စီးပွားရေး၊ ငွေရေးကြေးရေး၊ ကုန်ဈေးနှုန်းတည်ငြိမ်မှု (Macroeconomic, Financial and Price Stability) တို့သည် နိုင်ငံ၏တည်ငြိမ်သော စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် အခြေခံကျသော လိုအပ်ချက်များ ဖြစ်ပါသည်။ ထိုနည်းတူစွာ နိုင်ငံရေးတည်ငြိမ်မှု (Political Stability) မှာလည်း အရေးပါသော လိုအပ်ချက်ဖြစ်ပါသည်။ နိုင်ငံ၏စီးပွားရေး၊ ဘဏ္ဍာရေး၊ ငွေရေးကြေးရေး မူဝါဒများကို ချမှတ်ရာတွင် အထက်ပါလိုအပ်ချက်များ၊ ရည်မှန်းချက်များကို ရရှိအောင် ဦးတည်ဆောင်ရွက်ရပါမည်။ လက်ရှိမြန်မာနိုင်ငံ၏ ပကတိဖြစ်ပေါ်နေသော စီးပွားရေး၊ ငွေရေးကြေးရေး၊ အထွေထွေစားသုံးကုန်ဈေးနှုန်းများကို လေ့လာကြည့်ပါက တစ်ဖက်တွင် နိုင်ငံ၏စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးမှုနှုန်းမှာ ၈ ရာခိုင်နှုန်းဝန်းကျင်ရှိ၍ ကျေနပ်ဖွယ်ရှိပါသည်။ အခြားတစ်ဖက်တွင် အထွေထွေစားသုံးကုန်ဈေးနှုန်းများလည်း ၇ ရာခိုင်နှုန်းခန့် မြင့်တက်နေ၍ လုပ်သားပြည်သူများသည် လစာလုပ်ခများ တိုးတက်ရရှိကြသော်လည်း အသားတင်ဝင်ငွေ (Real Income) မှာ တိုးတက်လာခြင်းမရှိဟု ဆိုနိုင်ပါသည်။ ထို့အပြင် လတ်တလောစီးပွားရေး၊ ကုန်သွယ်ရေးလုပ်ငန်းများ ရင်ဆိုင်နေရသော ပြဿနာတစ်ခုမှာ ကျပ်ငွေတန်ဖိုးမတည်ငြိမ်ခြင်း၊ ဒေါ်လာကျပ်ငွေလဲလှယ်ရာတွင် တန်ဖိုးကျဆင်းလာခြင်း ( Kyat Depreciation) ပင် ဖြစ်ပါသည်။
ကျပ်ငွေတန်ဖိုး ကျဆင်းလာခြင်း၏ဂယက်
စီးပွားရေးသီအိုရီအရ ကျပ်ငွေတန်ဖိုးကျဆင်းလာခြင်းသည် ပြည်ပကုန်သွယ်ရေးတွင် ပို့ကုန်မြှင့်တင်ရေး၊ တိုးတက်လာရေးအတွက် အထောက်အကူပြုနိုင်သည်ဟု ဆိုပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အဓိကပို့ကုန်များမှာ လယ်ယာထွက်ကုန်များ၊ တွင်းထွက်ပစ္စည်းများဖြစ်၍ ယင်းပို့ကုန်များ တိုးတက်လာရေးမှာ ရာသီဥတုနှင့် အခြားသွင်းအားစုများအပေါ် များစွာတည်ပါသည်။ သို့ဖြစ်၍ စီးပွားရေးသဘောတရားရှုထောင့်မှ ကြည့်လျှင် ကျပ်ငွေတန်ဖိုးကျဆင်းလာခြင်းသည် ပို့ကုန်မြှင့်တင်ရေးကို အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ အထောက်အကူပြုနိုင်ပါသည်။ သို့ဖြစ်၍ ပို့ကုန်များ တိုးတက်လာစေရန် ကြိုးစားဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်ပါသည်။ အထူးသဖြင့် ပို့ကုန်များမှရရှိသည့် နိုင်ငံခြားသုံးငွေ(ဒေါ်လာ) များကို စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းနှင့်အညီ၊ ပြည်တွင်းသို့ ပြန်လည်ယူဆောင်လာရန် လိုအပ်ပါသည်။
