အာဆီယံရဲ႕ အနာဂတ္အတြက္ အေလးထားေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတဲ့ ၁၁ ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံေခါင္းေဆာင္မႈဆုိင္ရာဖုိရမ္
ျမန္မာႏုိင္ငံက အာဆီယံဥကၠ႒အျဖစ္ တာ၀န္ယူၿပီး ၂၄ ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံထိပ္သီးအစည္းအေ၀း(24th ASEAN Summit) ကုိ ၂၀၁၄ ခုႏႇစ္၊ ေမလ ၁၀ ရက္ကေန ၁၁ ရက္ အထိ ေနျပည္ေတာ္ရႇိ MICC-I မႇာ က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ တစ္ဆက္တည္းမႇာပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံကုန္သည္/စက္မႈအသင္း ခ်ဳပ္ UMFCCI) ရဲ႕ ပံ့ပိုးကူညီမႈနဲ့အတူ Asian Strategy & Leadership Institute(asli) က စီစဥ္ဦးေဆာင္ၿပီး ၁၁ ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံေခါင္းေဆာင္မႈဆုိင္ရာဖုိရမ္ (11th ASEAN Leadership Forum) ကုိ ေမလ ၁၁ ရက္ကေန ၁၂ ရက္အထိ MICC-II မႇာ က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ အဆုိပါ ဖုိရမ္ကုိ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၊ အင္ဒုိနီးရႇား သမၼတ Dr H Susilo Bambang Yudhoyouno၊ အာဆီယံ အဖြဲ႕၀င္ႏုိင္ငံေတြက ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးနဲ့ လူမႈေရးဆုိင္ရာ ကြၽမ္းက်င္ပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ သုေတသနပညာရႇင္ေတြနဲ့ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရႇင္ေတြ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။
အာဆီယံစီးပြားေရးအသုိက္အ၀န္း(AEC) အေကာင္ အထည္ေဖာ္တဲ့ေနရာမႇာ တုိးတက္မႈအေျခအေနေတြနဲ့ စိန္ ေခၚမႈေတြ၊ အာဆီယံေဒသတြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ့ လုံၿခံဳေရးထိန္း သိမ္းမႈ၊ အာဆီယံမႇာ အမ်ဳိးသမီးေတြနဲ့ လူငယ္ေခါင္းေဆာင္ ေတြရဲ႕ အခန္းက႑နဲ့ အာဆီယံေဒသတြင္း ေပါင္းစည္းဆက္ သြယ္မႈ၊ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ စတဲ့အေၾကာင္းအရာေတြ နဲ့ပတ္သက္ၿပီး ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။ ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့ အ ေၾကာင္းအရာေတြထဲက စိတ္၀င္စားဖြယ္ အခ်က္လက္အခ်ဳိ႕ကုိ ေကာက္ႏုတ္ေဖာ္ျပေပးလုိက္ပါတယ္။
