ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္၀န္ထမ္းလား ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းလား
Career Life တြင္ သာမန္၀န္ထမ္းဘ၀မႇမိမိလုပ္ငန္းနယ္ပယ္အေၾကာင္းကုိ ထဲထဲ၀င္၀င္သိရႇိနားလည္ၿပီး မိမိ၏ Skills ပိုင္းဆိုင္ရာ ကြၽမ္းက်င္မႈမ်ား၊ Academic ပုိင္းဆိုင္ရာ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကုိ ျဖည့္စြက္ၿပီး ပေရာ္ဖက္ရႇင္နယ္ ၀န္ထမ္းအဆင့္သို႔ ကူးေျပာင္းကာ ရာထူးျမင့္ျမင့္၊ လစာေကာင္းေကာင္းျဖင့္ မိမိ၏ ပေရာ္ဖက္ရႇင္နယ္ လုပ္ငန္းဘ၀ကို ဂုဏ္ယူကာ မိမိတတ္ကြၽမ္းသည့္ လုပ္ငန္းပုိင္းမႇာ ေကာင္းစြာတာ၀န္ယူလုပ္ကိုင္ေနသည့္ ပေရာ္ဖက္ရႇင္နယ္၀န္ထမ္းဘ၀လည္း ရႇိသည္။
ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းထူေထာင္ၿပီး လုပ္ငန္းပိုင္းဆိုင္ရာ ကိစၥအရပ္ရပ္ကို စီမံခန္႔ခြဲရသည့္ ၊ မိမိလုပ္ငန္းအတြက္ ေရရႇည္ကိုၾကည့္ၿပီး မိမိလုပ္ငန္းေအာင္ျမင္တိုးတက္ရန္အတြက္ လိုအပ္သည့္စြမ္းရည္မ်ားကို ျဖည့္စြက္ကာ ႀကံဳလာသည့္အခက္အခဲမ်ားကို ရင္ဆိုင္ျဖတ္သန္းၿပီး မိမိလုပ္ငန္းေအာင္ျမင္စြာရပ္တည္ႏုိင္ေအာင္ စြမ္းေဆာင္ရသည့္ ကိုယ္ပုိင္လုပ္ငန္းရႇင္ဘ၀လည္း ရႇိပါသည္။
မိမိ၏ Career Life တြင္ ပေရာ္ဖက္ရႇင္၀န္ထမ္းလုပ္မည္လား၊ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းရႇင္ လုပ္မည္လားဆိုသည္ကို ေရြးခ်ယ္ရာ၌ တစ္ဖက္တစ္လမ္းမႇ အေထာက္အကူျပဳႏုိင္ရန္ ပေရာ္ဖက္ရႇင္နယ္၀န္ထမ္းဘ၀တြင္ ေအာင္ျမင္ေနသူမ်ား၊ လုပ္ငန္းရႇင္ဘ၀တြင္ ေအာင္ျမင္စြာ ရပ္တည္ေနသူမ်ားႏႇင့္ ေတြ႕ဆံုၿပီး ယခုလ၏ အထူးေဆာင္းပါးကုိ တင္ဆက္လိုက္ပါသည္။
ဦးေဇယ်သူရမြန္
CEO & Founder
Myanmar Central Power Co Ltd
အခုခ်ိန္မႇာ ႏုိင္ငံျခားမႇာေက်ာင္းတက္၊ အလုပ္လုပ္ၿပီး ျပန္လာတဲ့လူငယ္ေတြလည္း မ်ားလာတယ္။ အဲဒီမႇာ အေမးမ်ားလာတာက ကိုယ္ပိုင္အလုပ္လုပ္ရင္ေကာင္းမလား၊ Corporate မႇာ၀င္လုပ္ရင္ေကာင္းမလားဆိုတဲ့ ေမးခြန္းရႇိလာတဲ့အေပၚ အျမင္ကို ေျပာျပေပးပါ . . .
ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ Corporate မႇာ လုပ္တာကို ပိုႀကိဳက္ပါတယ္။ အခု Microsoft မႇာ တက္ေနတဲ့Satya Nadella ကုိ ၾကည့္ၾကည့္ပါ။ Corporate ကတက္တဲ့ သူေတြရဲ႕ဘ၀က ပိုၿပီးေတာ့ Riskနည္းတယ္။ ေတာ္ရင္ ေသခ်ာတာက သူတက္သြားမယ္။ မေတာ္ရင္လည္း မေတာ္တဲ့ ေနရာမႇာပဲ သူေနလို့ရတယ္။ ကိုယ္ပိုင္အလုပ္လုပ္တ့ဲအခါက်ေတာ့ သူမေတာ္ရင္ သူေသမႇာပဲ။ သူ့ေျခေထာက္ေပၚပဲ သူရပ္ရမယ္။ Corporate မႇာက်ေတာ့ မႇီထားလို့ ရေသးတယ္။ ရႇိၿပီးသား ေလႇကားကေနတက္တာနဲ့ ေလႇကားကို ကိုယ္တိုင္႐ိုက္ၿပီး တက္ရတာခ်င္း ကြာပါတယ္။ ဒါက ကြၽန္ေတာ့္ ကိုယ္ေတြ႕ပါပဲ။ ကြၽန္ေတာ္က ရႇိၿပီးသားေလႇကားကို ျဖည္းျဖည္းခ်င္း တက္သြားတာပါ။
ဒါဆို Corporate မႇာ Professional အျဖစ္၀င္ေရာက္လုပ္ကုိင္မယ့္ လူငယ္တစ္ေယာက္က ဘာေတြျပင္ဆင္ေလ့လာသင့္ပါသလဲ . . .
သက္ဆိုင္ရာလုိင္းတစ္ခုကိုေတာ့ ေသေသခ်ာခ်ာ ေရြးေစခ်င္ပါတယ္။ တအားေယဘုယ်ဆန္ၿပီး ဟိုဟာလည္းတတ္၊ ဒီဟာလည္းတတ္၊ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ ဘာမႇလည္း မတတ္ဘူးဆိုတာမ်ဳိး မျဖစ္ေစခ်င္ဘူး။ ကြၽန္ေတာ္ လွ်ပ္စစ္ဆိုင္ရာလုပ္ငန္းမႇာ လုပ္ေနတာ အႏႇစ္ႏႇစ္ဆယ္ ရႇိပါၿပီ။ ဒီေတာ့ ဒီလုပ္ငန္းဆိုင္ရာနဲ့ပတ္သက္တဲ့ လူတိုင္းနဲ့လည္း ကြၽန္ေတာ္သိတယ္။ ကိုယ္က ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ အလုပ္လုပ္တဲ့အခါ ေလးစားခံရတယ္။ ကိုယ္တိုင္ကလည္း ဘယ္သူက ဘယ္လိုဆိုတာကို သိတယ္။ ဒီေတာ့ လူငယ္ေတြကို လိုင္းတစ္လိုင္းကို ေရြးခ်ယ္ၿပီး တစ္လိုင္းတည္းမႇာပဲ ေနေစခ်င္ပါတယ္။
ဒါဆို ကိုယ္၀င္ေရာက္လုပ္ကိုင္မယ့္ Professional ကိုေကာ ဘယ္လိုေရြးခ်ယ္သင့္ပါသလဲ . . .
Don't Pick the Job ၊ Pick the Boss ပါ။ အလုပ္ကေတာ့ အတူတူပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ေဘာ့စ္ကုိ ၾကည့္ပါ။ ဥပမာ- စားပြဲထိုးလုပ္မယ္ဆိုရင္ သူ႕ရဲ႕ေဘာ့စ္က စားပြဲထိုးေခါင္းေဆာင္ျဖစ္မယ္။ ေနာက္တစ္ဆင့္က ဆိုင္မန္ေနဂ်ာ ျဖစ္မယ္။ အဲဒီ ႏႇစ္ဆင့္ေလာက္ေတာ့ အနည္းဆံုးၾကည့္သင့္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အဆင္မေျပမယ့္ ေဘာ့စ္နဲ့ ေတြ႕ရတယ္ဆိုရင္ေတာ့ မလုပ္နဲ့။ အလုပ္စ၀င္တဲ့ အခ်ိန္မႇာ ေဘာ့စ္က အေရးႀကီးပါတယ္။
အခုဆိုရင္ Job Hopping ေတြကလည္း မ်ားလာတယ္။ ဒီေတာ့ Professional တစ္ေယာက္အေနနဲ့ အလုပ္တစ္ခုမႇာ ဘယ္ႏႇႏႇစ္ေလာက္ အနည္းဆံုးလုပ္သင့္တယ္လို့ ျမင္ပါသလဲ . . .
Job Hopping က လုပ္ကုိမလုပ္သင့္ပါဘူး။ တကယ္လို့ အလုပ္ေျပာင္းခ်င္တယ္ဆိုရင္ ငါးႏႇစ္ၾကာရင္ စဥ္းစားပါ။ ငါးႏႇစ္ၾကာလို့မႇ ကိုယ္ညံ့လို့ မတက္တာရယ္၊ ကိုယ့္ကို ေနရာမေပးတာရယ္၊ ကိုယ့္ရဲ႕ Corporation ကိုက မတက္ႏုိင္ေတာ့တာရယ္၊ Policy ေတြေၾကာင့္ မတက္ႏုိင္တာရယ္ဆိုရင္ေတာ့ အလုပ္ေျပာင္းသင့္ပါတယ္။ ဒီလိုမႇမဟုတ္ဘဲ ကိုယ္က Contribution လုပ္လိုက္လုိ႔ တက္ႏုိင္တယ္ဆိုလို႔ရႇိရင္ ဆက္လုပ္သင့္ပါတယ္။
ေနာက္ၿပီး Industry ေနာက္တစ္ခုေတာ့ မေျပာင္းသင့္ပါဘူး။ ဥပမာ – ဂ်ာနယ္လစ္တစ္ေယာက္က မီဒီယာေလာကမႇာ ဆယ္ႏႇစ္ေလာက္လုပ္ၿပီး မသိတဲ့သူမရႇိေတာ့ဘူး။ သူ့ရဲ႕ေဆာင္းပါးက ဘယ္လို၊ သူ့ရဲ႕စိတ္ထားက ဘယ္လိုဆိုၿပီး အားလံုးကသိၾကတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မႇာမႇ သူက ထမင္းဆိုင္ဖြင့္မယ္ဆိုရင္ မဆီေလ်ာ္ဘူး ျဖစ္မယ္။ ဖြင့္လို့မရဘူး မဟုတ္ဘူး။ ရတာေတာ့ ရပါတယ္။
လုပ္ငန္းခြင္ထဲမႇာ နာမည္ေကာင္းကိုေကာ ဘယ္လိုထိန္းသင့္တယ္ဆိုတာ ေဆြးေႏြးေပးပါ . . .
ကြၽန္ေတာ္တို့ ဗုဒၶဘာသာမႇာေတာ့ အေျခခံငါးပါးသီလေစာင့္ၿပီဆိုရင္၊ ဘာသာေရးနဲ့ ထိန္းႏုိင္မယ္ဆိုရင္ လုပ္ငန္းခြင္ထဲမႇာ နာမည္ပ်က္ျဖစ္မႇာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီလိုလုပ္တဲ့အခါ ကိုယ္လုပ္တဲ့အလုပ္ေတြက လုပ္ရတာ ပိုၿပီးလြယ္တယ္။ ပိုေအာင္ျမင္တယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္လည္း ထိန္းၿပီးသားျဖစ္တယ္။ ဒီေန့ဒီအခ်ိန္မႇာ အလုပ္ႀကိဳးစားရင္၊ ကိုယ့္အလုပ္ကို ကြၽမ္းက်င္နားလည္ရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမႇာ ေကာင္းေကာင္းေနထုိင္စားေသာက္လို့ ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေသခ်ာမလုပ္တဲ့ လူတစ္ေယာက္အတြက္ကေတာ့ အဆင္မေျပပါဘူး။
ဦးေဇာ္မ်ိဳးလိႈင္
Managing Director
Unique Network Marketing Co Ltd
Unilever Myanmar မႇာလည္း Country Head အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့တယ္။ လက္ရႇိမႇာ Unique Network Marketing ကို ကိုယ္တိုင္ဦးစီးေဆာင္ရြက္ေနတဲ့အတြက္ Professional Careerနဲ႔ Self Employment အျဖစ္လုပ္တာရဲ႕Pros and Cons ေတြကို ေဆြးေႏြးေပးပါ . . .
အရင္တုန္းက Unilever မႇာ လုပ္ခဲ့တုန္းကလည္း Country Head ျဖစ္တဲ့အတြက္ General Management Role ကို လုပ္ရတဲ့အခါ အကုန္တာ၀န္ယူရတယ္။ ဒီေတာ့ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းတစ္ပိုင္း ျဖစ္ေနတာေပါ့။ လုပ္ငန္းေအာင္ျမင္ဖို႔၊ ၀န္ထမ္းေတြ တုိးတက္ဖို႔၊ အျမတ္အစြန္း၊ Cash Flowနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တာ၀န္ခံမႈစသျဖင့္ တာ၀န္ယူရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ္က တိုက္႐ိုက္ပိုင္ဆိုင္မႈမရႇိဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဒါ႐ိုက္တာျဖစ္လာတဲ့အခါ ပိုင္ဆိုင္မႈရႇယ္ယာတခ်ဳိ႕ေပးထားတာ ရႇိပါတယ္။
ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းလုပ္တဲ့အခါက်ေတာ့ ေငြေၾကးနဲ႔ဆက္စပ္တဲ့ စီမံခန္႔ခြဲမႈပိုင္းေတြက ပိုၿပီးအေရးႀကီးလာတယ္။ ေနာက္ၿပီး ၀န္ထမ္းေတြ တိုးတက္မႈအပိုင္းမႇာလည္း စိန္ေခၚမႈေတြ အမ်ားႀကီးရႇိလာတယ္။ Corporate မႇာတုန္းကက်ေတာ့ ဒီအပိုင္းအတြက္ Team နဲ႔ သူ႔ Functionနဲ႔ ရႇိၿပီးသားပါ။ Training and Development Team တို႔ HR တို႔ေပါ့။ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းမႇာေတာ့ အဲဒီအတြက္ သီးသန္႔ႀကီးကိုယ္က Team မဖြဲ႕ႏုိင္ဘူး။ ေနာက္တစ္ခုကက်ေတာ့ Vision ေပါ့။ ေရႇ႕လာမယ့္ငါးႏႇစ္၊ ဆယ္ႏႇစ္မႇာ ကုမၸဏီကို ဘယ္လိုျဖစ္လာေအာင္လုပ္မလဲဆုိတာနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ Vision တို့၊ Strategy တုိ့ တည္တဲ့အခါမႇာလည္း ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းမႇာ ပိုအေရးႀကီးတာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ လက္ေတြ႕မႇာက်ေတာ့ ကိုယ္က Operation မႇာ နစ္ေနတဲ့အခါက်ေတာ့ Vision ေတြ၊ Strategy ေတြ၊ Plan ေတြကို ဦးစားေပးအေနနဲ့ မထားမိတာမ်ဳိးေတြ ျဖစ္တတ္တာေပါ့။ ဒါေတြကေတာ့ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းေတြ၊ Corporate မႇာလုပ္တာေတြမႇာသာ ရႇိတာေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ လုပ္ငန္းကို ကိုယ့္ပိုင္ဆိုင္မႈလို သေဘာထားၿပီး လုပ္မယ္ဆိုလို့ရႇိရင္ Corporate မႇာလုပ္တာနဲ့ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းလုပ္တာက သိပ္ကြာမႇာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။
Corporate မႇာလုပ္တာကေန ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းေျပာင္းလဲလုပ္ျဖစ္ခဲ့တာက . . .