မြန်မာနိုင်ငံသည် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံဖြစ်သည့်အားလျော်စွာ ပြည်တွင်း၌လိုအပ်သည့် ရင်နှီးကုန်များ (Capital Goods) ကုန်ပစ္စည်းထုတ်လုပ်ရန်အတွက် လိုအပ်သောကြားခံကုန်ပစ္စည်းများ (Intermediate Goods) နှင့် အထွေထွေစားသုံးကုန်များ (Consumer Goods) ကို ပြည်ပမှ နှစ်စဉ်တင်သွင်းရပါသည်။ ကျပ်ငွေတန်ဖိုးကျဆင်းလာမှုသည် ယင်းပစ္စည်းများ၏ ကျပ်ငွေဖြင့် ကုန်ကျစရိတ်များမှာ တိုးတက်မြင့်မားလာသဖြင့် ကုန်ထုတ်လုပ်မှုစရိတ်နှင့် အထွေထွေစားသုံးကုန်ပစ္စည်းများ၏ ဈေးနှုန်းများကို မြင့်တက်စေပါသည်။ ကုန်ဈေးနှုန်းမတည်ငြိမ်မှုကို အားပေးရာရောက်ပါသည်။
ကုန်ဈေးနှုန်းများကြီးမြင့်လာ၍ လုပ်သားပြည်သူများ၏ လုပ်ခလစာများကို တိုးမြှင့်ခြင်းသည်လည်း လစာလုပ်ခနှင့် ကုန်ဈေးနှုန်းများ အပြန်အလှန်ဆက်စပ်မှုရှိသဖြင့် (Wage-Price Spiral) ဘက်စုံ စနစ်တကျစဉ်းစား၍ လစာလုပ်ခမူဝါဒ (Wage Policy) များကို ချမှတ်ရန်လိုအပ်ပါသည်။
ယေဘုယျအားဖြင့် ကျပ်ငွေတန်ဖိုး ကျဆင်းလာခြင်းသည် ပြည်ပပို့ကုန်တိုးမြှင့်ရေးရှုထောင့်မှကြည့်လျှင် အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ အကျိုးရှိနိုင်သော်လည်း လုပ်သားပြည်သူများ၏ စားဝတ်နေရေးတွင် သွင်းကုန်ဈေးနှုန်းများ ကြီးမြင့်လာနိုင်မှုကြောင့် ဆိုးကျိုးများလည်း ပေါ်ပေါက်စေပါသည်။ ပြည်တွင်းပြည်ပ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ၏ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဆိုင်ရာ အဆုံးအဖြတ် (Investment Decisions) များပေါ်လည်း အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိနိုင်ပါသည်။ အထူးသဖြင့် ကုန်ထုတ်လုပ်မှုစရိတ်များ ကြီးမြင့်လာမှု (Cost of Production) နှင့် အထွေထွေကုန်ဈေးနှုန်းများ တိုးတက်မှု (Inflation) တို့သည် ပြည်ပနိုင်ငံများနှင့် ယှဉ်ပြိုင်နိုင်အား (Competition) ကို များစွာထိခိုက်နိုင်ပါသည်။
ဒေါ်လာ/ကျပ် လဲလှယ်နှုန်းကျဆင်းလာခြင်း၏ အခြေခံအကြောင်းများ