အာဆီယံရဲ႕ စီးပြားေရးတုိးတက္မႈအလားအလာ
အာဆီယံေဒသရဲ႕ စီးပြားေရးတုိးတက္မႈဟာ ၂၀၂၀ ျပည့္ ႏႇစ္မႇာ ႏႇစ္ဆ(အေမရိကန္ေဒၚလာ ၄.၇ ထရီလီယံ) ႀကီးထြား လာဖုိ့ ေမ်ာ္မႇန္းထားၿပီး အာရႇေဒသက ထြန္းသစ္စေစ်းကြက္ ႏုိင္ငံေတြဟာလည္း အဲဒီကာလအတြင္းမႇာပဲ ကမၻာမႇာ တုိး တက္ႀကီးထြားမႈႏႈန္းအျမန္ဆံုးျဖစ္လာမယ္လုိ့ ေမ်ာ္မႇန္းထား ပါတယ္။ အာဆီယံရဲ႕ကုန္သြယ္မႈ ပမာဏဟာ ၂၀၀၄ ခု ႏႇစ္နဲ့ ၂၀၁၂ ခုႏႇစ္ၾကားမႇာ ၂.၃ ဆ (အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂၆၁ ဘီလီယံကေန ၆၀၁ ဘီလီယံအထိ) တုိးတက္ခဲ့ၿပီး အျခားေဒသေတြနဲ့ ႏႈိင္းယႇဥ္ရင္ ဆက္လက္တုိးတက္ဖုိ့ အ လားအလားေတြ အမ်ားႀကီး ရႇိေနပါတယ္။
အာဆီယံရဲ႕စီးပြားေရးတုိးတက္မႈအတြက္ အေရးပါတဲ့ မုိဘုိင္း ဆက္သြယ္ေရး
ကမၻာေပၚမႇာ မုိဘုိင္းဖုန္းအသံုးျပဳသူဦးေရဟာ လက္ရႇိအ ခ်ိန္မႇာ ကမၻာ့လူဦးေရရဲ႕ ၆၀ ရာခုိင္ႏႈန္းရႇိတယ္လုိ့ ခန့္မႇန္း ထားပါတယ္။ Ericsson ကုမၸဏီရဲ႕ ေလ့လာခ်က္တစ္ခုအ ရ ၂၀၁၇ ခုႏႇစ္က်ရင္ ကမၻာ့လူဦးေရရဲ႕ ၈၅ ရာခုိင္ႏႈန္းဟာ 3G Network ကုိ အသံုးျပဳႏုိင္လိမ့္မယ္လုိ့ သိရပါတယ္။ ယေန့ေခတ္မႇာ လူအမ်ားစုဟာ အင္တာနက္အသံုးျပဳဖို့အတြက္ မိုဘိုင္းပစၥည္းေတြကုိ အဓိကအသုံးျပဳလာၾကပါတယ္။ မုိဘုိင္း ဆက္ သြယ္ေရးေၾကာင့္ ကမၻာတစ္၀န္းမႇာ စီးပြားေရး အက်ဳိး အျမတ္ျဖစ္ထြန္းတာေတြကုိ ေတြ႕ျမင္ခဲ့ရၿပီးျဖစ္သလုိ Mobile Broadband သံုးစြဲမႈ ၁၀ ရာခုိင္ႏႈန္းတုိးတက္လာမႈဟာ ခန့္ မႇန္းေျခအားျဖင့္ ေရရႇည္တည္ၿမဲတဲ့ GDP တုိးတက္မႈ ၁ ရာ ခုိင္ႏႈန္းကုိ တုိးတက္ျဖစ္ထြန္းေစတယ္လုိ့ သိရပါတယ္။ ကမၻာ့ ဘဏ္ရဲ႕ ဖိလစ္ပုိင္ႏုိင္ငံကုိ ေလ့လာဆန္းစစ္မႈတစ္ခုအရ ဖိ လစ္ပုိင္ႏုိင္ငံမႇာ မိုဘုိင္းဖုန္းသံုးစြဲမႈဟာ ၀င္ေငြအျမင့္မားဆံုး ရရႇိမႈႏႈန္းနဲ့ ဆက္စပ္ေနၿပီး စားသံုးသူေတြရဲ႕အျပဳအမူအေပၚ ဆန္းစစ္ေလ့လာခ်က္အရ ၁၁ ရာခုိင္ႏႈန္းကေန ၁၇ ရာခုိင္ ႏႈန္းအတြင္းရႇိတယ္လုိ့ သိရပါတယ္။ အာဆီယံႏုိင္ငံေတြမႇာ မုိဘုိင္းဖုန္းသံုးစြဲသူဦးေရဟာ Bank Account သံုးစြဲသူဦးေရ ထက္မ်ားၿပီး ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံခ်င္းစီအလုိက္ ကြဲျပားမႈရႇိပါတယ္။ အင္ဒုိနီးရႇားမႇာဆုိရင္ ဘဏ္နဲ့ ထိေတြ႕ဆက္သြယ္သူလူဦးေရ ၂၀ ရာခုိင္ႏႈန္းပဲရႇိၿပီး မုိဘုိင္းဖုန္းသံုးစြဲသူဦးေရကေတာ့ ၁၀၀ ရာခုိင္ႏႈန္းနီးပါး ရႇိပါတယ္။ အဲဒီအခ်က္ေတြကုိ ၾကည့္ျခင္း အားျဖင့္ အာဆီယံမႇာ မုိဘုိင္းဆက္သြယ္ေရးဟာ ေဒသတြင္း စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈအေပၚ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈအမ်ား ႀကီးရႇိေနတယ္ဆုိတာကုိ ေတြ႕ရမႇာျဖစ္ပါတယ္။