Corporate မႇာက ဌာနေပါင္းစံု၊ ရာထူးေပါင္းစံုနဲ့ ႏႇစ္ ႏႇစ္ဆယ္နီးနီးလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ Corporate မႇာလုပ္ရတာလည္း ေတာ္ေတာ္ေလးေကာင္းပါတယ္။ အေတြ႕အႀကံဳေတြ၊ အခြင့္အလမ္းေတြ အမ်ားႀကီးရတယ္။ စိန္ေခၚမႈေတြလည္း အမ်ားႀကီးႀကံဳခဲ့ရတယ္။ ဒါေတြကိုရင္ဆိုင္ ေျဖရႇင္းခဲ့ရေတာ့ သင္ယူရရႇိမႈက သိပ္ကိုေကာင္းခဲ့တယ္။ အဲဒီေတာ့ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္း ဘာေၾကာင့္လုပ္ျဖစ္ခဲ့သလဲဆိုေတာ့ နံပါတ္တစ္အေနနဲ့ ကိုယ္လုပ္ခ်င္တဲ့အရာကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္ခြင့္ရတယ္။ ကုမၸဏီမႇာက်ေတာ့ ကုမၸဏီရဲ႕ Direction နဲ့၊ Flowနဲ့ သြားရတာေပါ့။ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းမႇာကေတာ့ အဲဒီ Direction ေတြအားလံုးကို ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ဆံုးျဖတ္ၿပီး Set Up လုပ္လို့ရတာေပါ့။ ေနာက္ၿပီး ဒုတိယအခ်က္အေနနဲ့ကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ ကြၽမ္းက်င္တဲ့ ျဖန့္ခ်ိေရးလုပ္ငန္းမႇာ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြပိုင္တဲ့၊ ဦးေဆာင္တဲ့ကုမၸဏီႀကီးတစ္ခုေပၚေပါက္လာေစခ်င္တာပါ။ ႏုိင္ငံျခားကုမၸဏီေတြနဲ့ ရင္ေပါင္တန္းၿပီး လုပ္ႏုိင္တဲ့ကုမၸဏီတစ္ခုကို Set Up လုပ္ခ်င္တာပါ။ တကယ္လို႔ လိုအပ္လို႔ ႏုိင္ငံျခားသားငႇားရင္ေတာင္မွ သူဟာ ကုိယ့္ရဲ႕Team မႇာ Member အျဖစ္ပဲ ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။
ေနာက္ၿပီး တတိယအခ်က္အေနနဲ့ အရင္ထက္ ပိုၿပီးလူေတြကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ကူညီခ်င္တယ္။ အခုကြၽန္ေတာ္ဆိုရင္ စိုက္ပ်ဳိးေရးနဲ့ပတ္သက္တာေတြ စိတ္၀င္စားလာတယ္။ အရင္ Corporate မႇာေနရင္ေတာ့ စိုက္ပ်ဳိးေရးပိုင္းနဲ့ပတ္သက္ၿပီး လုပ္ရကိုင္ရတာ အကန္႔အသတ္ရႇိမႇာေပါ့။ ဒီမႇာကေတာ့ ကိုယ္ပိုင္လြတ္လပ္တဲ့အခ်ိန္ေတြ ေပၚလာတဲ့အခါ လုပ္ႏုိင္လာတယ္။ ေနာက္ၿပီး လူေတြရဲ႕ Development ပိုင္းနဲ့ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ပိုၿပီးက်ယ္က်ယ္ျပန့္ျပန့္ လုပ္ခ်င္တာရႇိတယ္။ အဲဒါက ကြၽန္ေတာ္ကြၽမ္းက်င္တဲ့ အပိုင္းကို ေ၀မွ်တာတို့၊ သင္တန္းေတြေပးတာတို့၊ အဲဒီကေနတစ္ဆင့္ ေအာင္ျမင္တဲ့ ျမန္မာလူမ်ဳိးလူငယ္ေတြ ေပၚေပါက္လာေအာင္ လုပ္ခ်င္တာမ်ဳိးေတြေပါ့။ နံပါတ္ေလးအခ်က္ကေတာ့ Generation တစ္ခုကို Set Up လုပ္ေပးခ်င္တာပါ။ ဥပမာ-ကုမၸဏီ၀န္ထမ္းဆိုရင္ သူက်န္မယ့္ Heritage နဲ့ သူပုိင္ဆိုင္တဲ့ Brand ဆိုတာရႇိမႇာမဟုတ္ဘူး။ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းတည္ေထာင္လိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ ကိုယ္ပိုင္ဆိုင္တဲ့ Brand ျဖစ္လာမယ္။ ဒါကိုက်ေတာ့ ကိုယ့္ရဲ႕ေနာက္မ်ဳိးဆက္အထိပါ လက္ဆင့္ကမ္းလို့ ရသြားတာေပါ့။
ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းစတင္လုပ္ကိုင္တာ ႏႇစ္ႏႇစ္ရႇိၿပီဆိုေတာ့ ႀကံဳေတြ႕ရတဲ့ Challenge ေတြနဲ႔ ရင္ဆုိင္ေျဖရႇင္းမႈအပိုင္း . . .
Challenge နံပါတ္တစ္ကေတာ့ People Capability ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကို ဘယ္လိုတိုးတက္ေအာင္လုပ္မလဲဆိုတာက Challenge ပါ။ နံပါတ္ႏႇစ္ကေတာ့ Financing ပိုင္းျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္လုပ္ခ်င္တာေတြက တအားမ်ားတဲ့အခါ ဒါကိုခ်ိန္ၿပီးေတာ့ Plan မလုပ္ႏုိင္ရင္ ဘယ္မႇာသြားၿပီးေတာ့ အခက္ေတြ႕လဲဆိုေတာ့ Cash Flow မႇာေပါ့။ ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ Process နဲ့ပတ္သက္တဲ့ Challenge ပါ။
Organization က ေသးတဲ့အခါ Process ေတြကို Structure က်က်လုပ္ဖို့ အခြင့္အလမ္းမရႇိဘူး။ ဒီေတာ့ ကိစၥအေတာ္မ်ားမ်ားက Owner တစ္ဦးတည္းရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေပၚမႇာ သြားၿပီးမူတည္ေနတယ္။ ဒီေတာ့ ထိပ္ဆံုးက Managing Director ဆိုတဲ့ Owner က Operation ထဲ၀င္သြားတဲ့အခါ ဒီထက္ႀကီးတဲ့ Bigger Picture ကို မၾကည့္ႏုိင္ေတာ့ဘူး။အဲဒါေတြမျဖစ္ဖို့ဆိုရင္ ခိုင္မာတဲ့ Process တို့၊ Structure တို့လိုအပ္ပါတယ္။ Authority ေတြကို ခြဲေ၀ေပးဖို့လိုတယ္။ ဒီလို Authority ေပးတဲ့အခါမႇာလည္း လိုက္နာရမယ့္ Rules ေတြ၊ Guidelines ေတြ ခ်ေပးထားရမယ္။ ဒီလို Clear ျဖစ္တဲ့ Standard Operation Procedure လိုမ်ဳိး Process ေတြရႇိရပါမယ္။ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာရမယ္ဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ့္ကုမၸဏီမႇာရႇိတာ နည္းတယ္ေပါ့။ အဲဒီေတာ့ ကိစၥေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက Case by Case ကို Boss ဆီက Approve ယူၿပီးေတာ့ လုပ္တာေပါ့။ အဲဒီေတာ့ ဒါေတြအားလံုးကုိ Set Up လုပ္ဖို့ ႀကိဳးစားေနပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး People Development ပိုင္းေပါ့။ ဒါေတြအားလံုးက တစ္ခုနဲ့တစ္ခု ခ်ိတ္ဆက္ေနပါတယ္။ သူတို့မႇာ ဆံုးျဖတ္ႏုိင္တဲ့ စြမ္းရည္ရႇိလာဖို့အတြက္က လိုအပ္တဲ့အရည္အခ်င္းေတြ၊ အေတြ႕အႀကံဳေတြ အမ်ားႀကီးျဖည့္ေပးဖို့လိုတာေပါ့။ အဲဒီအတြက္ HR Department ေတြ စဖြဲ႔တာေတြ၊ ၀န္ထမ္းေတြက Training ေပးတာေတြ၊ Coaching လုပ္တာ ေတြစၿပီးေတာ့ လုပ္ေနပါၿပီ။ ဒါေပမဲ့ အင္အားႀကီးတဲ့ ကုမၸဏီႀကီးေတြလိုေတာ့ မလုပ္ႏိုင္ေသးဘူးေပါ့။ Financing ပိုင္းမႇာက်ေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕စီးပြားေရးက ပြင့္လန္းလာတဲ့အခါ လုပ္စရာ Business Continuity ေတြ မ်ားလာတယ္။ ဒီေတာ့ လုပ္ခ်င္တာႀကီးကိုပဲ ေရႇ႕သြားမႇာပဲစဥ္းစားၿပီးေတာ့ ကိုယ့္ရဲ႕ Finance ပိုင္း၊ Cash Flow ပိုင္းကို ေရေရာရာရာ မစဥ္းစားထားဘူးဆိုရင္ လုပ္ငန္းခ်ဲ႕တဲ့အခါ စီးပြားေရးက ၿပိဳလဲသြားႏုိင္တယ္။
Professional Carer မႇာ ရပ္တည္ခ်ိန္တုန္းက Corporation မႇာ လုပ္ခဲ့တာရဲ႕ အားသာခ်က္၊ အားနည္းခ်က္ကို လည္း ေျပာျပေပးပါ . . .
ကြၽန္ေတာ္က Corporation ႀကီးမႇာလုပ္ခဲ့ေပမယ့္ တာ၀န္ယူခဲ့ရတာက Business Set Up အသစ္လုပ္တဲ့ ေနရာေတြမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ လာအိုမႇာ Unilever က Distribution Network ကို Set up လုပ္ဖို့အတြက္ တာ၀န္ေပးတာခံရတယ္။ ဒီေတာ့ Corporation ႀကီးမႇာလုပ္ေပမယ့္ ကုမၸဏီအေသးေလးတစ္ခုကိုစၿပီး Set Up လုပ္ရတဲ့အပိုင္းမ်ဳိးကို တာ၀န္ယူခဲ့ရတယ္။ ကေမၻာဒီးယားမႇာတုန္းကလည္း ဒီလိုပံုစံမ်ဳိးပဲ လုပ္ခဲ့ရတယ္။ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏႇစ္မႇာ ျမန္မာျပည္ျပန္ေရာက္လာေတာ့လည္း ကုမၸဏီကုိ စဖြဲ႕စည္းခဲ့ရတယ္။ အဲဒီေတာ့ ျပန္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ Corporation မႇာလုပ္တဲ့ အားသာခ်က္ကဘာလဲဆိုရင္ သူတို႔ရဲ႕ Learning ေတြ၊ အေတြ႕အႀကံဳေတြက အမ်ားႀကီးရႇိတယ္။ ဒီေတာ့ ကုမၸဏီအႀကီးေတြနဲ့ယႇဥ္ရင္ ကုမၸဏီအေသးေတြက ဒီ Learning ေတြရဖို့ကို အခ်ိန္တစ္ခုကို ေက်ာ္ျဖတ္ၿပီးေတာ့မႇရမယ္။ Corporate ေတြမႇာက်ေတာ့ အဲဒီလိုအေတြ႕အႀကံဳေတြကို တျခားႏုိင္ငံေတြမႇာလုပ္ၿပီး ရၿပီးသားျဖစ္ေတာ့ ဒါကို သူတို့ရဲ႕ Network ထဲမႇာ Share လုပ္ထားၿပီးသားျဖစ္တယ္။ မႇားၿပီးသားအမႇားကို ထပ္ၿပီးေတာ့မႇားစရာမရႇိေတာ့ဘူး။ ျမန္မာျပည္ကို၀င္ေတာ့ ဗီယက္နမ္မႇာလုပ္ခဲ့တာကို နမူနာယူၿပီးေတာ့ လုပ္လို့ရတယ္။ ေနာက္ထပ္ေကာင္းတ့ဲအခ်က္က Corporation က Structure က်တဲ့အတြက္ Decision တစ္ခုခ်ဖို့အတြက္ ဘယ္လို Process ေတြ သြားရမယ္ဆိုတာ ရႇိၿပီးသားျဖစ္ပါတယ္။ အားနည္းခ်က္အပိုင္းကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ Structure က်က်ရႇိေနၿပီးသားျဖစ္တဲ့အခါ ၀န္ထမ္းက Function တစ္ခုရဲ႕ အေသးစိတ္ပိုင္းမႇာ တအားကြၽမ္းက်င္တယ္။ ဥပမာ – Finance ထဲမႇာမႇ Tax ပိုင္းရႇိမယ္ဆိုရင္ Tax သမားက သူ့အပိုင္းသူကြၽမ္းက်င္တယ္။
Profit and Loss ဆြဲတဲ့ ၀န္ထမ္းကလည္း သူ႕အပိုင္းကို သူကြၽမ္းက်င္တယ္။ ဒီေတာ့ Specifice Function တစ္ခုရဲ႕ Role တစ္ခုကိုပဲရမယ္။ ဒါေပမဲ့ ၿခံဳငံုၿပီးသိတဲ့အပိုင္းမႇာက်ေတာ့ အားနည္းျပန္ေရာ။ ကုမၸဏီအေသးမႇာလုပ္တဲ့ Finance သမားက်ေတာ့ Finance နဲ့ ပတ္သက္တာ အကုန္လုပ္ရတယ္။ ဒီေတာ့ က်ယ္က်ယ္ျပန့္ျပန့္ကို နည္းနည္းစီလုပ္ရတဲ့အခါ အကုန္ရေနတယ္။ ေနာက္ၿပီး Learning ပိုင္းကို ျပန္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္လည္း Structure က်က်နဲ့ Learning လုပ္ဖို့ Team ကို Training ေပးတာေတြက စနစ္တက်ရႇိေနတယ္။ ကုမၸဏီအေသးကက်ေတာ့ လုပ္ရင္းနဲ့ တတ္သြားတယ္။ သူ့ရဲ႕သင္ယူခြင့္ကအလုပ္လုပ္ရင္းနဲ့ အေတြ႕အႀကံဳေတြကတစ္ဆင့္တတ္သြားတာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေတာ့ ကြၽန္ေတာ္အႀကံျပဳခ်င္တာက ငယ္တဲ့အရြယ္မႇာ ကုမၸဏီအေသးမႇာ လုပ္ေစခ်င္ပါတယ္။ အေတြ႕အႀကံဳေတြ စံုေအာင္ယူလိုက္တာ ေကာင္းပါတယ္။ စံုေအာင္တတ္သြားမယ္။ Bigger Picture နဲ့ Challenge ေတြကို ပိုၿပီးေတာ့ ျမင္ရမယ္။ ၿပီးေတာ့မႇ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းလုပ္ခ်င္လည္းလုပ္၊ မလုပ္ခ်င္လည္း Corporate ကို ေျပာင္းခ်င္ေျပာင္းေပါ့။
Professional Careerမႇာလုပ္ရင္းနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းလုပ္ဖို႔ ရည္ရြယ္ထားသူေတြအေနနဲ႔ ေျခလႇမ္းမစခင္မႇာ ဘာေတြကို မျဖစ္မေန ႀကိဳတင္ေလ့လာသင္ယူထားရမလဲ . . .
နံပါတ္တစ္အခ်က္အေနနဲ႔ကေတာ့ ကိုယ္ Professional Career အေနနဲ့လုပ္တဲ့ ၀န္ထမ္းဘ၀မႇာ ေအာင္ျမင္ေအာင္၊ ကုမၸဏီက တန္ဖိုးထားရတဲ့သူျဖစ္ေအာင္ လုပ္ဖို့လိုပါတယ္။ အဲဒီလိုေအာင္ျမင္မႇ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းလုပ္တဲ့အခါမႇာ ေအာင္ျမင္ဖို့ အခြင့္အလမ္းပိုမ်ားမယ္။ ေနာက္ၿပီး နာမည္တစ္လံုးရလာမယ္။ ဒီအခါ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းလုပ္တဲ့အခါမႇာ အဲဒီနာမည္တစ္လံုးက အကူအညီေတြအမ်ားႀကီးျဖစ္မယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က Network တည္ေဆာက္ဖို့ပါ။ အလုပ္ထဲက လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြ၊ လုပ္ငန္းနဲ့ဆက္စပ္ေနတဲ့ ျပင္ပက Supplier ေတြ၊ Agency ေတြစသျဖင့္ လုပ္ငန္းနဲ့ပတ္သက္တဲ့ သူေတြအားလံုးက ကိုယ္ေအာင္ျမင္တဲ့အခါ ကိုယ့္အေပၚေလးစားမယ္။ Communication ေကာင္းမယ္။ ဒါေတြအားလံုးက ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းလုပ္ခ်ိန္မႇာ လိုအပ္တဲ့ Network ေတြ ျဖစ္လာမယ္။ ေနာက္ဆံုးတစ္ခ်က္ကက်ေတာ့ ကုိယ္တကယ္ Enjoy ျဖစ္တဲ့ Professional Career ရဲ႕ ပညာ၊ ကိုယ့္ရဲ႕ Functional Skills ကို နက္နက္နဲနဲသိၿပီး ကြၽမ္းက်င္ဖို့လိုတယ္။
အၾကမ္းဖ်င္းကေတာ့ လူတစ္ေယာက္က ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းထူေထာင္တဲ့အခါမႇာ လုပ္ငန္းနဲ့ပတ္သက္တဲ့ အရာအားလံုးကိုေတာ့ ကြၽမ္းက်င္ဖုိ့မလိုပါဘူး။ သူက ဦးေဆာင္ၿပီးေတာ့ သူ့အပိုင္းအလိုက္ ကြၽမ္းက်င္သူေတြနဲ့ ေပါင္းစပ္ၿပီးေတာ့ လုပ္ႏုိင္ဖို့ပဲလိုပါတယ္။ ကိုယ္တကယ္ နက္နက္နဲနဲသိတဲ့ အပိုင္းမႇာေတာ့ ပိုင္ႏုိင္ေနရမယ္။ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ဥပမာဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္က Sales ပိုင္းကို ကြၽမ္းက်င္တယ္။ Sales Director ျဖစ္လာတယ္။ ၿပီးတ့ဲအခါ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းအျဖစ္ Distribution ကုမၸဏီေထာင္တယ္။
ဒီေတာ့ ကုမၸဏီစေထာင္ကတည္းက ကုမၸဏီရဲ႕ Profit and Loss တို့၊ Balance Sheet တို့ နားလည္ရမယ္။ ဒါေတြအားလံုးကို ႀကိဳေလ့လာထားရင္ေတာ့ ေကာင္းတယ္။ မျဖစ္မေနေတာ့မဟုတ္ဘူး။ ကုိယ္တကယ္လုပ္တဲ့အခါ ဒီအပိုင္းမႇာ အေသးစိတ္ကြၽမ္းက်င္တဲ့သူကို အလုပ္ခန့္ထားႏုိင္ဖို့ေတာ့လိုတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မႇာေတာ့ အေျခခံေလာက္ေတာ့ နားလည္ေအာင္လုပ္ရမႇာေပါ့။ ဒီမတိုင္ခင္မႇာေတာ့ Profit and Loss ကို နားလည္ေအာင္လုပ္မလား၊ Distribution ပိုင္းကုိ ကြၽမ္းက်င္ေအာင္လုပ္မလားဆိုရင္ေတာ့ Distribution ပိုင္းကုိပဲ ဦးစားေပးရပါမယ္။
လုပ္ငန္းခြင္ထဲ၀င္မယ့္ လူငယ္ေတြကို အႀကံေပးခ်င္တာရႇိရင္ . . .
ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းလုပ္မယ့္သူေတြကိုေတာ့ အားေပးခ်င္ပါတယ္။ ဆရာေဒါက္တာေအာင္ထြန္းသက္ေျပာတဲ့ အလုပ္မရဘူးဆိုတာ ကိုယ္ကအလုပ္ကို လိုက္ရႇာေနလို့ပါတဲ့။ ဆိုလိုခ်င္တာက ကိုယ္ကအလုပ္ရႇာသူမဟုတ္ဘဲ အလုပ္ေပးႏိုင္တ့ဲ လုပ္ငန္းရႇင္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ဖို့ေျပာတာပါ။ သိပ္ကိုေကာင္းတဲ့ စကားျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုေျပာလို့လည္း လူတိုင္းကုိ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းလုပ္ရမယ္လို့ ေျပာေနတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းလုပ္ရင္ အခက္အခဲေတြ၊ ျပႆနာေတြႀကံဳလာရင္ ရဲရဲရင့္ရင့္နဲ့ ႀကိဳးစားဖို့ အားေပးခ်င္ပါတယ္။ အဲဒီလိုမဟုတ္ဘဲ ၀န္ထမ္းဘ၀နဲ့ အေတြ႕အႀကံဳေတြယူၿပီး တစ္ဆင့္ၿပီးတစ္ဆင့္တက္ၿပီးမႇ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းလုပ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္လည္း အားေပးပါတယ္။ အေရးႀကီးဆံုးကေတာ့ ကိုယ္ေပ်ာ္တာကို လုပ္ဖို့ပါပဲ။
ေက်ာင္းၿပီးၿပီးခ်င္းမႇာ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းတန္း လုပ္မလား၊ ၀န္ထမ္းလုပ္ၿပီး ပညာသင္ဦးမလားဆိုတာကေတာ့ ကိုယ္လုပ္မယ့္Industryေပၚမႇာမူတည္ပါတယ္။ ဥပမာ – ျဖန့္ခ်ိေရးလုပ္ငန္းလိုမ်ဳိး ကိုယ္ပိုင္လုပ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ အရင္ဆံုးျဖန့္ခ်ိေရးေလာကထဲမႇာ သင္ယူၿပီးမႇ ၀င္တာပိုေကာင္းပါတယ္။ဒီလိုမဟုတ္ဘဲ အခုေခတ္မႇာ နည္းပညာပိုင္းနဲ့ပတ္သက္ၿပီး အသစ္အသစ္ေတြ ေပၚေပါက္ေနတဲ့အခါ အဲဒီ Industry မ်ဳိးမႇာသြားၿပီး ပညာယူေနမယ့္အစား တစ္ခါတည္းလုပ္ခ်လိုက္တာက အေတြ႕အႀကံဳေတြလည္းရမယ္၊ ဆံုး႐ႈံးတာေတြလည္းရႇိမယ္။
ေအာင္ျမင္မယ္ဆိုရင္လည္း ျမန္ျမန္ျဖစ္သြားႏုိင္တယ္။ ဥပမာ – Facebook တို့လိုေပါ့။ ဒီေတာ့ ကိုယ္၀င္မယ့္ Industry ကEstablished ျဖစ္ၿပီးတာ ၾကာၿပီဆိုရင္ Learning အရင္၀င္ယူၿပီးမႇ လုပ္တာပိုေကာင္းတာေပါ့။ အဲဒီလိုမဟုတ္ဘဲ Established က မျဖစ္ေသးဘူးဆိုရင္ေတာ့ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ ခုန္ဆင္းၿပီးေတာ့ လုပ္ငန္းတန္းလုပ္၊ ပညာယူၿပီး ေအာင္ျမင္ေအာင္ လုပ္ဖို႔ အႀကံေပးခ်င္ပါတယ္။
ဦးတင္ေမာင္ႏိုင္
Group CEO
KOL Group of Companies
ကုိယ္ပိုင္လုပ္ငန္းလုပ္ျဖစ္ခဲ့ပံုနဲ႔ လုပ္ငန္းစတင္ခ်ိန္က အေတြ႕အႀကံဳ . . .
ကြၽန္ေတာ္ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းကို ၁၉၉၇ ခုႏႇစ္မႇာ စလုပ္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ Professional ကေတာ့ Mechanical Engineering ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၈၇ ခုႏႇစ္မႇာ ဘြဲ့ရခဲ့ၿပီး ၁၉၉၁ ခုႏႇစ္ကေန ၁၉၉၆ ခုႏႇစ္အထိ ႏုိင္ငံျခားသေဘၤာအင္ဂ်င္နီယာအျဖစ္ ငါးႏႇစ္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုလုပ္ခဲ့ၿပီး ေငြေၾကးစုေဆာင္းခဲ့တယ္။ ၁၉၉၆ ခုႏႇစ္မႇာ အိမ္ေထာင္က်တဲ့အခါ သေဘၤာလည္း မလိုက္ခ်င္ေတာ့ဘဲ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းလုပ္ဖို့ကလည္း အရင္ကတည္းက ရည္ရြယ္ခ်က္ရႇိခဲ့တဲ့အတြက္ ၁၉၉၇ ခုႏႇစ္မႇာ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းစလုပ္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕ Professional ကMechanical Engineering ျဖစ္တဲ့အတြက္ စက္ပစၥည္းနဲ့ဆုိင္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြကို စတင္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ပထမဦးဆံုးေတာ့ ေရစုပ္စက္တို့၊ မီးစက္တို့ကို တင္သြင္းျဖန့္ျဖဴးတယ္။ စက္ေတြဆင္ေပးတယ္။ ျပဳျပင္ေပးတယ္။ ဒါကလည္း သေဘၤာေပၚမႇာ ငါးႏႇစ္လုပ္ခဲ့တဲ့ အေတြ႕အႀကံဳကို အေျခခံၿပီး လုပ္ႏုိင္ခဲ့တယ္။ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းလုပ္ဖို့ အသက္ ၂၈ ႏႇစ္ေလာက္ကတည္းက စစဥ္းစားခဲ့ၿပီး ကိုယ့္၀ါသနာကို တိတိက်က် သိခဲ့တယ္။
လုပ္ငန္းကို ေသးေသးေလးကစခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္းမႇာ Heavy Equipment Excavator တို့၊ Loader တို့ကို အေဟာင္းေတြ၀ယ္ၿပီး ျပဳျပင္ၿပီး ျပန္ေရာင္းတယ္။ ငႇားတဲ့လုပ္ငန္းေတြလုပ္တယ္။ အခုဆိုရင္ေတာ့ အထပ္ျမင့္တုိက္ေတြေပၚလာေတာ့ Tower Crane ေတြ ေရာင္းလည္းေရာင္းတယ္၊ ငႇားလည္း ငႇားတယ္။
လုပ္ငန္းစတင္ခ်ိန္မႇာ ကိုယ္တုိင္စခဲ့ရတာျဖစ္တဲ့အတြက္ ေငြေၾကးပုိင္းဆုိင္ရာေရာ၊ တျခားမျပည့္စံုမႈေတြပါ ႀကံဳခဲ့ရပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အင္ဂ်င္နီယာပညာရပ္အျပင္ Financing ပုိင္းတို့၊ Accounting ပညာတုိ့ ၊ Import လုပ္တဲ့အပိုင္းတို့ကို ေလ့လာခဲ့ရတယ္။ လုပ္ရင္းနဲ့ပဲသင္ခဲ့တယ္။
ကုိယ္ပိုင္လုပ္ငန္းရပ္တည္ႏုိင္ေအာင္ ဘယ္လို Skills ေတြလိုအပ္ပါသလဲ . . .
ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ့ကေတာ့ ၁၉၉၇ ခုႏႇစ္ကေန ၄ ႏႇစ္၊ ၅ ႏႇစ္ေလာက္ၾကာတဲ့အခါမႇာ တျခားလိုအပ္တဲ့ Management အပိုင္းေတြကို ျမင္လာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၂၀၀၁ ခုႏႇစ္ေလာက္မႇာ EMBA သင္တန္းတက္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီမႇာ လုပ္ငန္းမႇာလိုအပ္တဲ့ အခက္အခဲေတြကို ေျဖရႇင္းႏုိင္ဖို့ အဲဒီသင္တန္းက သင္ေပးလိုက္တယ္။ ေထာင့္ေစ့ေအာင္ စဥ္းစားတတ္ေအာင္ Train ေပးလိုက္တဲ့အတြက္ လုပ္ငန္းအတြက္ အမ်ားႀကီးအေထာက္အကူရခဲ့ပါတယ္။
ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းအျဖစ္ရပ္တည္ႏုိင္ေအာင္ အဓိကကေတာ့ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းကို တကယ္လုပ္ခ်င္တဲ့စိတ္ ရႇိရပါမယ္။ ၀ါသနာပဲေခၚမႇာေပါ့။ ဆရာႀကီး ေရႊဥေဒါင္းေျပာသလိုပဲ။ ဆရာႀကီးဘာေၾကာင့္ စာေရးဆရာျဖစ္လာသလဲလို့ေမးတဲ့အခါ စာမေရးရရင္ မေနႏုိင္လို့လို့ ေျဖပါတယ္။ အဲဒီလိုပဲ။ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္း မလုပ္ရရင္ မေနႏုိင္လို့ လုပ္တာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ လုပ္ငန္းမႇာ အခက္အခဲေတြ ရင္ဆိုင္ရတဲ့အခါမႇာ ကိုယ္တုိင္လိုလိုလားလား ေရြးခ်ယ္ခဲ့တာျဖစ္တဲ့အတြက္ ရဲ ရဲ၀ံ့၀ံ့ရင္ဆုိင္တယ္။ ဒီလိုျဖစ္ဖို့လိုပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ လုပ္ငန္းနဲ့ပတ္သက္ၿပီး ကြၽမ္းက်င္မႈရႇိရပါမယ္။ ဇြဲရႇိရပါမယ္။ ေနာက္ၿပီး သူ့ေခတ္ရဲ႕ နည္းပညာေတြကိုလည္း မ်က္ျခည္မျပတ္ဘဲ လိုက္မီေနရပါမယ္။
ဒါဆို Professional Career မႇာ လုပ္ေနရာကေန ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းလုပ္ဖို႔ စဥ္းစားေနတဲ့သူေတြကိုေကာ ဘယ္လိုအႀကံေပးခ်င္ပါသလဲ။
ကြၽန္ေတာ္တို့ ျမန္မာေတြမႇာ အာဆီယံႏုိင္ငံေတြနဲ့ ယႇဥ္ၾကည့္လိုက္ရင္ Entrepreneur စိတ္ဓာတ္ရႇိၾကတယ္လို့ ကြၽန္ေတာ္ျမင္ပါတယ္။ လူငယ္တိုင္းမႇာ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းလုပ္ခ်င္တဲ့စိတ္ရႇိတဲ့အတြက္ အထူးတုိက္တြန္းဖို့ေတာ့ မလိုေတာ့ဘူး။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းလုပ္ခ်င္တဲ့အခါမႇာ လိုအပ္ခ်က္ေတြကေတာ့ အမ်ားႀကီးရႇိပါတယ္။ ကိုယ့္အလုပ္ကိုယ္လုပ္တာျဖစ္တဲ့အတြက္ ကိုယ္နားခ်င္တဲ့အခ်ိန္ နားလို့ရတယ္ဆိုတာခ်ည္းပဲေတာ့ ယူဆလို့မရဘူး။ သူက Area ေပါင္းမ်ားစြာကို ရင္ဆိုင္ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
အႀကံေပးခ်င္တာရႇိရင္
ကိုယ္ပုိင္လုပ္ငန္းပဲလုပ္လုပ္၊ ၀န္ထမ္းပဲလုပ္လုပ္ ကိုယ့္ကိုယ့္ကိုယ္ေက်နပ္ၿပီး ဂုဏ္ယူတတ္ဖို့ေတာ့ လိုပါတယ္။ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းလုပ္မႇ ေအာင္ျမင္မယ္၊ ဂုဏ္ရႇိမယ္လို့ေတာ့ မယူဆေစခ်င္ပါဘူး။ ၀န္ထမ္းလုပ္ၿပီး ကိုယ့္တာ ၀န္ကိုယ္ေက်မယ္၊ ကိုယ့္ကုမၸဏီအတြက္၊ ကုိယ့္ႏုိင္ငံအတြက္ Contribution ေကာင္းေကာင္းလုပ္ႏုိင္မယ္ဆုိ ရင္လည္း ေက်နပ္စရာပဲ။ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းလုပ္ရင္လည္း ကိုယ္နဲ့တြဲၿပီးလုပ္တဲ့ ၀န္ထမ္းေတြကိုလည္း အလုပ္အကိုင္ေပးထားႏုိင္႐ံုသာမကဘဲ အမ်ားအက်ဳိး၊ ႏုိင္ငံ့အက်ဳိးအတြက္ CSR လည္းလုပ္ႏုိင္မယ္ဆိုရင္ ေက်နပ္စရာျဖစ္ပါတယ္။
ေဒၚနီနီထြန္း
Business Development Director
Myanmar Information Technology Pte Ltd
ဘာေၾကာင့္ Professional Career မႇာလုပ္ေနတာလဲ . . .
ကြၽန္မျမန္မာ့အာမခံလုပ္ငန္းမႇာလုပ္ေနတုန္း စီမံဘ႑ာ၀န္ UNDP(United Nation Development Project) နဲ့ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္တဲ့ Project တစ္ခု CSO မႇာဖြင့္တဲ့အခါ Computer Training ကို OrientationCourse ကေနစၿပီး SystemAnalyst and DesignCourse ေတြအထိ ႏႇစ္ႏႇစ္ေက်ာ္တက္ခဲ့ပါတယ္။ သင္တန္းေအာင္ၿပီးေတာ့ ျမန္မာ့အာမခံမႇာပဲ System Analyst အျဖစ္ ဆက္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏႇစ္မႇာေတာ့ ၀န္ထမ္းေရြးခ်ယ္ေလ့က်င့္ေရးအဖြဲ႕ကေရြးခ်ယ္တဲ့ ျမန္မာ့ဆက္သြယ္ေရးလုပ္ငန္းအတြက္ အငယ္တန္းကြန္ပ်ဴတာစိစစ္ေရးမႇဴးစာေမးပြဲကို၀င္ေျဖေတာ့ ေအာင္တာေၾကာင့္ အဲဒီမႇာေျပာင္းေရႊ႕လုပ္ကိုင္ခဲ့ပါတယ္။
၁၉၉၆ခုႏႇစ္ MIT . . .
ကုမၸဏီစတင္တည္ေထာင္တဲ့အခ်ိန္မႇာ မန္ေနဂ်ာတစ္ေယာက္အျဖစ္ ၀င္ေရာက္လုပ္ကိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကေနစၿပီး IT Professional Life ကို စတင္ခဲ့တာပါ။မိမိစလုပ္ခဲ့တဲ့အခ်ိန္ကစလို့ IT လုပ္ငန္းေတြ စတင္ဖြံ႕ၿဖိဳးလာၿပီး အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းေတြ ေပါမ်ားလာခဲ့ပါတယ္။ ေစ်းကြက္ေတြ ပိုခ်ဲ႕ထြင္လာနိုင္ဖို့အတြက္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရႇင္ေတြရဲ႕ လုပ္ငန္းလိုအပ္ခ်က္ေတြကို နည္းပညာ software ေတြရဲ႕ အကူအညီနဲ့ ပိုမိုေျဖရႇင္းေဆာင္ရြက္ေပးလာႏိုင္တဲ့အတြက္ Business Software Solution အပိုင္းကို ပိုမိုစိတ္အားထက္သန္စြာ ေဆာင္ရြက္လာခဲ့ပါတယ္။
Professional Career မႇာ လုပ္ျခင္းရဲ႕ေကာင္းက်ဳိးဆိုးက်ဳိး . . .
ကြၽန္မတို့ ဒီ Company ကို စတင္လုပ္ေဆာင္တဲ့အခ်ိန္မႇာ အားလုံးကအခ်ိန္ျပည့္ စိတ္ေရာကိုယ္ပါအလုပ္မႇာ ႏႇစ္ျမႇဳပ္လုပ္ကိုင္ခဲ့တဲ့အတြက္ ေအာင္ျမင္မႈေတြ ရရႇိခဲ့ပါတယ္။ Customer ေတြရဲ႕ ယုံၾကည္မႈကိုလည္းရရႇိခဲ့သလို သူတို့ေအာင္ျမင္မႈေတြကိုရရႇိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးနိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ Work-LifeBalance ကေတာ့ လိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခုေနာက္ပိုင္းမႇာေတာ့ မိသားစုအတြက္ ႀကိဳးစားၿပီး အခ်ိန္ေပးျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕လုပ္ငန္းခြင္အတြင္း Stress မ်ားတဲ့အခါမ်ဳိးမႇာေတာင္ အခ်ိန္အၾကာႀကီးျဖစ္ေနလို့ မရပါဘူး။ ကိုယ့္ေအာက္က ၀န္ထမ္းေတြက ကိုယ္အားေလ်ာ့ေနရင္ သူတို့ကပိုၿပီးအားေလ်ာ့တတ္ၾကတာမို့လို့ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရႇင္ေတြကို သူတို့ရဲ႕ လုပ္ငန္းေတြနဲ့ ယႇဥ္ၿပိဳင္မႈေတြၾကားမႇာ ေရရႇည္ေအာင္ျမင္ႏိုင္ဖို့ခက္ခဲ့တဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြကို လ်င္ျမန္စြာခ်မႇတ္ႏိုင္ဖို့အတြက္ စီမံခန့္ခြဲမႈနည္းပညာအပိုင္း (Software Solution) နဲ့ ပံ့ပိုးကူညီေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္တဲ့အတြက္ေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ေက်နပ္ပါတယ္။
Professional Career မႇာ ရပ္တည္ႏိုင္ေအာင္ဘာေတြျပင္ဆင္ဖို့လိုလဲ၊ ဘာေတြမျဖစ္မေနလုပ္ဖို့လိုလဲ . . .
စဥ္ဆက္မျပတ္တိုးတက္ေနတဲ့ နည္းပညာေတြကို ေလ့လာၿပီး Customer ေတြရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္ဖို့အတြက္ ကိုယ္အလုပ္လုပ္ေနတဲ့ နယ္ပယ္အလိုက္ သိသင့္သိထိုက္တာေတြကို Update သိထားဖို့ လိုပါတယ္။ Technical Details ကို မသိေတာင္ DomainKnowledge ေတြေတာ့ သိဖို့လိုပါတယ္။
Self Employment အျဖစ္ ေျပာင္းလဲခ်င္ပါသလား . . .