ကျပ်ငွေတန်ဖိုးကျဆင်းလာခြင်းမှာ တစ်ဖက်တွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာတန်ဖိုးတိုးတက်လာခြင်း (Appreciation) နှင့် အခြားတစ်ဖက်တွင် ကျပ်ငွေတန်ဖိုးကျဆင်းလာခြင်း (Depreciation) တို့၏ အပြန်အလှန် အကျိုးပြုမှုကြောင့်ဟု ယေဘုယျအားဖြင့် ကောက်ချက်ချနိုင်ပါသည်။ အမေရိကန်ဒေါ်လာတန်ဖိုးတက်ခြင်းနှင့် မြန်မာကျပ်ငွေတန်ဖိုး ကျဆင်းလာခြင်းတို့တွင် ပဓာနကျသော အခြေခံ စီးပွားရေးအကြောင်းခြင်းရာများ (Macroeconomic Fundamentals) ၊ ဘဏ္ဍာရေး (Fiscal) ငွေရေးကြေးရေး အခြေအနေများ(Financial Monetary ) မူဝါဒများနှင့် ဆက်နွှယ်လျက်ရှိပါသည်။ သို့ပါ၍ စီးပွားရေး၊ ဘဏ္ဍာရေး၊ ငွေရေးကြေးရေးမူဝါဒများကို ပြန်လည်သုံးသပ်၍ ထိရောက်သော လက်ရှိအခြေခံအားနည်းချက်များကို ကျော်လွှားနိုင်သော မူဝါဒများ ချမှတ်ရန်လိုအပ်ပါသည်။
အမေရိကန်ဒေါ်လာ
အမေရိကန်ဒေါ်လာသည် ကမ္ဘာတွင် စီးပွားရေးအင်အား အတောင့်တင်းဆုံးနိုင်ငံ၏ ငွေဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာသုံးအရန်ငွေ (International Reserve Currency) ဖြစ်သည့်အပြင် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ငွေပေးချေမှုတွင် အဓိကအသုံးပြုသည့်ငွေဖြစ်ပါသည်။ နိုင်ငံအသီးသီး၏ ဗဟိုဘဏ်များသည် မိမိတို့အရန်ငွေများ၏ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်ကို အမေရိကန်ဒေါ်လာများဖြင့် ထားရှိကြသည်။ လက်ရှိအခြေအနေတွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာသည် စက်မှုထွန်းကားသော ဥရောပ၊ တရုတ်၊ ဂျပန် စသည့်နိုင်ငံများ၏ ငွေများနှင့် နှိုင်းယှဉ်လျှင် အခိုင်မာဆုံးငွေကြေးဖြစ်နေပါသည်။ ယင်းငွေများနှင့် နှိုင်းယှဉ်လျှင် တန်ဖိုးအားဖြင့် ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းတက်သည်ဟု ဆိုပါသည်။ အလားတူပင် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများ၏ ငွေများနှင့်လည်း အလားတူပင် တန်ဖိုးတက်လျက်ရှိပါသည်။ အခြားအကျုံးဝင်လာသော အချက်တစ်ချက်မှာ အမေရိကန်ဗဟိုဘဏ် (Federal Reserve) မှ မကြာမီ (နှစ်မကုန်မီ) အတိုးနှုန်းများ တိုးမြှင့်မည်ဟု ကြေညာထားခြင်းသည်လည်း အမေရိကန်ဒေါ်လာကို ပို၍ ကျားကန်ပေးရာရောက်ပါသည်။ အခြေခံအားဖြင့် အမေရိကန်နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးမှာ ပိုမိုခိုင်မာလာသည်ကို တွေ့ရပါသည်။ စီးပွားရေးတိုးတက်မှုနှုန်း တည်ငြိမ်လာခြင်း (၂.၄ ရာခိုင်နှုန်း)၊ ကုန်ဈေးနှုန်းများကိုထိန်းထားနိုင်ခြင်း(ဝ.၄ ရာခိုင်နှုန်း)၊ အလုပ်လက်မဲ့ဦးရေမှာ (၅.၃ ရာခိုင်နှုန်း) အထိကျဆင်းလာခြင်း၊ ဘတ်ဂျက်လိုငွေများ လျော့နည်းလာခြင်း(-၂.၆ ရာခိုင်နှုန်း) စသည်တို့ကြောင့်ဖြစ်ပါသည်။
ဒေါ်လာတန်ဖိုး တက်လာခြင်း
