခိုးလိုးခုလုဖြစ်နေတယ်ဆိုရင် Mood ကလည်း ကောင်းမှာမဟုတ်ဘူး။ Mood မကောင်းရင် Communication လည်း မကောင်းနိုင်တော့ပါဘူး။
ကိုယ့်အထက်လူကြီးနဲ့ ကိုယ်နဲ့ကြားမှာ Language Barrier ဖြစ်နေတာမျိုးလည်း ရှိနိုင်ပါတယ်။ အဲဒီလိုအချိန်မျိုးမှာ ကိုယ်က ဘာသာစကားကျွမ်းကျင်မှုရှိအောင်၊ ပိုကောင်းအောင် လုပ်ရပါမယ်။ ဘာသာစကား မတူတဲ့လူတွေနဲ့ Communicate လုပ်ရတဲ့အခါမှာ Body Language လည်း လိုအပ်ပါတယ်။ အဲဒါမှ Communication က ပိုပြီးချောမွေ့မှာပါ။
ဒေါက်တာတင်မမစိုး - HR Consultant cum MD, Billion Force Services Co Ltd