လက္ရႇိအခ်ိန္အထိေတာ့ မစဥ္းစားပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အခုလက္ရႇိလုပ္ေနတဲ့ အလုပ္မႇမဟုတ္ပါဘူး။ အရင္တုန္းက အစိုးရ၀န္ထမ္းအျဖစ္လုပ္ခဲ့တုန္းကတည္းက ကိုယ္လုပ္ခဲ့တဲ့ အလုပ္တိုင္းကို ကိုယ္ပိုင္အလုပ္လို့ပဲ သေဘာထားၿပီး လုပ္ကိုင္လာခဲ့တာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းမလုပ္ျဖစ္တဲ့ အခ်က္ေတြကေတာ့ ဒီအလုပ္က ကိုယ္၀ါသနာပါတဲ့ အလုပ္ကိုလုပ္ေနရတာျဖစ္တယ္။ မလိုအပ္ဘဲနဲ့ Change မလုပ္ခ်င္တာ၊ လစာအတြက္ျဖစ္ေစ၊ အက်ဳိးခံစားခြင့္တစ္ခုအတြက္ျဖစ္ေစ ေနာက္အလုပ္တစ္ခုကို ေျပာင္းဖို့မစဥ္းစားခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရႇိ MIT မႇာ ကြၽန္မ၀န္ေဆာင္မႈေပးေနရတဲ့ လုပ္ငန္းနယ္ပယ္အသီးသီးက လုပ္ငန္းရႇင္ေတြရဲ႕ ကိုယ့္အေပၚထားတဲ့ Respect ၊ ေနာက္ၿပီးMIT ေနနဲ့ လက္ရႇိအေျခအေနအထိေရာက္ေအာင္ ကြၽန္မအေနနဲ့ တစ္တပ္တစ္အားအျဖစ္ ပါ၀င္ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ဂုဏ္ယူမႈစတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကလည္း MIT မႇာ ေရရႇည္လုပ္ကိုင္ဖို့အတြက္ တြန္းအားေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ကြၽန္မက MIT ေအာင္ျမင္မႈကို ကြၽန္မရဲ႕ေအာင္ျမင္မႈလို့ပဲ မႇတ္ယူထားပါတယ္။
အခုမွလုပ္ငန္းခြင္ထဲ၀င္မယ့္သူေတြကို ဘယ္လိုအႀကံေပးခ်င္ပါသလဲ . . .
ကြၽန္မတို့ဆီမႇာ အခုမႇအလုပ္စ၀င္တဲ့ ကေလးေတြကိုဆိုရင္ေတာ့ အၿမဲေျပာျပျဖစ္တာက စိတ္ေကာင္းရႇိရမယ္။ ဒါက အေရးအႀကီးဆုံးပါပဲ။ မေတာ္တာက ေတာ္ေအာင္သင္လို့ရပါတယ္။ စိတ္ေကာင္းမရႇိတာကိုေတာ့ စိတ္ေကာင္းရႇိေအာင္ သင္လို့မရပါဘူး။ ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ အလုပ္လုပ္ခ်င္စိတ္ရႇိရပါမယ္။ ပိုက္ဆံလိုခ်င္လို့ အလုပ္လုပ္တာ မဟုတ္ေစရဘူး။ အလုပ္လုပ္ခ်င္လို့ကို အလုပ္လုပ္တာ ျဖစ္ရပါမယ္။ သေဘာက အလုပ္ကို Hungry ျဖစ္ရပါမယ္။ ေနာက္ဆုံးတစ္ခုကေတာ့ ေခတ္စကားနဲ့ေျပာရရင္ေတာ့ အထူအပါးနားလည္ရမယ္။ ဆိုလိုတာက အလိုက္သိတတ္တာေပါ့။ ေနရာေဒသနဲ့လိုက္ၿပီး၊ အေျခအေနကိုၾကည့္ၿပီး လုပ္သင့္မလုပ္သင့္၊ ေျပာသင့္မေျပာသင့္ ဆုံးျဖတ္နိုင္သိနိုင္ရပါမယ္။ အက်ဳိးအေၾကာင္းကို ဆင္ျခင္ႏိုင္ရပါမယ္။ ဒါေတြကေတာ့ အခုေခတ္လူငယ္တိုင္းအတြက္ အေရးႀကီးပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ အလုပ္ေခၚတဲ့ အင္တာဗ်ဴးတိုင္းမႇာလည္း လူငယ္ေတြကို ေျပာျပျဖစ္ပါတယ္။ ႐ုံးက လူငယ္ေတြကိုလည္း အၿမဲေျပာျပျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ေတြက သူတို႔အတြက္ ဘယ္ေနရာမႇာပဲ ၀င္လုပ္လုပ္မျဖစ္မေနသိထားသင့္တဲ့ အခ်က္ေတြပါပဲ။ အခုမႇအလုပ္၀င္လာမယ့္ လူငယ္ေတြအေနနဲ႔ MBA တက္ထားတာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ႏိုင္ငံျခားမႇာ ပညာသင္လာတာပဲျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ္လုပ္ရမယ့္ လုပ္ငန္းခြင္မႇာ သင္ထားတဲ့ပညာေတြကို အဆင္ေျပေအာင္ထုတ္မသုံးတတ္ရင္ အလကားပါပဲ။ ပညာတတ္တာနဲ႔ လုပ္ငန္းခြင္မႇာ အသုံးခ်တတ္တာနဲ႔က တျခားစီျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စိတ္ေကာင္းရႇိရမယ္၊ အလုပ္ကို Hungry ျဖစ္ရမယ္၊ အက်ဳိးအေၾကာင္းကို ဆင္ျခင္နိုင္ရမယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြက ဘယ္လုပ္ငန္းခြင္အတြက္မဆို အေရးပါတယ္လို႔ ကြၽန္မယူဆပါတယ္။
ဦးမင္း၀င့္ဦး
Deputy Managing Director
AYA Bank
ဘာေၾကာင့္ Professional Career မႇာလုပ္ေနတာလဲ . . .
Professional ဆိုတဲ့ေနရာမႇာ Corporate Enterprise မႇာ လုပ္တဲ့ Professional ၊ Self-Employed လုပ္တဲ့ Professional ၊Entrepreneur လုပ္တဲ့ Professional စသျဖင့္ ဘယ္လိုပံုစံမ်ဳိးနဲ့ပဲလုပ္ရလုပ္ရ ကြၽန္ေတာ့္ Career ကို IT နဲ့ပဲသြားဖို့ ဆံုးျဖတ္ထားပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ Self-Employed လည္းလုပ္ဖူးတယ္။ Corporate ေတြမႇာလည္း လုပ္ဖူးတယ္။ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ တစ္ေယာက္တည္း IT Professional အေနနဲ့လည္း လုပ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒီလုပ္ငန္းနယ္ပယ္ထဲမႇာ ကြၽန္ေတာ္လုပ္လာတာ ႏႇစ္ႏႇစ္ဆယ္ေလာက္ရႇိပါၿပီ။
ကြၽန္ေတာ္က Electronic (BE) နဲ့ေက်ာင္းၿပီးခဲ့ေပမယ့္ Electronic Engineer မလုပ္ဘဲနဲ့ IT Engineer ဘက္ကိုပဲလုပ္ျဖစ္ခဲ့တယ္။ Electronic ပိုင္းကိုယူခဲ့တယ္ဆိုတာကလည္း ကြန္ပ်ဴတာနဲ့ပတ္သက္တဲ့ ဘာသာရပ္ေတြပါလို႔ပါ။ IT မႇာကလည္းNetworking ၊ Hardware ၊Software စသျဖင့္ ဘာသာရပ္ေတြ အမ်ားႀကီးရႇိပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္က IT က ရႇိသမွ်ဘာသာရပ္ေတြအားလုံးကို လုပ္ခဲ့တယ္။
AYA Bank မႇာလုပ္ေနတာ ေျခာက္ႏႇစ္ေက်ာ္ရႇိပါၿပီ။ Network နဲ့ပတ္သက္တဲ့ Infrastructure ေတြ၊ System ေတြ၊ Applicatio ပိုင္းေတြလုပ္တယ္။ အဓိက Project ေတြကို တစ္ခုၿပီးတစ္ခု ေတာက္ေလွ်ာက္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ Payment ေတြ၊ Card ေတြ၊Banking Application ေတြ ျဖစ္လာတယ္။ ေနာက္ထပ္တစ္ဆင့္တက္လာတဲ့ အခ်ိန္မႇာ ATM ေတြ၊ Card ေတြနဲ့ပတ္သက္လုိ့ National Level အထိေအာင္ လုပ္ခဲ့တယ္။ အဲဒါေတြၿပီးေတာ့ International နဲ့ ခ်ိတ္ဆက္တဲ့အပိုင္းေတြကို ဆက္လက္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အခုခ်ိန္ထိလည္း တိုးခ်ဲ႕လုပ္ေဆာင္ေနတုန္းျဖစ္သလုိ ထပ္ၿပီး Setup လုပ္ေနတာေတြလည္း အမ်ားႀကီးရႇိပါတယ္။ ITနဲ႔ ဆက္စပ္တဲ့ Project ေတြပဲ ေတာက္ေလွ်ာက္လုပ္သြားမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။
Professional Career မႇာ လုပ္ျခင္းရဲ႕ေကာင္းက်ဳိးဆိုးက်ိဳး . . .
ကြၽန္ေတာ္ဘဏ္မႇာ မလုပ္ခင္တုန္းက ကိုယ္ပိုင္အလုပ္လုပ္ခဲ့တာေတြရႇိတယ္။ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းလုပ္တဲ့အခါမႇာ ကြၽန္ေတာ္လုပ္ခ်င္တဲ့ IT တစ္မ်ဳိးတည္းကိုပဲလုပ္လို႔ မရဘူး။ Management ၊Marketing ၊HR ပုိင္းေတြ အကုန္လုပ္ရတယ္။ ကိုယ့္ကုမၸဏီ၊ ကိုယ့္လုပ္ငန္းျဖစ္တဲ့အတြက္ ကိုယ္လုပ္ခ်င္တဲ့ IT ကုိပဲလုပ္လို့မရေတာ့ဘူး။ တျခား Business ပိုင္းေတြပါလာတယ္။ Business နဲ့ပတ္သက္တာေတြ ေလ့လာရတယ္။
ကြၽန္ေတာ္ ဒီမႇာ Professional အလုပ္လုပ္တဲ့အခါအလုပ္လည္း လုပ္ႏိုင္တယ္။ Structure က်က်လည္းလုပ္လို့ရတယ္။ အသစ္ေတြလည္း အမ်ားႀကီး ထပ္ေလ့လာေနလုိ့ရတယ္။ Managementေတြ၊ Marketing ေတြ၊ HR ေတြကို သက္ဆိုင္တဲ့လူေတြကလုပ္သြားလိမ့္မယ္။ ကိုယ္ကေတာ့ ကုိယ္စိတ္၀င္စားတဲ့ IT ဘက္ကိုပဲ အာ႐ံုစိုက္ၿပီးလုပ္လို့ရတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ IT သမားဆိုတာ ရပ္ေနတဲ့သူေတြမဟုတ္ဘူး။ အသစ္သစ္ေတြဆီကို အၿမဲတမ္းဆက္သြားေနတယ္။ ေရႇ႕ဆက္သြားဖို့အခြင့္အလမ္းေတြ အမ်ားႀကီးရႇိသလို အခ်ိန္လည္းအမ်ားႀကီးရတယ္။ ေနာက္ထပ္သြားႏိုင္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းအသစ္ေတြလည္း ကိုယ္က ျမင္ေနရတယ္။ သြားဖို့လည္း ကိုယ့္မႇာအခြင့္အေရးအျပည့္ရႇိတယ္။ အဲဒီမႇာ ကိုယ္သြားႏိုင္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းေပၚမႇာ စိတ္ႀကိဳက္ေရြးခ်ယ္သြားလို့ရတယ္။
လုပ္ငန္းတစ္ခုတည္းအတြက္ပဲ ကုိယ္ကမစဥ္းစားဘူး။ ကိုယ့္လုပ္ငန္း၊ ကိုယ့္၀န္းက်င္၊ ကိုယ့္လူမ်ဳိး၊ ကိုယ့္ႏိုင္ငံအတြက္ စဥ္းစားတဲ့အခါမႇာ သူမ်ားႏိုင္ငံေတြက ဘာေတြလုပ္ေနလဲ၊ ႏိုင္ငံတကာနဲ့ ယႇဥ္ႏိုင္ဖို့ ကြၽန္ေတာ္တို့က လုပ္စရာေတြ အဆင့္ဆင့္ ရႇိေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ စိန္ေခၚမႈေတြကေတာ့ ကိုယ္ရပ္တည္တဲ့ Corporat ေပၚမႇာမူတည္ပါတယ္။ Corporate က Support ျဖစ္တဲ့၊ Stable ျဖစ္တဲ့ Corporate မ်ဳိး ျဖစ္ဖုိ့ေတာ့လုိပါတယ္။ ကိုယ္ပိုင္အလုပ္လုပ္တာကေတာ့ လုပ္ငန္းတစ္ခုလည္ပတ္ဖို့ အမ်ားႀကီးႀကိဳးစားရတယ္။ ကိုယ္ကအခ်ိန္မေပးႏိုင္တဲ့အခါ ေနာက္ထပ္နည္းပညာအသစ္ေတြဘက္ကို ဆက္သြားႏိုင္ဖို့က အခက္အခဲျဖစ္လာပါတယ္။ Professional ဆိုတာက ကိုယ္သြားခ်င္တဲ့ Career တစ္ခုမႇာ ကိုယ္ေလ့လာခ်င္တဲ့ အတတ္ပညာလမ္းေၾကာင္းတစ္ခု ရႇိေနမယ္ဆိုရင္ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းဘက္ကို မသြားတာေကာင္းပါတယ္။ ဒါမႇမဟုတ္ ကိုယ္ကကုမၸဏီတစ္ခု၊ လုပ္ငန္းတစ္ခုထူေထာင္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ Professional အေနနဲ့ ရပ္တည္တာ အဆင္မေျပပါဘူး။
IT နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ Professional Career မႇာ ရည္တည္ႏုိင္ေအာင္ ဘာေတြျပင္ဆင္ဖုိ႔လုိလဲ၊ ဘာေတြမျဖစ္မေန လုပ္ဖုိ႔လုိလဲ . . .
ဘယ္လို Professional အတြက္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ႐ူးသြပ္ဖို့ေတာ့လိုပါတယ္။ ကိုယ္၀ါသနာပါတယ္ဆိုတာ ကိုယ္တကယ္သိရင္ သိပ္ခက္ခဲတဲ့အရာမဟုတ္ပါဘူး။ သူမ်ားနဲ့မတူတာက ကြၽန္ေတာ္တို့ IT သမားေတြက ရပ္ေနလို့မရဘူး။ အၿမဲတမ္း ေရႇ႕ဆက္ေလ့လာေနရမယ္။ ရပ္ေနရင္ ကိုယ္ကေနာက္က်န္ခဲ့မႇာပါပဲ။ ျမန္မာႏိုင္ငံက IT Industry သူမ်ားႏိုင္ငံနဲ့ယႇဥ္လိုက္ရင္ အေတာ္ေသးပါေသးတယ္။ ထပ္ႀကီးလာႏိုင္တဲ့အခြင့္အေရးလည္းရႇိတယ္။ ထပ္တိုးခ်ဲ႕လို့လည္းရတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို့ဆီမႇာ ရႇိေနတဲ့ IT Industry က ေသးေသးေလးပါ။ ဒီေသးေသးေလးကိုေတာင္ ႏႇံ႕စပ္ေအာင္မေလ့လာႏိုင္ရင္ သူမ်ားႏုိင္ငံကို ယွဥ္ႏိုင္ဖို့လြယ္မႇာ မဟုတ္ဘူး။ ကုိယ္က ႏိုင္ငံတကာအထိ ေရာက္ေအာင္သြားခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ ကိုယ့္ႏိုင္ငံက IT နဲ့ပတ္သက္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြမႇာ ဘယ္လိုေနရာကေနပဲျဖစ္ျဖစ္ စေလ့လာၿပီး၀င္လုပ္လိုက္ရင္ တျဖည္းျဖည္းနဲ့ ဆက္သြားလို့ရမယ္လို့ထင္ပါတယ္။ ဒီအတုိင္း ကိုယ့္ဟာကိုယ္ေလ့လာေန႐ံုေလး မဟုတ္ဘဲနဲ့ တကယ္လုပ္ေနတဲ့ လက္ေတြ႕လုပ္ငန္းခြင္ေတြကို အရင္ထိေတြ႕လိုက္ဖို့လိုပါတယ္။
ဘဏ္ေတြမႇာရႇိတဲ့ IT ရဲ႕အခန္းက႑က ဘယ္လိုျဖစ္လာသလဲဆိုေတာ့ ဒီဘက္ေခတ္မႇာဘဏ္ေတြကို ဘဏ္ေတြလို့မျမင္ဘဲနဲ့ IT Company အႀကီးစားတစ္ခုလို့ ျမင္လာတယ္။ ကမၻာမႇာ Device အသစ္ေတြေပၚတယ္၊ Technology အသစ္ေတြေပၚတယ္ဆိုရင္ အဲဒါေတြကို အမ်ားဆံုးသံုးၿပီး တကယ္အသံုးခ်ေနတာက ဘဏ္ေတြပဲျဖစ္လာတယ္။ ဘဏ္ေတြက ေငြေၾကးကိစၥျဖဳတ္လိုက္ရင္ တကယ့္ IT Company ႀကီးေတြပါ။ Application ေတြ အမ်ားႀကီးကို တကယ္တမ္း အသံုးခ်ေနတဲ့ IT Company ေတြပါ။ IT မႇာ Banking Industry ဆိုၿပီးတစ္မ်ဳိးသီးျခားခြဲထြက္ၿပီးရႇိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီဘက္မႇာရပ္တည္ခ်င္ရင္ IT ဘက္မႇာ Domain Knowledge ရႇိဖုိ့လုိသလုိ၊ Exposure လည္းရႇိဖုိ့လုိပါတယ္။ Banking Industry မႇာ လုပ္ေနတဲ့ IT Professional က ျမန္မာျပည္မႇာ လက္ခ်ဳိးေရလို့ရပါတယ္။ တအားနည္းပါတယ္။ အမႇန္က လူနည္းနည္းေလးနဲ့ ဒီ Industr ႀကီးတစ္ခုလုပ္ရတာ ကြၽန္ေတာ္တို့အတြက္ အင္မတန္ခက္ခဲပါတယ္။ ဒီ၀န္းက်င္က ဒီထက္အမ်ားႀကီး က်ယ္ျပန့္လာႏိုင္ေသးတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို့ေရႇ႕ဆက္ဖို့ အမ်ားႀကီး လိုပါေသးတယ္။ အခုခ်ိန္မႇာ ကြၽန္ေတာ္တို့ဆီမႇာ လူနည္းေနတဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံျခားကလူေတြကလာၿပီး ၀င္လုပ္ေနၾကတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမႇာ ဘဏ္ေတြအမ်ားႀကီးလည္းမရႇိပါဘူး။ အမ်ားႀကီးမရႇိတဲ့အတြက္ ဘယ္သူေတြက ဘယ္ေနရာမႇာလုပ္ေနလဲဆိုတာ လက္ခ်ဳိးေရလို့ရတယ္။ ဒီေနရာမ်ဳိးမႇာ ကြၽန္ေတာ္တို့က ႏိုင္ငံသားေတြ ၀င္လုပ္ႏိုင္ဖို့ အမ်ားႀကီးေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။
Self Employment အျဖစ္ ေျပာင္းလဲခ်င္ပါသလား . . .