အမေရိကန်နိုင်ငံ၏ အခြေခံစီးပွားရေး အခြေအနေအရပ်ရပ်သည် ဥရောပနိုင်ငံများနှင့် ဂျပန်စသည့် နိုင်ငံများ၏ စီးပွားရေးအခြေအနေများနှင့် နှိုင်းယှဉ်လျှင် ပို၍ကောင်းမွန်လာသောကြောင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ၏ တန်ဖိုးမှာလည်း မြင့်တက်လာခဲ့ပါသည်။
မြန်မာကျပ်ငွေ တန်ဖိုးကျဆင်းလာခြင်း
မြန်မာကျပ်ငွေကို ဧပြီလ ၁ရက်၊ ၂၀၁၂ခုနှစ် Managed Float မလုပ်ခင်အထိ မေလ၂ ရက်၊ ၁၉၇၇ ခုနှစ်မှစ၍ အထူးငွေထုတ်ယူခွင့် (Special Drawing Rights=SDR) နှင့် တန်ဖိုးချိတ်ဆက်ထားပါသည်။ အထူးငွေထုတ်ယူခွင့် တစ်ယူနစ်လျှင် မြန်မာကျပ်ငွေ K 8.5057 ဟု တန်ဖိုး ပုံသေသတ်မှတ်ထားပါသည်။ မြန်မာကျပ်ငွေတန်ဖိုးကို SDR မှ တစ်ဆင့် အခြားငွေကြေးများနှင့် Cross Rates တန်ဖိုးတွက်ချက်ရပါသည်။ ဧပြီလ ၂၀၁၂ ခုနှစ် မတိုင်မီ အချိန်ကာလတွင် အမေရိကန်တစ်ဒေါ်လာနှင့် ညီမျှသည့် ကျပ်ငွေမှာ K-6 ဝန်းကျင်သာရှိပါသည်။ ၂၀၁၂ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင် မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်မှ ငွေလဲလှယ်နှုန်း (Reference Rate) သတ်မှတ်ပြီးနောက် ၂၀၁၃ ခုနှစ်၊ မေလတွင် ကျပ်ငွေတန်ဖိုးသည် ၉ ရာခိုင်နှုန်း (Real effective Rate) ကျဆင်းလာသည်ဟုဆိုပါသည်။ တစ်ဖန် ၂၀၁၂ ခုနှစ်၊ ဧပြီလမှ ၂၀၁၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လအထိ ၁၅ ရာခိုင်နှုန်း တန်ဖိုးကျဆင်းလာသည်ဟု အိုင်အမ်အက်ဖ် (IMF) က ဆိုပါသည်။ ၂၁-၇-၂၀၁၅ နေ့တွင် ဗဟိုဘဏ်က သတ်မှတ်သည့်နှုန်းမှာ ကျပ် ၁,၂၄၀ ဖြစ်ပြီး ပြင်ပဈေး ကွက်တွင် ဖြစ်ပေါ်နေသော ရောင်းဈေးမှာ ၁,၂၈၂ ဖြစ်၍ ကျပ် ၄၂ ကွာဟခဲ့ပါသည်။ ၂၁-၈-၂၀၁၂ နေ့တွင် ဗဟိုဘဏ်က သတ်မှတ်သည့်နှုန်းမှာ အမေရိကန်တစ်ဒေါ်လာလျှင် ကျပ် ၈၆၇.၈၇၇ ဖြစ်ပြီး ဈေးကွက်ဈေးနှုန်းမှာ ကျပ် ၈၆၇.၈၆၈ ဖြစ်ပါသည်။
တစ်ဖန် ဇူလိုင်လ၊ ၃၀ ရက်နေ့တွင် ဗဟိုဘဏ်သတ်မှတ်ဈေးမှာ ကျပ် ၁,၂၃၆ ဖြစ်ပြီး ပြင်ပဈေးကွက်ဈေးနှုန်းမှာ ကျပ် ၁,၂၃၃ ထိ ကျဆင်းလာပါသည်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လ ၃ ရက်နေ့အခြေအနေမှာ ဗဟိုဘဏ်ဈေးနှုန်းသည် ကျပ် ၁,၂၃၅ ဖြစ်ပြီး ပြင်ပဈေးမှာ ကျပ် ၁,၂၃၃ ဖြစ်ပါသည်။ ယခုအပတ်အတွင်း ဗဟိုဘဏ်က သတ်မှတ်သည့်ဈေးနှင့် ပြင်ပဈေးမှာ ကွာဟမှုမရှိသလောက်ဖြစ်ပါသည်။
စီးပွားရေး၊ ဘဏ္ဍာရေး၊ ငွေရေးကြေးရေးအခြေခံများ
ရေရှည်တွင် မြန်မာကျပ်ငွေတန်ဖိုး မြင့်တက်လာစေရန်မှာ အခြေခံစီးပွားရေး၊ ဘဏ္ဍာရေး၊ ငွေရေးကြေးရေး အားနည်းချက်များကို ပြုပြင်သွားရန်လိုအပ်ပါသည်။
ကုန်ဈေးနှုန်းများ ကြီးမြင့်လာခြင်း (CPI)
လက်ရှိအခြေအနေများကို သုံးသပ်ပါက အထွေထွေကုန်ဈေးနှုန်းများ (CPI) နှင့် အိမ်ရာမြေဈေးနှုန်း (Asset Prices) များမှာ ရှိသင့်သည်ထက် ပိုမိုမြင့်မားနေပါသည်။ IMF ၏ ခန့်မှန်းခြေများအရ CPI မှာ ၂၀၁၃-၁၄ ခုနှစ်တွင် ၆.၃ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၂၀၁၅-၁၆ ခုနှစ်တွင် ၆.၇ ရာခိုင်နှုန်းအထိ တိုးတက်လာမည်ဟု ခန့်မှန်းထားပါသည်။ ကုန်ဈေးနှုန်းများမှာ ဆက်လက်တိုးတက်လာနိုင်ပါသည်။ မကြာမီက နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းလစာတိုးမြှင့်ပေးခဲ့ခြင်း၊ ကျပ် ၁၀,၀၀၀/ တန် ငွေစက္ကူအသစ်များထုတ်ဝေခြင်း၊ ကျပ်ငွေတန်ဖိုးနိမ့်ကျလာခြင်း၊ နိုင်ငံရေးအခြေအနေများ စိုးရိမ်စရာဖြစ်လာခြင်းတိုYသည် ကုန်ဈေးနှုန်းဆက်လက်ကြီးမြင့်လာနိုင်မှုကို အထောက်အကူ ဖြစ်စေနိုင်ပါသည်။
Budget/Current Account တွင်လိုငွေ
ကုန်ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်လာမှုနှင့် သက်ဆိုင်သော အခြားစီးပွားရေးအကြောင်းခြင်းရာများအနက် ဘတ်ဂျက်လိုငွေ (Budget Deficit)ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေခြင်း၊ ပြည်ပငွေပေး/ငွေယူရှင်းတမ်းသာမန်စာရင်း( Current Account) တွင် လိုငွေဖြစ်ပေါ်နေခြင်း၊ ငွေကြေးပမာဏများ တိုးတက်နေခြင်း (Monetary Expansion) ၊ ကျပ်ငွေထုတ်ဝေမှု တိုးတက်မြင့်မားလာခြင်း (Currency in Circulation) ၊ ပြည်တွင်းဘဏ်များက ငွေထုတ်ချေးမှုများ တိုးတက်များပြားလာခြင်း၊ ပြည်ပမှ ငွေများစီးဝင်လာခြင်း၊ ပြည်ပသွင်းကုန်ဈေးများ ကြီးမြင့်လာခြင်း စသည့်အကြောင်းအရင်းများနှင့် ဆက်စပ်လျက်ရှိပါသည်။
ဘတ်ဂျက်လိုငွေ။ ။ နိုင်ငံတော်၏ ရသုံးခန့်မှန်းခြေငွေစာရင်းတွင် နှစ်စဉ်လိုလိုပင် လိုငွေပေါ်ပေါက်ခဲ့ရာ ၂၀၁၄-၁၅ ခုနှစ်တွင် ဂျီဒီပီ၏ ၃ ရာခိုင်နှုန်းရှိရာမှ ဂျီဒီပီ၏ ၅.၅ ရာခိုင်နှုန်းထိ တက်လာဖွယ်ရှိနိုင်သည်ဟု ၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၁ ရက်က IMF သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။ အလားတူပင် ၂၀၁၄-၁၅ ဘဏ္ဍာရေးနှစ်အတွက် နိုင်ငံတကာ ငွေပေးငွေယူသာမန်စာရင်းတွင် (Current Account) လိုငွေမှာ ဂျီဒီပီ၏ ၆ ရာခိုင်နှုန်းကျော် ရှိမည်ဟု ခန့်မှန်းထားပါသည်။ အရင်းခံအကြောင်းမှာ သွင်းကုန်များမှာ ပို့ကုန်များထက် ပိုများလာသောကြောင့် ဖြစ်ပါသည်။ ၂၀၁၅-၁၆ ခုနှစ်တွင် သာမန်စာရင်းတွင် လိုငွေမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃.၇ ထရီလီယံခန့်ရှိမည်ဟု IMF ကခန့်မှန်းထားပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်ရှိ နိုင်ငံခြားသုံးငွေများ (CBM Reserves) မှာ သွင်းကုန်တန်ဖိုးစုစုပေါင်း သုံးလခန့်သာရှိသည်ဟု IMF ခန့်မှန်းထားပါသည်။
လှည့်လည်သုံးစွဲငွေနှင့် ဘဏ်အပ်ငွေများ တိုးလာခြင်း(Monetary Expansion)
ပြည်တွင်းလှည့်လည်သုံးစွဲငွေနှင့် ဘဏ်အပ်ငွေများ (Broad Money) မှာ ၂၀၁၃-၁၄ ခုနှစ်တွင် ကျပ် ၂၄.၆ ထရီလီယံ (K 24.6 Trillion) ရှိရာမှ ၂၀၁၄-၁၅ ခုနှစ်တွင် ကျပ် ၃၂.၆ ထရီလီယံအထိလည်းကောင်း (၃၂ ရာခိုင်နှုန်း)၊ ၂၀၁၅-၁၆ ခုနှစ်တွင် ကျပ် ၄၁.၂ ထရီလီယံ(၂၆ ရာခိုင်နှုန်း) အထိလည်းကောင်း အသီးသီးတိုးတက်လာမည်ဟု IMF က ခန့်မှန်းထားပါသည်။ ဤကဲ့သို့ ငွေကြေးများတိုးတက်လာမှုနှုန်း (Monetary Expansion) သည် ကုန်ပစ္စည်းများ ထုတ်လုပ်မှုနှုန်းထက် များစွာပိုမိုတိုးတက်လာခြင်းသည် ကုန်ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်လာမှုကို ဖြစ်စေပါသည်။
ဘဏ်ချေးငွေများ တိုးတက်လာခြင်း (Credit Expansion)
ပြည်တွင်းလှည့်လည်သုံးစွဲငွေများနှင့် ဘဏ်များမှ ပုဂ္ဂလိကလုပ်ငန်းများသို့ ချေးငွေများမှာ သိသိသာသာ တိုးတက်လာပါသည်။ ၂၀၁၂-၂၀၁၃ ဘဏ္ဍာရေးနှစ်တွင် ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍရှိ လုပ်ငန်းရှင်များသို့ ဘဏ်များမှ ထုတ်ချေးငွေများမှာ ကျပ် ၄.၈ ထရီလီယံ(Trillion) ရှိခဲ့ရာမှ၂၀၁၄-၁၅ နှင့် ၂၀၁၅-၁၆ ခုနှစ်များတွင် ကျပ် ၁၁.၈ ထရီလီယံနှင့် ကျပ် ၁၅.၅ ထရီလီယံအထိ အသီးသီးတိုးတက်လာခဲ့ပါသည်။ ရာခိုင်နှုန်းအားဖြင့် ၄၄.၇ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ၃၁.၈ ရာခိုင်နှုန်း အသီးသီးဖြစ်ပါသည်။
ပြည်တွင်းလှည့်လည်သုံးစွဲငွေများ၊ ဘဏ်အပ်ငွေများ (Money Supply) တိုးတက်လာခြင်းနှင့် ဘဏ်များမှ ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍရှိလုပ်ငန်းများကို (Loans to Private Sector) ချေးငွေများတိုးတက် ချေးငှားလာခြင်းသည် ဝယ်လိုအား (Demand) ကို များစွာတိုးတက်စေပါသည်။ ကုန်ပစ္စည်းထုတ်လုပ်မှုမှာ တိုးတက်သင့်သလောက် တိုးတက်ခဲ့သော်လည်း ငွေကြေးနှင့် ချေးငွေတိုးတက်မှုနှုန်းတို့နှင့် နှိုင်းယှဉ်လျှင် မမျှမတဖြစ်နေခြင်းကြောင့် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေပြီး ကုန်ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်လာမှု (Inflation) ကို ပံ့ပိုးရာရောက်နေပါသည်။ သို့ဖြစ်ရာ စီးပွားရေးကဏ္ဍအသီးသီးက ကုန်ပစ္စည်းထုတ်လုပ်မှုကို တိုးတက်လာစေရန် ကြိုးစားဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်ပါသည်။ အထွေထွေကုန်ဈေးနှုန်းများကြီးမြင့်မှု (Inflation) သည် ကျပ်ငွေတန်ဖိုးကျဆင်းလာမှုတွင် အရေးပါသောအကြောင်းခြင်းရာတစ်ခု ဖြစ်ပါသည်။ ကျပ်ငွေတန်ဖိုးတည်ငြိမ်မှုရှိလာစေရန် စဉ်းစားရာတွင် အထက်တွင်ဖော်ပြခဲ့သည့် ဆက်နွှယ်လျက်ရှိသော အခြေခံစီးပွားရေး၊ ဘဏ္ဍာရေး၊ ငွေရေးကြေးရေး ပြဿနာများကိုပါ ကုစားရန် လိုအပ်ပါသည်။
ရေရှည်ကုစားရန် နည်းလမ်းများ ။ ။ ရေရှည်တွင် နိုင်ငံတော်၏ရသုံးခန့်မှန်းခြေငွေစာရင်းတွင် လိုငွေဆက်တိုက်ဖြစ်ပေါ်နေခြင်းကို ကုစားရပါမည်။ ကုစားရန်နည်းလမ်းများစွာအနက် အဓိကကျသည့်နည်းလမ်းနှစ်ခုမှာ အခွန်အကောက်က ရငွေများကို သိသိသာသာ တိုးတက်အောင် ဆောင်ရွက်ရန်၊ ကုန်ထုတ်လုပ်မှုကို တိုက်ရိုက်အထောက်အကူမပြုသော အုပ်ချုပ်ရေးနှင့် စီမံခန့်ခွဲရေး အသုံးစရိတ်များကို လျော့ချရန်ဖြစ်ပါသည်။ IMF ၏ ကိန်းဂဏန်းများအရ အခွန်အတုတ်မှရငွေမှာ ဂျီဒီပီ (GDP) ၏ ၈ ရာခိုင်နှုန်းခန့်သာရှိ၍ အနည်းဆုံး ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ရရှိစေရန် နည်းမျိုးစုံဖြင့် ကြိုးစားဆောင်ရွက်ရပါမည်။ အခွန်စနစ်ကိုလည်း ပြန်လည်ပြုပြင်ရန် လိုအပ်ပါမည်။ နိုင်ငံတော်၏စီမံခန့်ခွဲရေးနှင့် အုပ်ချုပ်ရေးအသုံးစရိတ် များမှာလည်း သိသိသာသာ တိုးတက်လျက်ရှိသောကြောင့် နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးအခြေအနေအရပ်ရပ်ပေါ် မူတည်၍ လျှော့ချနိုင်သလောက် လျှော့ချရန် လိုအပ်ပါမည်။ အခြေခံအားဖြင့် ဘဏ္ဍာရေးမူဝါဒ (Fiscal Policy) ၊ ငွေရေးကြေးရေးမူဝါဒ (Monetary Policy) ၊ ကုန်သွယ်ရေးမူဝါဒ (Trade Policy) များကို ပြန်လည်သုံးသပ်၍ ထိရောက်သော လက်တွေ့ကျသောမူဝါဒများ ချမှတ်ရပါမည်။
ပြည်ပသာမန်စာရင်းတွင် လိုငွေလျော့ချရေး ။ ။ ဘတ်ဂျက်လိုငွေလျော့ချရန် လိုအပ်သကဲ့သို့ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ငွေပေးငွေယူရှင်းတမ်းတွင် လိုငွေဖြစ်ပေါ်မှုကိုလည်း လျော့ နည်းလာစေရန် ပို့ကုန်များတိုးမြှင့်ခြင်း၊ မလိုအပ်သည့် လူသုံးကုန်၊ စားသုံးကုန်တင်သွင်းမှုကို လျော့ချခြင်း စသည့်နည်းလမ်းဖြင့် ဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။