Professional အလုပ္ကေန နားတဲ့အခ်ိန္ေရာက္ရင္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ့္အေတြ႕အႀကံဳေတြ၊ နည္းပညာေတြကို ျပန္ၿပီး Share လုပ္တာမ်ဳိးလုိ Self Employment အမ်ဳိးပဲ လုပ္ျဖစ္မယ္ထင္ပါတယ္။
ဦးမ်ိဳးသန္း
Head of HR and Learning and Development
PUMA Energy Myanmar
Professional Career နဲ႔ Self-Employed ကို ေရြးခ်ယ္မႈ . . .
လူတိုင္းက ၀န္ထမ္းလုပ္မလား၊ လုပ္ငန္းရႇင္လုပ္မလားဆိုတဲ့ အပိုင္းႏႇစ္ပိုင္းကို ေရြးခ်ယ္ရတယ္။ ဘယ္ဟာမႇန္တယ္၊ ဘယ္ဟာမႇားတယ္ဆိုတာမ်ဳိးေတာ့ မရႇိပါဘူး။ အားလံုးက ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းက အေကာင္းဆံုးလို့ ယူဆၾကသလို လုပ္လည္းလုပ္ခ်င္ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏႇစ္ဖက္စလံုးမႇာ အားသာခ်က္၊ အားနည္းခ်က္ေလးေတြ ရႇိတယ္။ ဘယ္လမ္းက ကုိယ့္အတြက္ သင့္ေတာ္မလဲဆိုတာ ေရြးၾကတယ္။ လူတိုင္းကေတာ့ ကိုယ္လုပ္တဲ့အလုပ္ကို ေအာင္ျမင္ခ်င္တာက သဘာ၀ပါ။ ဒါေၾကာင့္ အေရြးမမႇားရေအာင္ ကိုယ္ဘာျဖစ္ခ်င္လဲဆိုတာကို အရင္စဥ္းစားေရြးခ်ယ္ေစခ်င္ပါတယ္။ ကိုယ္က ဘယ္လမ္းကိုေရြးမလဲဆိုတာ ေရြးခ်ယ္မႈမႇာအေရးႀကီးသလို၊ အသက္အရြယ္အပိုင္းအျခားနဲ့လည္း သက္ဆိုင္ပါတယ္။
ကြၽန္ေတာ္က ဒီအသက္အရြယ္မႇာ Professional ကိုပဲ ေရြးခ်ယ္ၿပီး ဘာျဖစ္လို့ Entrepreneur မလုပ္တာလဲဆိုေတာ့ အသက္အရြယ္နဲ့လည္း ဆိုင္တယ္။ ေခတ္နဲ့လည္း ဆိုင္သြားတယ္။ အဓိကက မႇန္ကန္တဲ့လမ္းကို ေရြးခ်ယ္ႏိုင္ဖို့ အေရးႀကီးပါတယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕ Career က ဘာလဲဆိုတာ သိရမယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕ Career က မႇန္သလား မႇားသလားဆိုတာထက္ ကိုယ္က ဒီ Career မႇာ ေပ်ာ္ေနသလား၊ ကုိယ့္အတြက္ တိုးတက္မႈေတြရႇိေနသလား၊ ကိုယ္လုပ္ခ်င္တာနဲ့ လုပ္ေနရတာ တစ္ထပ္တည္းက်သလားဆိုတာ အေရးႀကီးတယ္။ ကိုယ္လုပ္ခ်င္တာနဲ့ ကိုယ္လုပ္ေနရတာ တစ္ထပ္တည္းက်တယ္ဆိုရင္ ကိုယ့္ရဲ႕ Career က ေရြးခ်ယ္မႈမႇန္ကန္တယ္လို့ ေျပာလို့ရပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ကိုယ္ေရြးခ်ယ္ခဲ့တဲ့ Career က မႇန္လား မႇားလားဆိုတာကို အၿမဲတမ္းဆန္းစစ္ေနရပါေသးတယ္။ ေရြးခ်ယ္ၿပီးေတာ့ တစ္သက္လံုး ဒါကိုပဲလုပ္သြားရမယ္ဆိုတာမ်ဳိး မရႇိပါဘူး။ တစ္ခါတေလမႇာ Career ေျပာင္းတာေတြလည္း ရႇိပါတယ္။ Professional Career ေျပာင္းတာက ကုိယ္အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ႀကိဳးစားခဲ့ၿပီး ကုိယ္လိုခ်င္တဲ့ Career မဟုတ္ဘူးဆိုရင္ ေျပာင္းႏိုင္ခြင့္ရႇိတယ္။ အေကာင္းဆံုးကေတာ့ မလုပ္ခင္ကစဥ္းစားေစခ်င္တယ္။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မခ်ခင္မႇာ ကိုယ္ကြၽမ္းက်င္တာက ဘာလဲ၊ ကိုယ္လုပ္ခ်င္တာကဘာလဲဆိုတဲ့အေပၚမႇာ မူတည္ၿပီးေတာ့ ေရြးခ်ယ္ပါ။
Career ေရြးခ်ယ္တဲ့အခါ ႏႇစ္ပိုင္းရႇိတယ္။ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းလုပ္မႇာလား၊ Professional လုပ္မႇာလား။ လူေတြထင္တာက ကိုယ္တိုင္ထၿပီးလုပ္တာကိုပဲ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းလို့ထင္ၾကတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းမႇာ ႏႇစ္မ်ဳိးရႇိတယ္လို့ လက္ခံထားတယ္။ ပထမတစ္မ်ဳိးက ကုိယ္တိုင္လုပ္ငန္းစတည္ေထာင္တဲ့ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းရႇိတယ္။ ဒုတိယတစ္မ်ဳိးက သူမ်ားလုပ္ၿပီးသားလုပ္ငန္း၊ သူမ်ားကမေအာင္ျမင္လို့ ကိုယ္က ေအာင္ျမင္ေအာင္ ျပန္ေပးလုပ္တဲ့အခါမႇာလည္း ကိုယ္က ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္း၊ လုပ္ငန္းရႇင္အငႇားသေဘာမ်ဳိး ျဖစ္တယ္။ ကြၽန္ေတာ္လုပ္ေနတာေတြက ဒုတိယလုပ္ငန္းရႇင္အမ်ဳိးအစားထဲမႇာပါတယ္လုိ့ ခံယူထားတယ္။ ၀န္ထမ္းလား၊ လုပ္ငန္းရႇင္လားဆိုရင္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္လုပ္ေနတာက ၀န္ထမ္းပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ္က၀န္ထမ္းလုပ္ေနၿပီး ၀န္ထမ္းစိတ္ဓာတ္မထားဘဲ လုပ္ငန္းရႇင္စိတ္ထားနဲ့ အလုပ္လုပ္ေနတယ္ဆိုရင္ ကိုယ္လည္း လုပ္ငန္းရႇင္တစ္ေယာက္ပါပဲ။ သူမ်ားဆီမႇာ ၀န္ထမ္းလုပ္ေနေပမယ့္ ကုိယ့္လုပ္ငန္းလည္ပတ္ေပးေနသလို ခံစားၿပီးလုပ္မယ္ဆိုရင္ ကိုယ္လည္းလုပ္ငန္းရႇင္ျဖစ္တယ္။ Public Listed ကုမၸဏီေတြ တိုးလာခဲ့ရင္၊ Stock Exchange ေတြ၀င္လာခဲ့ရင္ အဲဒီ၀န္ထမ္းေတြကပဲ Public Listed ကို လည္ပတ္ရင္း ဆရာႀကီးေတြ ျဖစ္သြားၾကတာ ပဲ။ဒီေတာ့ ကိုယ့္အလုပ္မႇာ ေပ်ာ္ေနရဲ႕လား၊ ကုိယ္ လုပ္ေနတာေတြက တကယ္ေအာင္ျမင္တိုးတက္မႈရႇိလားဆိုတာ ဆန္းစစ္ပါ။ ဘယ္ေနရာပဲေရာက္ေရာက္ ေအာင္ျမင္ေအာင္လုပ္ဖို့က အဓိကလို့ ေျပာလို့ရပါတယ္။
Professional Career မႇာ ရပ္တည္ႏိုင္ဖို့ လိုအပ္ခ်က္ေတြ . . .
Career ကိုမေၾကာက္ပါနဲ့။ Professional Career ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းမႇာပဲျဖစ္ျဖစ္ Challenge ေတြ လာမႇာပဲ။ Challenge က ဘာလဲဆိုတာ ႀကိဳတင္ေလ့လာလို့ရရင္ေလ့လာပါ။ တစ္ခါတေလ ျပင္ဆင္ဖို့ အခ်ိန္မ ေပးဘဲ ခ်က္ခ်င္းေပၚလာတဲ့ Challenge ေတြဆိုရင္ ဘယ္လိုကိုင္တြယ္ေျဖရႇင္းမယ္ဆိုတဲ့အေပၚမႇာ တအားမူတည္သြားပါတယ္။ သူမ်ားဆီမႇာပဲ ၀န္ထမ္းလုပ္လုပ္၊ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းပဲလုပ္လုပ္ Business Leader လို့ေခၚတဲ့ သူေတြက လုပ္ငန္းကို ဦးေဆာင္တယ္၊ လုပ္ငန္းကို Drive လုပ္တယ္။ အဲဒီအခါမ်ဳိးမႇာ ကိုယ္ကလုပ္ငန္းကို ဦး ေဆာင္ေနတဲ့သူ၊ လုပ္ငန္းကိုလည္ပတ္ေစတဲ့သူဆိုရင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ေက်နပ္မႈရႇိလာမယ္။ ကိုယ္က Motivator လား၊ ဒါမႇမဟုတ္ သူမ်ားက ကိုယ့္ကို Motivate လုပ္ေနရသလား၊ ကိုယ္ဘယ္ေနရာေရာက္ေနသလဲဆို တာၾကည့္ပါ။ ကိုယ္က လုပ္ငန္းမႇာေပ်ာ္ေနသလား၊ တန္ဖိုးထားအေလးေပးခံေနရသလားဆိုတဲ့အေပၚမႇာ မူ တည္ၿပီးေတာ့ Professional Career က တက္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ဘယ္အလုပ္မႇာပဲျဖစ္ျဖစ္ လုပ္ငန္းရႇင္နဲ့ အလုပ္သမားလို ဖိႏိႇပ္ၿပီး ဆက္ဆံခံေနရရင္ ဘယ္မႇာမႇ ေပ်ာ္မႇာမဟုတ္ပါဘူး။
Professional Career နဲ႔ Self-Employed တို့ရဲ့ အားသာခ်က္၊ အားနည္းခ်က္
Self-Employed ဆိုတာက ကိုယ္ပိုင္အလုပ္လုပ္တယ္၊ ကိုယ္တိုင္တည္ေထာင္တယ္။ ကိုယ္တုိင္တည္ေထာင္တဲ့ သူျဖစ္လို့ လုပ္ငန္းရႇင္ျဖစ္သြားတယ္။ လုပ္ငန္းလုပ္ေနတာက ကိုယ္အျမတ္ရဖို့၊ ကိုယ့္အက်ဳိးအတြက္ ကိုယ္ လုပ္ေနတယ္လို့ ခံစားရတယ္။ လုပ္ငန္းရႇင္လို့ ေျပာတဲ့ အခါ Freedom တအားရႇိသြားတယ္။ ကိုယ္လုပ္ခ်င္ရင္ ထလုပ္လိုက္လို့ရသလို မလုပ္ခ်င္ရင္လည္း ထိုင္ေနလို့ ရတယ္။ ကိုယ္လုပ္ခ်င္လို့ ထလုပ္လိုက္တဲ့အခါမႇာလည္း ကိုယ္တိုင္လုပ္မႇာလား၊ သူမ်ားကို ကိုယ္ကကန္ထ႐ိုက္ နဲ့ အစားလုပ္ေစမႇာလားဆိုတာ ျပန္စဥ္းစားလို့ရတယ္။ Construction ေတြမႇာလည္း သူမ်ားက ေဆာက္ခြင့္ရတဲ့ ေနရာမႇာ ကိုယ္ကတစ္ပိုင္းပါၿပီး ေဆာက္မႇာလား၊ SME ေတြလိုမ်ဳိး ဘယ္လိုအပိုင္းမႇာ ပါမလဲဆိုတာ ကိုယ္တုိင္ေရြးလို့ရတယ္။ အဲဒီမႇာ လူေတြက သူတို့မႇာပိုက္ဆံရႇိတယ္၊ သူတို့ကိုယ္တုိင္ Developer လုပ္မယ္လို့ ေျပာတယ္။ ဘာလို့မျဖစ္ႏိုင္ရမႇာလဲ။ ကိုယ့္မႇာ ပိုက္ဆံရႇိတယ္၊ အခ်ိန္လည္းရႇိတယ္၊ အရင္းအျမစ္ေတြလည္း ရႇိတယ္ဆို ရင္ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ တိုက္ႀကီးကို ထေဆာက္ႏိုင္တယ္။ ေနာက္ၿပီး Inter Contracters ေတြက Sub Contract ယူ တာကလည္း လုပ္ငန္းရႇင္ေတြပါပဲ။ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္း လုပ္တဲ့ သူေတြက အခ်ိန္ျပည့္လုပ္မႇာလား၊ အခ်ိန္ပိုင္း လုပ္မႇာလား ေရြးပိုင္ခြင့္ရႇိတယ္။ တစ္ေန့ကို ဘယ္ႏႇနာရီ လုပ္မယ္၊ တစ္ေန့လံုးလုပ္မယ္၊ ပိတ္ရက္မရႇိလုပ္မယ္ ကိုယ္တုိင္ဆံုးျဖတ္ႏိုင္တယ္။ သြားလာရတဲ့ ခရီးေတြကိုလည္း ေရြးပိုင္ခြင့္ရႇိတယ္။ ကိုယ္ကပိုင္ရႇင္ျဖစ္တဲ့အ တြက္ အသြားအလာမလုပ္ခ်င္ဘူး၊ ႐ံုးခန္းမႇာပဲေနမယ္၊ ဒါမႇမဟုတ္ ကိုယ့္အိမ္မႇာပဲ ကိုယ္႐ံုးခန္းဖြင့္မယ္ဆိုလည္းရတယ္။ ကိုယ္သြားရမယ့္ခရီးကို ခ်ဳံ႕လိုက္လို့ရတယ္။လုပ္ခ်င္တာလုပ္လိုက္လို့ရတယ္။ ကိုယ့္အခ်ိန္ေတြကို လည္း ပိုင္တာျဖစ္လို့ သံုးခ်င္သံုးမယ္၊ မသံုးခ်င္အိပ္ေနမယ္။ Freedom က သိပ္ကိုေပၚလြင္ေနတယ္။ အဲဒီေတာ့ ျပန္ေျပာရင္ ေအာင္ျမင္ေအာင္လုပ္တာလည္း ကိုယ္ပဲ၊ ႐ံႈးေအာင္လုပ္တာလည္း ကိုယ္ပဲ။ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းက အပူအပင္မဲ့လကုန္တာနဲ့ လခလက္ျဖန့္ေတာင္းတာနဲ့ မတူေတာ့ဘူး။ ကိုယ္ပိုက္ဆံရႇာေနရင္ ကိုယ္ရမယ္။ ကိုယ္ဆက္မလုပ္ခ်င္ဘူးဆိုလည္းရတယ္။ ဆက္လုပ္ရင္လည္းရတယ္။ ကိုယ့္ေပၚမႇာပဲ မူတည္တယ္။ အားလပ္ရက္ ပိတ္ရက္ဆုိတာမရႇိဘူး။ တနဂၤေႏြလည္းဖြင့္တယ္၊ အစိုးရ႐ံုးပိတ္ရက္ေတြလည္း ဖြင့္တယ္။ ၀န္ထမ္းေတြဆိုရင္ေတာ့ ႐ံုးပိတ္ရက္ေတြ ေမ်ာ္ၾကတယ္။ ႐ံုးပိတ္ရက္ေတြဆိုရင္ နားရမယ္။ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းလုပ္တဲ့ သူေတြကေတာ့ ကိုယ္နားခ်င္နားမယ္၊ မနားခ်င္လည္း မနားဘူး။ လုပ္ခ်င္လုပ္မယ္၊ မလုပ္ခ်င္မလုပ္ဘူးဆိုတဲ့ Freedom ရႇိတယ္။ အဲဒီ Freedom က ေတာ္ေတာ္ေၾကာက္ ဖို့ေကာင္းတယ္။ အဲဒီ Freedom ကို အသံုးခ်တတ္မယ္ဆို ရင္ တိုးတက္ေအာင္လုပ္ႏိုင္တာလည္း ကိုယ္ပဲ၊ Freedom တအားလြတ္သြားေတာ့ ပ်က္စီးေအာင္လုပ္တာလည္း လုပ္ႏုိင္တယ္။Self-Employed မႇာ ကိုယ္ပဲ Boss၊ ကိုယ္ ပဲတပည့္ျဖစ္တယ္။ ကိုယ့္အထက္မႇာ Boss မရႇိဘူး၊ ဘယ္ေလာက္ေၾကာက္စရာေကာင္းလဲ။ ကိုယ္က Boss ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ကိုယ့္ေအာက္က တပည့္ေတြကို ကိုယ္ျပန္ေမးလုိ့မရဘူး။ အဲဒီအခ်ိန္မႇာ ကိုယ့္လမ္းညႊန္မႈ၊ ဦးေဆာင္မႈေတြက လမ္းမႇန္ဖို့လိုလာတယ္။ လုပ္ငန္းေအာင္ျမင္ဖို့အျပင္ ကိုယ့္ Team ေအာင္ျမင္ဖို့အတြက္လည္းလုပ္ရမယ္။ အေမရိကန္မႇာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက Self-Employed ေတြ၊ Home Office ေတြ ျဖစ္ကုန္ၾကတယ္။ မိန္းကေလးျဖစ္ေနလို့ အိမ္မႈကိစၥေတြ လုပ္ေနရမယ္ဆို ရင္ေတာင္ အြန္လိုင္းကေန အလုပ္လုပ္လို့ရတယ္။ အြန္လိုင္းကေန Secretary အလုပ္ပဲသံုးခုေလာက္ လုပ္ေနရင္လည္းရတယ္။ ကိုယ္လုပ္ႏိုင္သေလာက္ ပိုက္ဆံ၀င္တယ္။ အားနည္းခ်က္တစ္ခုက ကိုယ့္အထက္မႇာ ေခါင္းေဆာင္မရႇိတဲ့အတြက္ ကိုယ့္ရဲ႕ဦးေဆာင္မႈက မႇန္တယ္ မႇားတယ္ဆိုတာ ေျပာျပမယ့္သူမရႇိဘူး။ ေနာက္တစ္ခုက ထိပ္ဆံုးမႇာရႇိေနတဲ့သူတစ္ေယာက္က သူ့မႇာမိတ္ေဆြ နည္းသြားတယ္။ တိုင္ပင္ေဖာ္တုိင္ပင္ဖက္ ပိုနည္းသြား တယ္။
၀န္ထမ္းဆိုရင္ေတာ့ လကုန္ရင္လစာရမယ္။ လစာထုတ္ရက္ေတြဆိုရင္ ၀န္ထမ္းေတြက ေပ်ာ္ေနၾက ၿပီ။ ဘာျဖစ္လုိ့လဲဆိုေတာ့ လစာထုတ္ရက္မႇာ လစာရမယ္ဆိုတဲ့စိတ္က ၀င္ေနၿပီးေတာ့ စိတ္ပူစရာဘာမႇမရႇိဘူး။ ဒီပိုက္ဆံေတြရေအာင္ ဘယ္ကရႇာရမလဲဆိုတာ သူနဲ့မဆိုင္ဘူး။ ၀န္ထမ္းေတြက ကိုယ့္လုပ္ငန္းရႇင္ထက္ ကိုယ့္အထက္က အထက္လူႀကီးနဲ့ ပိုၿပီးသက္ဆိုင္သြား တယ္။ Managing Director ျဖစ္ျဖစ္၊ General Manager ျဖစ္ျဖစ္ လခယူထားတဲ့သူေတြ အကုန္လံုးက ၀န္ထမ္း ေတြပဲျဖစ္တယ္။ အားလံုးေသာသူေတြက အဲဒီလစာကို ေမွ်ာ္ၾကတယ္။ သူတို့ကိုခန့္ထားတဲ့ေနရာမႇာ အလုပ္ၿပီးေျမာက္ေအာင္လုပ္ဖို့ ခန့္ထားတယ္။ သူတို့ရဲ႕လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မႈေပၚမူတည္ၿပီးေတာ့ လစာေပးထားတယ္။ ဒီအလုပ္ကိုလုပ္ဖို့အတြက္ ပိုက္ဆံေပးၿပီး ငႇားထားတာျဖစ္တယ္။ ကိုယ္လုပ္ရမယ့္ လုပ္ငန္းအတိအက်ကဘာလဲ၊ အဲဒီအေပၚမူတည္ၿပီးေတာ့ ကိုယ္တိုင္လုပ္ေဆာင္ေနၾကတယ္။ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္မႇာရႇိတယ္။ ဘယ္အခ်ိန္မႇာ ဘယ္ဟာကို ၿပီးေအာင္လုပ္ရမယ္ဆိုတဲ့ ကန့္သတ္ခ်က္ ေတြရႇိမယ္။ လြတ္လပ္မႈနည္းၿပီး ထိန္းခ်ဳပ္မႈအနည္းငယ္ ရႇိမယ္။ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေတြတအားမ်ားရင္လည္း ၀န္ထမ္း ေတြအတြက္ အဆင္မေျပပါဘူး။ Professional Career မႇာေျပာရမယ္ဆိုရင္ ျမတ္တာ႐ႈံးတာ ကိုယ္နဲ့မဆိုင္ဘူး။ ျမတ္တာ႐ံႈးတာက ကုမၸဏီနဲ့ဆိုင္တယ္၊ ဆရာေတြနဲ့ဆိုင္ တယ္။ ကုမၸဏီက ႐ႈံးသြားတာ၊ ျပဳတ္သြားတာ ကိုယ္နဲ့ မဆိုင္ဘူး။ ကိုယ့္လစာကိုယ္ရရင္ ၿပီးၿပီ။ လကုန္ရင္ လစာရမႇာလည္း ေမ်ာ္လင့္တယ္။ ကုမၸဏီက လစာမေပး ႏိုင္ေတာ့ရင္ ကိုယ့္ကိုထားမႇာမဟုတ္ဘူး။ ကိုယ့္ကိုျဖဳတ္မႇာပဲ။ ၀န္ထမ္းကလည္း ကုမၸဏီက လစာမေပးႏိုင္ေတာ့ တဲ့ အေျခအေနမႇာ ကိုယ္ဘာလုပ္ရမလဲဆိုတာ သိတယ္။
အခ်ဳပ္ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းပဲ လုပ္လုပ္၊ သူမ်ားဆီမႇာပဲ ၀င္လုပ္လုပ္ ကိုယ္လုပ္မယ့္ လုပ္ငန္းအတြက္ ကိုယ့္ဆီမႇာ Skills ေတြ၊ ပညာရပ္ေတြ ျပည့္စံုၿပီလား ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ျပန္ေမးရမယ္။ ကိုယ္က ျပည့္စံုေနၿပီဆိုရင္ ကုိယ္ပိုင္လုပ္ငန္းပဲလုပ္လုပ္၊ သူမ်ား ဆီမႇာပဲ ၀င္လုပ္လုပ္ အမ်ားကယံုၾကည္လက္ခံလာမယ္။ အဲဒီလိုလူက လူအမ်ားၾကားထဲမႇာ ေရာမေနေတာ့ဘဲ ေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္အေနနဲ့ ေရႇ႕ကိုအလိုလိုတိုး ထြက္လာမယ္။ အဲဒီလုိ ယံုၾကည္အားထားမႈရဖို့အတြက္ကိုယ္တကယ္တတ္ေျမာက္ရဲ႕လား၊ ကိုယ့္ေက်ာင္းပညာ အရည္အခ်င္း၊ အသိပညာဗဟုသုတ ဘယ္ေလာက္ရႇိ လဲဆိုတဲ့အေပၚ မူတည္ပါတယ္။
လုပ္ငန္းခြင္ထဲ၀င္မယ္႕ လူငယ္ေတြအတြက္ အႀကံေပးစကား
ကိုယ္ဘာလုပ္ခ်င္လဲဆိုတဲ့ အေပၚမႇာ မူတည္ပါတယ္။ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းနဲ့ ၀န္ထမ္းလုပ္တာက မႇားတယ္မႇန္ တယ္ဆိုတာ မရႇိပါဘူး။ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းကိုပဲ စလုပ္ မယ္ဆိုတဲ့ သူေတြရႇိသလို ၀န္ထမ္းလုပ္ရင္း ကိုယ္ပိုင္ လုပ္ငန္းလုပ္ေတာ့မယ္ဆိုတဲ့ သူေတြလည္း ရႇိပါတယ္။ တစ္ခုရႇိတာက လူတိုင္းမႇာ ေရြးခ်ယ္ပိုင္ခြင့္ေတြ၊ လုပ္ ပိုင္ခြင့္ေတြ ရႇိပါတယ္။ အဲဒီေရြးခ်ယ္မႈေတြ မစခင္မႇာ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ျပန္ေမးရမႇာက အခုနကအခ်က္ေျခာက္ ခ်က္ပါ။ ကိုယ္လိုခ်င္တာ ဒါလား၊ ကိုယ္လုပ္ခ်င္တယ္ ဆိုတာက တကယ္လုပ္ခ်င္တာလား၊ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေသ ေသေက်ေက်လုပ္မယ္ဆိုရင္ ေအာင္ျမင္မႇာပါ။ အရင္းအႏႇီးမရႇိရင္ ရေအာင္ရႇာမယ္၊ အဆက္မသြယ္မရႇိရင္ ရ ေအာင္ရႇာမယ္။ တကယ္လုပ္ရင္ တကယ္ေအာင္ျမင္မယ္။ တက္မယ္ဆိုရင္ ေလႇကားတစ္၀က္မႇာ ရပ္ေနမလား၊ အေပၚေရာက္သြားရင္ အဲဒီမႇာဆက္ထုိင္ေနမလား၊ အဲဒီ ထက္အျမင့္ကိုတက္မယ့္ ေလႇကားရႇာမလားဆိုတာ ကိုယ့္ အေပၚမႇာပဲ မူတည္ပါတယ္။ စာမ်ားမ်ားဖတ္ပါလို့ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ အလုပ္တစ္ခုကို မေရြးခင္မႇာ ေသခ်ာ ေလ့လာေစခ်င္ပါတယ္။ ကိုယ္က ဘယ္ကိုသြားမလဲ၊ ဘယ္ကိုသြားခ်င္သလဲဆိုတာ စဥ္းစားေစခ်င္ပါတယ္။ ကိုယ္ပုိင္လုပ္ငန္းျဖစ္ျဖစ္၊ ၀န္ထမ္းပဲျဖစ္ျဖစ္ ေအာင္ျမင္ေအာင္လုပ္ဖို့က အဓိကပါပဲ။ ကိုယ္ကနာမည္ေကာင္းမႈ မႇာ ေအာင္ျမင္ခ်င္တာလား၊ ေခါင္းေဆာင္မႈမႇာေအာင္ ျမင္ခ်င္တာလား၊ ေငြေၾကးပိုင္းမႇာ ေအာင္ျမင္ခ်င္တာလား ဆိုတာကေတာ့ ကိုယ့္ရဲ႕ေရြးခ်ယ္မႈပါ။
ဦးျမင့္ေဇာ္
CEO and Chief Consultant (Ground Solution Co Ltd)
Independent Director (Business Unit, AYA Bank)
Professional Career နဲ႔ Self Employment ရဲ့ ကြာျခားခ်က္
ကြၽန္ေတာ္ ဒီေနရာမႇာ Entrepreneur နဲ့ Intrepreneur ကို နည္းနည္းရႇင္းျပခ်င္ပါတယ္။ လူေတြေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားက Entrepreneur ကို အေျပာမ်ားၾကတယ္။ ျမန္မာလိုေတာ့ စြန့္ဦးတီထြင္လုပ္ငန္းရႇင္ေပါ့။ တစ္ဖက္ကလည္း ႀကိဳက္တာလုပ္၊ ေအာင္ျမင္ရင္ စြန့္ဦးတီထြင္လုပ္ ငန္းရႇင္ျဖစ္ၿပီဆိုတဲ့ သေဘာျဖစ္ေနတယ္။ လုပ္ငန္းေသး ေသးေလးေတြမႇာ စြန့္ဦးတီထြင္လုပ္ငန္းရႇင္ေတြေပၚ လာသလိုပဲ Corporation အႀကီးႀကီးေတြမႇာလည္း Entrepreneur လို စိတ္မ်ဳိးထားၿပီး အလုပ္လုပ္တဲ့သူေတြကို Intrepreneur လို့ ေခၚပါတယ္။ သူတို့ေတြကလည္း ဒီ ကုမၸဏီတစ္ခုရဲ႕ တစ္ဆစ္ခ်ဳိးတို့၊ တစ္ေထာင့္တစ္ေကြ႕တို့မႇာ ကုမၸဏီရဲ႕ တုိးတက္ရာ တိုးတက္ေၾကာင္းကို ျဖစ္ေစတဲ့သူေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အလုပ္ကို Passion ရႇိတယ္၊ ကုမၸဏီကို ခ်စ္တယ္ဆိုတဲ့ သူမ်ဳိးေတြေပါ့။ Entrepreneur နဲ့ Intrepreneur ဘာကြာသလဲဆိုရင္ Investment ခ်င္း ကြာတယ္၊ Decision Making ခ်င္းကြာပါတယ္။ Entrepreneur နဲ့ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ Invest လုပ္ရတယ္။ ကိုယ့္ဟာကုိယ္ ပိုက္ဆံရႇာရတယ္။ Intrepreneur က်ေတာ့ Corporation ရဲ႕ ပိုက္ဆံကို သံုးရတယ္။ Decision Making မႇာဆိုရင္လည္း Entrepreneur က ကိုယ့္ Decision ကိုယ္ခ်ရတယ္။ Intrepreneur က်ေတာ့ အဆင့္ဆင့္ဆရာေတြကို တင္ၿပီးေတာ့ Persuasion ေတြလုပ္ရတယ္။ Idea ေတြ ေရာင္းရတယ္။ ၿပီးေတာ့မႇ Management ေတြ ႀကိဳက္ၿပီဆိုေတာ့မႇ ဒါကို Management လုပ္လို့ရတယ္။
ကြၽန္ေတာ့္ဘ၀ျဖစ္စဥ္မႇာေတာ့ ကြၽန္ေတာ္က Intrepreneur နဲ့ စခဲ့တယ္။ အဲဒီမႇာ Level တစ္ခုေရာက္ ၿပီးေတာ့မႇ Entrepreneur ေျပာင္းရင္ေကာင္းမယ္ဆိုၿပီး စဥ္းစားပါတယ္။ ဒါက Professional Career ကေနSelf Employed ကို ေျပာင္းတာလို့လည္း ဆိုလို့ရပါတယ္။Self Employed ဆိုတာကေတာ့ ကိုယ့္လုပ္ငန္း ကိုယ္လုပ္တာေပါ့။ ေသးခ်င္ေသးမယ္၊ ႀကီးခ်င္ႀကီးမယ္။ ဒါကို Entrepreneur လို့ ေခၚခ်င္တယ္ဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ့ကေတာ့ Entrepreneur ဆိုတာ လုပ္ငန္းေအာင္ျမင္မႇသာ ေခၚလို့ရတယ္လို့ ယူဆပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး Market အေနနဲ့ျပန္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ တခ်ဳိ႕ Entrepreneur ဆိုတဲ့ Significance ထဲမႇာ Blue Ocean ကို ကူးရ တာေတြမ်ားတယ္။ အဲဒီမႇာ Entrepreneur က Blue Ocean နဲ့ Red Ocean ကို မသိေတာ့ဘဲနဲ့ အလယ္မႇာေနတာေလး ေတြလည္း ေတြ႕လာရပါတယ္။ အၿမဲတမ္း Blue Ocean ျဖစ္ေနလားဆိုေတာ့လည္း မဟုတ္ျပန္ဘူး။ Blue Ocean က တအားႀကီးသြားရင္လည္း Red Ocean ကို Automatic ကူးသြားတယ္။ အဲဒီမႇာ ဥပမာေပးရမယ္ဆိုရင္ Steve Jobs ၊ Bill Gates တို့ေပါ့။ သူတုိ့က Blue Ocean မႇာ သူ့ပစၥည္းေတြ တအားေကာင္းသြားၿပီး World Wide ျဖစ္သြားတဲ့အခါ Corporation ႀကီးျဖစ္သြားၿပီး Automatic ပဲ Red Ocean ျဖစ္သြားတယ္။ သူ့မႇာ Competitors ရႇိလာတယ္။ Niche Market ကို ကိုယ္စားမျပဳေတာ့ဘူး။
Self Employed အျဖစ္ ဘာေၾကာင္႕လုပ္ျဖစ္ခဲ႕တာလဲနဲ့ သူ့ရဲ့ ေကာင္းက်ဳိး၊ ဆိုးက်ဳိးကိုလည္း ေဆြးေႏြးေပးပါ။