ပြည်တွင်းလှည့်လည်သုံးစွဲငွေများ (Monetary/ Credit Expansion) ။ ။ ကုန်ထုတ်လုပ်မှုအတွက် လိုအပ်သည့်ချေးငွေများ၊ ပြည်တွင်းသုံးစွဲငွေများ၊ ကုန်ထုတ်လုပ်မှုရည်မှန်းချက်များ၊ အမှန်တကယ် ထုတ်လုပ်နိုင်မှုအခြေအနေများကို ချိန်ကိုက်ညှိနှိုင်းရန် လိုအပ်ပါသည်။ ထုတ်လုပ်နိုင်စွမ်းနှင့် ထုတ်လုပ်နိုင်မှု၊ လိုအပ်ချက်ထက်ပိုထုတ်သည့် ငွေများသည် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေပါသည်။ ဘဏ္ဍာရေး၊ ငွေရေး ကြေးရေး၊ ကုန်သွယ်မူဝါဒများသည် လက်တွေ့အခြေအနေ အရပ်ရပ်နှင့် သဟဇာတဖြစ်စေရန် လိုအပ်ပါသည်။
ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီး၏စီးပွားရေး၊ ကုန်သွယ်ရေး၊ ငွေရေးကြေးရေးဆက်သွယ်မှုများ၊ ချိတ်ဆက်မှုများ၊ ဆက်နွှယ်မှုများသည် ပို၍တိုးတက်လာပါသည်။ အိုင်တီနည်းပညာများ၊ ဆက်သွယ်ရေးနည်းပညာများမှာလည်း ထူးကဲစွာဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာသောကြောင့် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ ငွေရေးကြေးရေး၊ ကုန်သွယ်ရေး ဖြစ်ပေါ်ပြောင်းလဲမှုများသည် အခြားနိုင်ငံများသို့ အလွယ်တကူ ပျံ့နှံ့ဂယက်ရိုက်ခတ်လျက် ရှိပါသည်။ သာဓကတစ်ခုမှာ ၂၀၁၂ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လအတွင်း တရုတ်နိုင်ငံငွေတန်ဖိုးချခြင်းနှင့် အတိုးနှုန်းလျော့ချမှုများသည် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီး၏စတော့ရှယ်ယာဈေးကွက်များ ငွေလဲလှယ်မှုနှုန်းများကို ဂယက်ရိုက်ခတ်စေပါသည်။
သို့ပါ၍ ပြည်ပမှ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ ငွေရေးကြေးရေးပြဿနာများ၊ ကုန်ဈေးနှုန်းများသည် မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပျံ့နှံ့ဂယက်ရိုက်ခတ်မှုဒဏ်ကို ကြံ့ကြံ့ခိုင်စေရန် ပြည်တွင်းစီးပွားရေး၊ ဘဏ္ဍာရေး၊ ငွေရေးကြေးရေး၊ ကုန်သွယ်ရေး အခြေခံများကို ယခုထက် တိုးတက်ကောင်းမွန်လာစေရန် အထူးဂရုစိုက်၍ ဆောင်ရွက်ရပါမည်။ သို့ပါ၍ စီးပွားရေး၊ ဘဏ္ဍာရေး၊ ငွေရေးကြေးရေး၊ ကုန်သွယ်ရေးမူဝါဒများကို ပြန်လည်သုံးသပ်၍ ထိရောက်သော လက်တွေ့ကျသော လက်ရှိအခြေခံအားနည်းချက်များကို ကျော်လွှားနိုင်သောမူဝါဒများ ချမှတ်ရန် လိုအပ်ပါသည်။ ကိုယ်ခံကောင်းမှ ပြည်ပက စီးပွားရေး၊ ငွေရေးကြေးရေး အန္တရာယ်များကို ကာကွယ်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။
ဒေါက်တာစိန်မောင်တင်ပြသည်