ကြၽန္ေတာ္ Intrepreneur Level ေရာက္လာတဲ့အခါမႇာ ကြၽန္ေတာ့္ Professional က Marketer ၊ Commercial Conceptual ၊ Sales တို့၊ Distribution တို့၊ Negotiation တို့စတဲ့ Business Concept ေတြကို Professional လုပ္ တယ္။ အဲဒီမႇာ ကြၽန္ေတာ္ အလုပ္မထြက္ခင္ ေလးႏႇစ္ ေလာက္မႇာ ကြၽန္ေတာ့္ကုမၸဏီက ခ်ဲ႕ဖို့ျဖစ္လာတယ္။ အဲဒီမႇာ ကြၽန္ေတာ္လူရႇာဖို့ ျဖစ္လာတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မႇာ ကြၽန္ေတာ္က စင္ကာပူကေန ျပန္ေရာက္လာခါစဆို ေတာ့ စင္ကာပူ Standard အတိုင္း စဥ္းစားတဲ့အခါမႇာ ကြၽန္ေတာ္လိုခ်င္တဲ့ Manager Level ေတြ၊ GM Level ေတြ၊Director Level ေတြ မရဘူး။ မရေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ ဒုကၡေတာ္ေတာ္ေရာက္တယ္။ ကြၽန္ေတာ့္ကိုေပးထားတဲ့ အခ်ိန္အတိုင္းအတာအတြင္းမႇာ မၿပီးဘူးျဖစ္တယ္။ အဲဒီ ေတာ့ ေလာေလာဆယ္ အေျခအေနကိုေတာ့ ထိန္းထား ႏုိင္တယ္။ လိုခ်င္တဲ့ ကြၽမ္းက်င္မႈနဲ့ ၀န္ထမ္းေတြရေအာင္ On the Job Training Level ေတြ ခန့္မလားဆိုၿပီး ကြၽန္ ေတာ္ Propose လုပ္တယ္။ ဒီကေလးေတြက အနည္းဆံုး တစ္ႏႇစ္၊ ႏႇစ္ႏႇစ္ေတာ့ Train ရမယ္။ ၿပီးရင္ေတာ့ ကိုယ္ နဲ့ ေရရႇည္တြဲလုပ္လိမ့္မယ္။ အဲဒီအခါမႇာ ကြၽန္ေတာ္က Business School ေတြကို သြားၿပီးေတာ့ ကြၽန္ေတာ္အလုပ္ လုပ္ေနတဲ့ ကုမၸဏီေကာင္းေၾကာင္း ေျပာရတယ္။ အဲဒီ မႇာ ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ Hidden Talent ကို ေတြ႕လာတယ္။ ကေလးေတြေမးတဲ့ ေမးခြန္းေတြကို ေျဖရင္း ဒီအေပၚမႇာ ေပ်ာ္တာကို ေတြ႕လာတယ္။ မတ္တတ္ရပ္ၿပီး သံုးနာရီ စာသင္ပါဆိုရင္ စာသင္ႏုိင္တယ္။ အဲဒီ Passion ကို Grow လုပ္ခ်င္လာတယ္။ ေနာက္ၿပီး ေဟာေျပာပြဲေတြမႇာ လည္း အဖိတ္ခံရတဲ့အခါ ဒါေတြက ကြၽန္ေတာ့္အတြက္ အားျဖစ္လာတယ္။ ေနာက္ၿပီး ကြၽန္ေတာ္ Corporate Life ကို အႏႇစ္ႏႇစ္ဆယ္နီးပါး ျဖတ္သန္းခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္ အဲဒီမႇာ သိခဲ့တတ္ခဲ့ရတာေတြကို အမ်ားႀကီး ျဖန့္ေ၀လို့ရတယ္ဆိုတာ ေတြ႕လာတယ္။တစ္နည္းအားျဖင့္ ကေလးေတြကို Level တစ္ခုဆီ လက္တြဲေခၚခ်င္တယ္။ တစ္ဖက္မႇာလည္း ကုမၸဏီမႇာ ရာထူးအဆင့္တစ္ခု ေရာက္တ့ဲအခါမႇာ ကုိယ္က Decision Maker ျဖစ္ေနၿပီး ဒီထက္တက္စရာလည္း အေၾကာင္း မရႇိေတာ့ဘူး။ ဒါနဲ့ စုမိေဆာင္းမိထားတာေတြလည္းရႇိ တယ္ဆိုေတာ့ ေက်ာင္းေလးတစ္ေက်ာင္း၀ယ္ၿပီးေတာ့ စလုပ္တာေပါ့။ အခုဆိုရင္ေတာ့ ေက်ာင္းႏႇစ္ေက်ာင္းနဲ့ Consultancy ကုမၸဏီတစ္ခုကို Run ေနတာေပါ့။
ေကာင္းက်ဳိး၊ ဆိုးက်ဳိးပိုင္းကို ေျပာရမယ္ဆိုရင္ Decision ခ်တဲ့ေနရာမႇာ သိလာတယ္။ Professional Career မွာ Decision ခ်တုန္းက ပိုက္ဆံကို မတြက္တတ္ ဘူး။ လုပ္မလားဆိုရင္ ေဒၚလာငါးသန္းျဖစ္ျဖစ္၊ ဆယ္ သန္းျဖစ္ျဖစ္ လုပ္ခ်လိုက္တာပဲ။ ဘာျဖစ္လို့လဲဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ့္ ပိုက္ဆံမႇမဟုတ္တာ။ Confident အ ႀကီးႀကီးရႇိတယ္။ ငါလုပ္ရဲတယ္၊ ကိုင္ရဲတယ္ေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ္ပုိင္လုပ္ငန္းလည္းလုပ္ေရာ Decision တစ္ခုကို မခ်ရဲေတာ့ဘူး။ အဲဒီမႇာ ငါ့ Decision မႇန္လား ဆိုတဲ့ Calculated Risk ကို စသြားရတယ္။ အဲဒီမႇာ Research လုပ္တယ္၊ Peer Suggestion ယူတယ္၊ Guideline ေတြ ယူတယ္၊ Market Information ေတြ ယူၿပီး ေတာ့ Competitor Analysis လုပ္တယ္၊ ဒါေတြၿပီးမႇသာ ေစ်းကြက္ထဲကို ၀င္ရဲတယ္။ အဲဒီလိုနဲ့ လုပ္ငန္းေလးက တက္လာတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေျခာက္လေလာက္ၾကာတဲ့အခါ မႇာ လုပ္ငန္းက တန့္သြားတယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ကြၽန္ေတာ္က Corporate မႇာေနလာၿပီး ကြၽန္ေတာ္က ဃသာာနမခငေူ ႏထစနမအ Commercial Expert ျဖစ္တဲ့အခါ Production Expert မဟုတ္ဘူး။HR Expert လည္း မဟုတ္ဘူး။ ကုိယ္ပိုင္ လုပ္ငန္းမႇာက်ေတာ့ ပိုင္ရႇင္ဆိုေတာ့ အားလံုးလုပ္ရ တယ္။ ေနာက္ၿပီး Corporate Mindset ျဖစ္ေနတဲ့အခါ လူေတြကို Ethical ျဖစ္ရမယ္ ဆုိတာမ်ဳိးေတြ ေတြးတဲ့အ ခါမႇာ Small Business လုပ္တဲ့အခါက်ေတာ့ ၀န္ထမ္း ေလး၊ ငါး၊ ေျခာက္ေယာက္နဲ့ စရတဲ့အခါ ဒါေတြက မ လိုလားအပ္တဲ့ ကုန္က်စရိတ္ေတြ ျဖစ္တယ္။ ေနာက္ တစ္ဖက္ကလည္း ၀န္ထမ္းေတြမႇာFuture Potential မရႇိတာမ်ဳိးလည္း ျဖစ္ႏုိင္တယ္။ ဒီေတာ့ ေျခာက္လေလာက္ ၿပီးတဲ့အခါမႇာ တန့္သြားတယ္။ ဒီလိုမ်ဳိး သံုးလကေန ေျခာက္လၾကာတဲ့အခါ လုပ္ငန္းတန့္သြားတတ္တာက လည္း ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထရႇိတဲ့အရာပါ။ အဲဒီအခ်ိန္မႇာ Give Up လုပ္မလား၊ Attack လုပ္မလားဆိုတဲ့ Decision ခ်ရတယ္။ အဲဒီေျခာက္လၿပီးေတာ့ ေနာက္ေျခာက္လက Challenge ပဲ။ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ အဲဒီေျခာက္လမႇာ ပိုက္ဆံမရႇိေတာ့လို့ ေခ်းရေတာ့မလိုျဖစ္ခဲ့ေပမယ့္ ကံ ေကာင္းသြားတာက Consultancy အလုပ္က အဆင္ေျပ ေတာ့ ေက်ာင္းဘက္ကို ျပန္ၿပီးပံ့ပိုးေပးႏုိင္သြားတယ္။ အခုလည္း ေက်ာင္းကို Level တစ္ခုကို ေရာက္ေအာင္ ဆြဲတင္ေနတယ္။ အဲဒီလို ခက္ခဲတဲ့အခ်ိန္မႇာSurvival ျဖစ္ေအာင္လုပ္ရင္း၊ အိုင္ဒီယာေတြ ညႇစ္ထုတ္ရင္း လုပ္ငန္းက တက္လာပါတယ္။
Professional Career မႇာလုပ္တာရဲ့ ေကာင္းက်ဳိး၊ ဆိုးက်ဳိး
Professional ရဲ႕ေကာင္းက်ိဳးဆိုရင္ေတာ့ Professional က တကယ့္ Professional ျဖစ္ဖို့ အေရးႀကီးပါတယ္။ အဲဒီမႇာ ေတြ႕ရတာက Academic အရ Professional ျဖစ္တာရႇိတယ္။ Experience အရ Professional ျဖစ္တာ ရႇိတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ တကယ့္ Implementation လုပ္ႏုိင္ဖို့ လိုပါတယ္။ Professional က In Depth သိဖို့လိုတယ္။ ဆိုးက်ဳိးကေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ဘ၀င္ ျမင့္တာပဲ။ Status တစ္ခုရလာၿပီး ၀င္ေငြတစ္ခုရလာ တဲ့အခါ ငါဆိုၿပီးျဖစ္လာၿပီး Popularity ဘက္ကို လိုက္ သြားတတ္တယ္။ အဲဒီမႇာ ကိုယ့္အလုပ္ကိုယ္ မလုပ္ေတာ့ ဘဲ Market ကို In Touch မျဖစ္ေတာ့တဲ့အခါ Professional ဘ၀ကို ဆံုး႐ႈံးရတယ္။
ဒီေတာ့ Professional ဆိုတာ ကိုယ့္အလုပ္ကို သိရမယ္။ ကိုယ့္အလုပ္ကို ခ်စ္ရမယ္။ ဘယ္ေလာက္ ခ်စ္ရမလဲဆိုရင္ အိပ္လည္းေတြးရမယ္။ စားလည္းေတြး ရမယ္။ အဲဒီလိုေတြးတဲ့အခါမႇာ ဆင့္ပြားဆင့္ပြားေတြးတာေတြျဖစ္လာၿပီး အိုင္ဒီယာအသစ္ေတြထြက္လာမယ္။ အေျဖေတြရလာမယ္။ Professional ရဲ႕ သမိုင္းမႇာေတာ့ သူ့ရဲ႕ Experience ေတြဟာ 1×10 မျဖစ္ဘဲ 10×10 ျဖစ္ရမယ္။ ဆိုလိုတာက ကိုယ္လုပ္တဲ့အလုပ္ကို ပထမ တစ္ႏႇစ္မႇာလည္းလုပ္ၿပီး ေနာက္ဆယ္ႏႇစ္လံုးလံုး ဒါပဲ လုပ္ေနရင္ Professional လုိ့မေခၚဘူး။ နိစၥဓူ၀ Challenge ေတြႀကံဳေနမႇသာExperienced Professional လို့ေခၚပါတယ္။
Professional ျဖစ္တဲ့အခါ ဆိုးက်ဳိးကေတာ့ အနစ္နာခံရတာ မ်ားပါတယ္။ အဆံုး႐ႈံးခံရတာ မ်ားပါ တယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ အထင္ႀကီးသြားတဲ့အခါ ေစ်း ကြက္နဲ့လြတ္သြားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ေကာင္းက်ဳိးက ေတာ့ အလုပ္ကိုကြၽမ္းက်င္ႏႇံ့စပ္သြားတဲ့အခါ ကိုယ္ဟာ ဒီလုပ္ငန္းနဲ့ ထမင္းကို ျပည့္ျပည့္၀၀ စားႏုိင္တဲ့သူ ျဖစ္ သြားတယ္။
ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းလည္းလုပ္ Professional Career မႇာလည္း ရပ္တည္ေနတဲ႕အပိုင္း
ဒါကေတာ့ ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ Career Nature နဲ့ ဆိုင္ပါတယ္။ အခုလက္ရႇိမႇာေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ Consultancy Service ေပးေနတဲ့ AYA Bank မႇာIndependant Director အ ေနနဲ့ ၀င္ၿပီးေတာ့ လုပ္ေပးေနတယ္။ ဒါေပမဲ့ စေန၊ တနဂၤေႏြက်ရင္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းျဖစ္ တဲ့ Wise College နဲ႔ GS Learning Hub မႇာ စာျပန္သင္ တယ္။ ေက်ာင္းကုိေတာ့ Management ၀င္မလုပ္ေတာ့ ဘူး။ စာသင္တဲ့အပိုင္းနဲ႔ Guideline ေပးတဲ့အပိုင္းပဲ လုပ္ေတာ့တယ္။
အႀကံေပးခ်င္တာရႇိရင္
လူငယ္ေတြကိုမႇာခ်င္တာကေတာ့ Self Employer က ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ့္ဆႏၵအမႇန္ကို ေျပာရရင္ေတာ့ Corporation လို ကုမၸဏီႀကီးတစ္ခုခု၊ ဒါမႇမဟုတ္ ေအာင္ျမင္ေနတဲ့လုပ္ငန္းရႇင္ရဲ႕ေအာက္မႇာ တစ္ႏႇစ္၊ ႏႇစ္ႏႇစ္ေလာက္ အလုပ္၀င္လုပ္ပါ။ ေအာက္ သက္ေက်ေအာင္လို့ပါ။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ ဒီေခတ္ မႇာ ဆရာ၊ ဆရာမေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ အဲဒီမႇာ Monkey See ၊ Monkey Do ျဖစ္မႇာကို ေၾကာက္ရပါတယ္။ ဆိုလို တာက ကေလးေတြက ဆရာ၊ ဆရာမေတြကို ပံုအပ္ၿပီး အားကိုးလိုက္တာရႇိတယ္။ အဲဒီမႇာ ကိုယ့္ဆရာ၊ ဆရာမ ေတြ သြားေနတဲ့ Direction က ေကာင္းမႇန္း၊ မေကာင္း မႇန္း မသိေတာ့ဘဲ ဘာလုပ္လုပ္ေကာင္းတယ္လို့ ယူဆ သြားတယ္။ အဲဒီလုိယူဆၿပီး ေကာ္ပီလုိက္လုပ္တဲ့အခါ မႇာ တခ်ဳိ႕ေနရာေတြမႇာ အႏၲရာယ္ရႇိသြားတယ္။ ဥပမာ- ဒီဆရာက လူႀကီးေတြကို ဖားတဲ့ ေနရာမႇာေတာ္တယ္ဆို ရင္ သူနဲ့ေနတဲ့အခါမႇာ ဒါေတြကို တတ္လာတယ္။ ဒါ ေပမဲ့ တကယ္တမ္း ဒါက ကိုယ့္အလုပ္မႇာ အေရးႀကီးသ လား၊ မႀကီးဘူးလားဆိုတာ တြက္ရမယ္။ အဲဒီလို မ ဟုတ္ရင္Service Learning ေတြပဲ တတ္ေတာ့မယ္။ အေပၚယံေတြပဲ တတ္မယ္။ အဲဒီလိုေတြမျဖစ္ေအာင္ေတာ့ သတိထားသင့္ပါတယ္။
ေကာ္ပိုေရးရႇင္းတစ္ခုတြင္ အလုပ္လုပ္ျခင္း
အားသာခ်က္
– ပံုမႇန္၀င္ေငြ၊ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္း၊ အေထြ ေထြခံစားခြင့္နဲ့ အလုပ္အကိုင္အာမခံခ်က္အတြက္ သံသယျဖစ္စရာရႇိေပမယ့္ ေကာ္ပိုေရးရႇင္းလုပ္ငန္း ေတြမႇာ လုပ္ခလစာ ေကာင္းေကာင္းရပါတယ္။
– အက်ိဳးခံစားခြင့္ပံုမႇန္ျမင့္တက္လာတဲ့ အာမခံေၾကး နဲ့အတူ အလုပ္သမားေတြက အာမခံေၾကးအတြက္ အခ်ဳိးက်ေပးရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အက်ဳိးခံစားခြင့္အ ေနနဲ့ နာမက်န္းခြင့္ရက္၊အပန္းေျဖအားလပ္ရက္ ေတြနဲ့ အလုပ္ကအနားယူတဲ့အခါ လုပ္ခလစာမႇာ ရာခိုင္ႏႈန္း ထပ္ေပါင္းေပးတာေတြကို ရရႇိခံစားႏိုင္ပါ တယ္။
– ကုမၸဏီအတြင္း အလုပ္ေနရာေျပာင္းေရႊ႕ႏိုင္ပါတယ္။ ေကာ္ပိုေရးရႇင္းအမ်ားစုဟာ လုပ္သက္ႏႇစ္ႏႇစ္ရႇိတဲ့ အလုပ္ေနရာေျပာင္းေရႊ႕သူေတြကို မူလရာထူးအ ဆင့္အတိုင္း အေျပာင္းအလဲမရႇိ ေနရာေျပာင္းေရႊ႕ခြင့္ ျပဳၾကပါတယ္။
အားနည္းခ်က္
– အခ်ိန္မေရြး လုပ္ငန္းဖ်က္သိမ္းႏိုင္ပါတယ္။ အ လုပ္အကိုင္အာမခံခ်က္အတြက္ေတာ့ သံသယျဖစ္ စရာပါ။ ဒါအျပင္ လုပ္ငန္းဖ်က္သိမ္းတဲ့အခါ လို အပ္တဲ့ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ေပးမႈ အနည္းအက်ဥ္း သာရႇိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါဟာ ဘ႑ာေရးကို က်စ္က်စ္ လ်စ္လ်စ္ သံုးစြဲသူတစ္ေယာက္ရဲ႕ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ ရြက္မႈထက္ေတာင္ ပိုႏိုင္ပါတယ္။
– လုပ္ငန္းခြင္မႇာ အသက္အရြယ္ခြဲျခားမႈေတြ ရႇိပါ တယ္။ အသက္ ၄၅ ႏႇစ္ေက်ာ္ရင္ ေကာ္ပိုေရးရႇင္း လုပ္ငန္းေတြမႇာ အလုပ္ရဖို့ခက္ခဲပါတယ္။ ေကာ္ ပိုေရးရႇင္းေတြက လုပ္ခလစာပမာဏေပးရမႈနည္း ပါးတဲ့ လူငယ္အလုပ္သမားေတြကို ပိုႀကိဳက္ၾကပါ တယ္။
– စြမ္းစြမ္းတမံ အလုပ္လုပ္ေနရတယ္လို့ ခံစားရဖို့ ေတာ့ မလြယ္ပါဘူး။ လုပ္ငန္းႀကီးတစ္ခုမႇာ ေသး ငယ္တဲ့ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုအေနနဲ့ လုပ္ကိုင္ရတာ ဟာ စိတ္ေက်နပ္မႈအနည္းငယ္ကိုသာ ရရႇိေစႏိုင္ ပါတယ္။ ဒါဟာ ေကာ္ပိုေရးရႇင္းလုပ္ငန္းေတြက အလုပ္ထြက္ရတဲ့ အဓိကအေၾကာင္းအရင္းတစ္ခု လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
ေအာင္ျမင္ေစတဲ႕ အခ်က္အလက္မ်ား
ေကာ္ပိုေရးရႇင္းလုပ္ငန္းေတြမႇာ အေကာင္းဆံုးလုပ္ကိုင္ ႏိုင္ၾကသူေတြဟာ
– အဖြဲ႕အစည္းနဲ့ အလုပ္လုပ္တဲ့ေနရာမႇာ ေအာင္ျမင္ မႈရရႇိသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ စိန္ကဲေက်ာက္ကဲထက္ လူကဲခတ္ရခက္ဆိုတဲ့ စကားလိုပါပဲ။ ေအာင္ျမင္စြာ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္သူေတြဟာ အနည္းဆံုးအခ်က္သံုးခ်က္ ထဲက တစ္ခ်က္ကို လုပ္ေဆာင္တတ္ၾကပါတယ္။ ဒါေတြကေတာ့ အႀကံေကာင္းၪာဏ္ေကာင္းေပးႏိုင္ တဲ့ သူေတြပိုထားတာ၊ အထင္ကရ ေကာ္မတီေတြ အတြက္ လုပ္အားေပးတာ၊ ဒါမႇမဟုတ္ အမႈေဆာင္ အရာရႇိေတြပါ၀င္တဲ့ အသင္းအဖြဲ႕ေတြနဲ့ ပူးေပါင္း တာစတဲ့ အခ်က္ေတြပါပဲ။
– အထက္အရာရႇိေတြရဲ႕ လမ္းညႊန္ခ်က္ကို အေကာင္ အထည္ေဖာ္ရာမႇာ ပူးေပါင္းပါ၀င္ၾကပါတယ္။ အ ထက္အရာရႇိေတြအနား ခ်ဥ္းကပ္နိုင္မႈမရႇိရင္ေတာ့ ဦးတည္ခ်က္ကို ေျပာင္းလဲဖို့လိုၿပီး ဦးစားေပးလုပ္ ေဆာင္ရမႇာက အေျခအေနအရ ၾကည့္လုပ္တာပါ။
– အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ့ အလုပ္လုပ္ရတာကို သေဘာ က်ပါတယ္။ အသင္းအဖြဲ႕နဲ့ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ တတ္တာက ေကာ္ပိုေရးရႇင္းနယ္ပယ္မႇာ ေအာင္ျမင္ မႈအတြက္ အဓိကက်တဲ့ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုပါပဲ။
အေသးစားလုပ္ငန္းတစ္ခုတြင္ အလုပ္လုပ္ျခင္း
အားသာခ်က္မ်ား
– အေသးစားလုပ္ငန္းရႇင္ေတြဟာ အသက္အရြယ္ထက္ ရလဒ္ပိုင္းကိုပို စိတ္၀င္စားၾကပါတယ္။
– စီးပြားေရးလုပ္ငန္းတစ္ခုကိုလုပ္ကိုင္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ ကိုယ့္ကိုပညာအမ်ားႀကီးေပးႏိုင္တဲ့၊ ကိုယ့္ထက္ အရင္လုပ္ငန္းလုပ္ေနတဲ့ သူဆီမႇာ အလုပ္အရင္လုပ္ ပါ။
– လုပ္ခခံစားခြင့္အတြက္ ညႇိႏႈိင္းစရာေတာ့ ရႇိပါလိမ့္ မယ္။
အားနည္းခ်က္မ်ား
– ေကာ္ပိုေရးရႇင္းလုပ္ငန္းေတြထက္ လုပ္ခလစာပို နည္းပါတယ္။ အေသးစားစီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ ဟာ ေကာ္ပိုေရးရႇင္းလုပ္ငန္းေတြေလာက္ လုပ္ခလ စာမ်ားမ်ားေပးေလ့ မရႇိပါဘူး။
– ကုမၸဏီလုပ္ငန္းေတြမႇာ အလုပ္လုပ္ရတာ တိုးတက္ မႈမရႇိတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိး ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
– တစ္ေယာက္ေယာက္ရဲ႕ ကုမၸဏီတိုးတက္ဖို့အတြက္ ကိုယ့္ရဲ႕အခ်ိန္ေတြကို ျဖဳန္းေနရပါတယ္။ ဒါဟာ မ၀ယ္ယူဘဲ ငႇားရမ္းေနတာနဲ့ တူပါတယ္။ မႇန္ကန္ တဲ့အလုပ္တစ္ခုေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။
ေအာင္ျမင္ေစတဲ႕အခ်က္မ်ား
ကုမၸဏီလုပ္ငန္းနယ္ပယ္မႇာ ေအာင္ျမင္ေနတဲ့သူေတြဟာ
– စီအီးအိုလို စြမ္းေဆာင္ရည္မ်ဳိးရႇိၾကပါတယ္။ ေအာင္ ျမင္မႈအတြက္ စီအီးအိုတစ္ေယာက္လိုပဲ စိတ္ေက် နပ္မႈကို ခံစားၾကရပါတယ္။
– အေတြးအေခၚအႀကံအစည္ျမင့္မားမႈကို ပိုၿပီးႏႇစ္ သက္သေဘာက်ၾကပါတယ္။ ေအာင္ျမင္မႈဆိုတာ ေရအိုင္ငယ္ေလးထဲက ငါးႀကီးတစ္ေကာင္လိုပါပဲ။
– လူေတြကို ႏႇစ္သက္သေဘာက်ၾကပါတယ္။ ႐ံုးဆို တာ မိသားစုအဖြဲ႕အစည္းပံုစံတစ္မ်ဳိးပါပဲ။ ေအာင္ ျမင္မႈကို ရင္းႏႇီးတဲ့ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြနဲ့အတူ မ်ေ၀ခံစားပါတယ္။
ကိုယ္ပိုင္စီးပြားေရး
အားသာခ်က္
– လုပ္ငန္းဖ်က္သိမ္းမႈမရႇိပါဘူး။ သူမ်ားကို မႇီခိုေနရ သူမဟုတ္ဘဲ ကိုယ့္ဒူးကိုယ္ခြၽန္ေနတဲ့သူပါ။
– ကုမၸဏီလုပ္ငန္းရဲ႕ ကိစၥအ၀၀ကို ကိုယ္တိုင္ဆံုးျဖတ္ ပါတယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕လုပ္ငန္း ကိုယ့္စိတ္တိုင္းက်စီမံ ခန့္ခြဲႏိုင္ပါတယ္။
– အေတြ႕အႀကံဳက တစ္ဦးတစ္ေယာက္ခ်င္းအေပၚ တိုက္႐ိုက္သက္ေရာက္မႈ ရႇိေစပါတယ္။ ေအာင္ ျမင္မႈဆိုတာ သူမ်ားရဲ႕ေပ်ာ္ရႊင္မႈနဲ့ ေအာင္ျမင္မႈဆီ တိုက္႐ိုက္ပတ္သက္ေနတယ္လို့ အဓိပၸာယ္ျပန္ ဖြင့္ ဆိုရမႇာပါ။ အဓိပၸာယ္ရႇိတဲ့ လုပ္ငန္းတစ္ခုဟာ တန္ျပန္ရရႇိမယ့္ ဆုလာဘ္ႀကီးတစ္ခုပါပဲ။
အားနည္းခ်က္မ်ား
– စီးပြားေရးလုပ္ငန္းတစ္ခုလံုးရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈက ကိုယ့္အေပၚ မူတည္ေနပါတယ္။ ကိုယ္ျဖစ္ခ်င္တာ ကို ကိုယ္ကိုယ္တိုင္မလုပ္ရင္ ဘယ္သူ့ကိုမႇ လက္ ညႇဳိးထိုးစရာမရႇိပါဘူး။ အႏၲရာယ္မ်ားတဲ့ လမ္းကုိ ေလ်ာက္ဖို့ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ေရြးခ်ယ္ခဲ့တာပါ။
– ၀ယ္ေငြကို ႀကိဳတင္မတြက္ဆႏိုင္ပါဘူး။ ပံုမႇန္၀င္ ေငြရရႇိတဲ့ အလုပ္မဟုတ္ပါဘူး။
– အလုပ္လုပ္ျခင္းရဲ႕ ဖိအားရႇိပါတယ္။ အလုပ္မ်ား ေနတဲ့အခ်ိန္မႇာေတာင္ လုပ္ငန္းအတြက္ လိုအပ္ ခ်က္ေတြကို ျဖည့္ဆည္းဖို့လိုပါတယ္။ ေဖာက္သည္ က အ၀င္အထြက္ရႇိပါတယ္။
ေအာင္ျမင္ေစတဲ႕အခ်က္မ်ား
– အ႐ံႈးမေပးပါဘူး။ အခက္အခဲအတားအဆီးက ေန ရာတိုင္းမႇာ ရႇိပါတယ္။ ေအာင္ျမင္မႈဆိုတာ အခက္ အခဲအတားအဆီးအားလံုးကို ပံုမႇန္ျဖတ္ေက်ာ္သြား တဲ့ ကိုယ္တိုင္စတင္သူေတြပါ။ လုပ္ငန္းတစ္ခုတိုး တက္ေအာင္ျမင္မႈဟာ စီမံကိန္းထက္ အခ်ိန္ပိုယူရ ပါတယ္။
– စိုးရိမ္မႈရႇိေနရင္ေတာင္ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္လုပ္ပါ။ ေအာင္ ျမင္မႈဆိုတာ စိတ္ေက်နပ္မႈဆိုတာထက္ ပိုပါတယ္။ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းမႇာ ေအာင္ျမင္တဲ့သူေတြဟာ အ ခက္အခဲေတြကို လက္ကမ္းႀကိဳ ပညာယူၿပီး ဆက္ လက္ခ်ီတက္တဲ့သူေတြပါ။
– ေဖာက္သည္ေတြရဲ႕ မိတ္ေဆြရင္းခ်ာပမာ ဆက္ဆံ ပါတယ္။ ေအာင္ျမင္မႈဆိုတာ ေဖာက္သည္ေတြနဲ့ မေတြ႕ဆံုႏိုင္ပါဘူး။ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းမႇာ ေအာင္ ျမင္တဲ့ သူေတြကေတာ့ ေတြ႕ဆံုႏိုင္ပါတယ္။
အေသးစားစီးပြားေရးလုပ္ငန္းနယ္ပယ္ႏႇင္႕ ေကာ္ပိုေရးရႇင္းလုပ္ငန္း နယ္ပယ္
ခံစားခြင့္မရႇိ၊ ခြင့္ရက္မရႇိ၊ အားလပ္ခ်ိန္မရႇိတဲ့ ပင္ပန္း ခက္ခဲတဲ့ အလုပ္ပါ။ အေသးစားစီးပြားေရးလုပ္ငန္းတစ္ ခုကို စတင္တဲ့အခ်ိန္မႇာ ဒါဟာ ကိုယ့္အတြက္ အမႇန္ တရားတစ္ခုပါပဲ။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းတစ္ခုစတင္မႈ ကို တစ္ပတ္ (နာရီ ၄၀ ၾကာ) အလုပ္လို့ ထင္မႇတ္ၿပီး မစတင္လိုက္ပါနဲ့။ အခ်ိန္ကို ႏႇစ္ဆေတြးဆထားပါ။
အက်ဳိးရလဒ္နည္းနည္းနဲ့ ဒီလိုအျပင္းအထန္ အလုပ္လုပ္မႈဟာ ကုမၸဏီလုပ္ငန္းတစ္ခုအတြက္ အ လုပ္လုပ္ေနသူေတြကို တုန္လႈပ္စရာတစ္ခုျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဆက္လက္ႀကိဳးစားၿပီး စိတ္ခံစားမႈ နဲ့ ဘ႑ာေရးျပႆနာေတြကို ပထမတစ္ႏႇစ္၊ ႏႇစ္ႏႇစ္ အတြင္းမႇာ ရင္ဆိုင္ေက်ာ္ျဖတ္ႏိုင္ဖို့လိုပါတယ္။
အေသးစားစီးပြားေရးလုပ္ငန္းစတင္ခ်ိန္မႇာ အက်ပ္အတည္းကို မႇန္းဆထားပါ။ ေန့ခ်င္းညခ်င္းခ်မ္း သာႂကြယ္၀မႈဆိုတာကို ေမ့လိုက္ပါ။ တကယ္ေတာ့ ကိုယ္ဟာ ႐ုတ္တရက္ ဆင္းရဲမြဲေတသြားႏိုင္ပါတယ္။အထူးသျဖင့္ လုပ္ငန္းရဲ႕လိုအပ္ခ်က္အတြက္ ရင္းႏႇီးျမဳပ္ ႏႇံမႈေတြ လိုအပ္္ခ်ိန္မႇာပါ။ အနည္းဆံုး ကနဦး၀င္ေငြမ ရႇိတဲ့အခ်ိန္မႇာ ေငြေၾကးသံုးစြဲဖို့ လိုအပ္ပါလိမ့္မယ္။
လုပ္ငန္းလိုအပ္ခ်က္ေတြကို ျဖည့္ဆည္းေနခ်ိန္ မႇာ ပံုမႇန္၀င္ေငြမရႇိဘဲ ကိုယ့္ရဲ႕မိသားစုနဲ့ လုပ္ငန္းဘယ္ လိုရပ္တည္မလဲဆိုတဲ့ စီမံကိန္းမရႇိဘဲ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း တစ္ခုကို မစတင္လိုက္ပါနဲ့။
အေသးစားစီးပြားေရးလုပ္ငန္းရႇင္ေတြဟာ တာ၀န္အမ်ားႀကီးယူထားပါတယ္။ စြန့္ဦးစီးပြားေရးလုပ္ ငန္းရႇင္ေတြဟာ လုပ္ငန္းတာ၀န္အမ်ားႀကီး ရႇိေနပါ တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အေသးစားစီးပြားေရးလုပ္ ငန္းတစ္ခုအတြက္ လုိအပ္တဲ့ အလုပ္သမားအေရအတြက္ ကို မထားရႇိႏိုင္တဲ့အတြက္ပါ။
အေရးႀကီးဆံုးလုပ္ငန္းတာ၀န္က အေရာင္းနဲ့ ေစ်းကြက္ပါပဲ။
အေသးစားစီးပြားေရးလုပ္ငန္းအတြက္ ဘာမဆိုလုပ္ကိုင္ႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားပါ
အေရာင္းလုပ္ငန္းကို မလုပ္ကိုင္ဖူးရင္ ကုန္ပစၥည္းတစ္ခု အတြက္၊ ဒါမႇမဟုတ္ ၀န္ေဆာင္မႈအတြက္ ဘာေတြလုပ္
ေဆာင္ရမယ္ဆိုတာကို မသိႏိုင္ပါဘူး။ ဘာမဆိုလုပ္ ကိုင္ႏိုင္ၿပီး ျငင္းပယ္ခံရမႈနဲ့ အသားက်ဖို့ လိုအပ္ပါတယ္။
လက္ရႇိေဖာက္သည္ရဲ႕ ျငင္းပယ္မႈနဲ့ ေစာဒက တက္မႈေတြကို ရင္ဆိုင္ဖို့မလြယ္လႇပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဒါဟာ အေသးစားစီးပြားေရးလုပ္ငန္းတစ္ခုေအာင္ျမင္ ဖို့အတြက္ ေရႇ႕ေျပးစိန္ေခၚမႈတစ္ရပ္ပါပဲ။
လုပ္ငန္းတစ္ခုစတင္ခ်ိန္မႇာ ပံ႕ပိုးမႈလိုအပ္ပါတယ္
ေက်းကြၽန္စနစ္ရဲ႕ မႇားယြင္းတဲ့ အယူအဆေတြကို ေဘး ဖယ္ထားလိုက္ပါ။ လုပ္ငန္းရႇင္ေတြဟာ လူေတြကို ျမႇင့္ တင္ၿပီး ဦးေဆာင္လမ္းညႊန္ဖို့ လိုအပ္ပါတယ္။
ပုံမႇန္ေဆြးေႏြးညႇိႏႈိင္းႏိုင္မယ့္ အႀကံေပးအဖြဲ႕ တစ္ဖြဲ႕ကို ဖန္တီးဖို့လည္း လိုအပ္ပါတယ္။ ကနဦးအစ မႇာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရႇင္ေတြကို အခမဲ့အက်ိဳးေတာ္ ေဆာင္ေပးတဲ့သူေတြနဲ့ ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္တာ၊ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းဆိုင္ရာ တက္သိနားလည္သူေတြနဲ့ ေတြ႕ဆံု ေဆြးေႏြးတာေတြကို ျပဳလုပ္လိုပါလိမ့္မယ္။
ဒါအျပင္ စာရင္းကိုင္နဲ့ ေရႇ႕ေနေတြပါ၀င္တဲ့ ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားအဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕စည္းခ်င္ပါလိမ့္မယ္။ တတ္ ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ ေစ်းကြက္နဲ့ ျပည္သူ့ဆက္ဆံေရးအဖြဲ႕ေတြ ပါ ဖြဲ႕စည္းခ်င္ၾကမႇာပါ။