AEC ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာမယ့္ အက်ဳိးရလဒ္ေတြ
၂၀၁၅ ခုႏႇစ္မႇာ AEC အေကာင္အထည္ေဖာ္ခ်မႇတ္ထားတဲ့ ရည္မႇန္းထားခ်က္ေတြအားလံုးသာ ၿပီးေျမာက္အေကာင္ အထည္ေပၚလာမယ္ဆုိရင္ အာဆီယံေဒသတြင္းမႇာ ၀င္ေငြ ရရႇိမႈ ပမာဏဟာ ပ်မ္းမ်အေနနဲ့ ၅ ရာခုိင္ႏႈန္းတက္လာမႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေလေၾကာင္းလုပ္ငန္းနယ္ပယ္ကုိ ၾကည့္မယ္ဆုိ ရင္ AEC ေၾကာင့္ အက်ဳိးအျမတ္ အေျမာက္အျမား ျဖစ္ ထြန္းလာမႇာ ျဖစ္တယ္။ ယႇဥ္ၿပိဳင္မႈေတြ မ်ားလာမႇာျဖစ္တဲ့ အတြက္ ေလယာဥ္လက္မႇတ္ေစ်းႏႈန္းပုိသက္သာလာၿပီး ပုိမုိ ေကာင္းမြန္တဲ့ကုန္စည္ပုိ့ေဆာင္မႈေတြ ေပၚေပါက္လာမႇာပါ။ ခရီးသည္ေတြ၀င္ေရာက္မႈ မ်ားျပားလာမႇာျဖစ္သလုိ ေလ ေၾကာင္းလုပ္ငန္းနယ္ပယ္လည္း ႀကီးထြားလာမႇာျဖစ္ၿပီး အလုပ္အကုိင္အခြင့္ အလမ္းေတြကို ပုိၿပီးဖန္တီးေပးလာႏုိင္မႇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာအေနနဲ့ အင္ဒုိနီးရႇားမႇာ Open Skies မူ၀ါဒသာ အျပည့္အ၀အေကာင္အထည္ေပၚလာမယ္ဆုိရင္ အင္ဒုိနီးရႇားႏုိင္ငံရဲ႕ GDP ကုိ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၆၇၀ တုိးလာေစမႇာျဖစ္ၿပီး ခရီးသည္၀င္ေရာက္မႈကလည္း ၁၆.၃ သန္းတုိးလာမယ္လုိ့ သိရပါတယ္။ ေလယာဥ္လက္မႇတ္ ေစ်းႏႈန္း ၂.၅ ရာခုိင္ႏႈန္း သက္သာလာမႇာျဖစ္ၿပီး ကုန္စည္ ပုိ့ေဆာင္မႈက တန္ခ်ိန္ သံုးသိန္းတုိးလာမႇာျဖစ္တယ္လုိ့ သိ ရပါတယ္။
အာဆီယံမႇာ အမ်ဳိးသမီးေတြနဲ့ လူငယ္ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ အခန္းက႑
စင္ကာပူ၊ ထုိင္း၊ ဗီယက္နမ္နဲ့ မေလးရႇားႏုိင္ငံတုိ့မႇာ သက္ ႀကီးလူဦးေရ မ်ားလာေပမဲ့ အာဆီယံဟာ အင္မတန္ငယ္ ရြယ္တဲ့လူဦးေရးကုိပုိင္ဆုိင္ဖုိ့ အလားအလာ ရႇိေနပါတယ္။ အာဆီယံလူဦးေရရဲ႕ ၆၀ ရာခုိင္ႏႈန္းခန့္ဟာ အသက္ ၃၅ ႏႇစ္ေအာက္ျဖစ္ၿပီး သူတုိ့ဟာ အာဆီယံရဲ႕ အနာဂတ္ကုိ ပံုေဖာ္ၾကမယ့္သူေတြျဖစ္ပါတယ္။ အာဆီယံမႇာ ေတာက္ပတဲ့ အနာဂတ္ရႇိေနေပမဲ့ ယာယီႀကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ျပႆနာေတြက ေတာ့ ရႇိေနမႇာပဲျဖစ္တယ္။ အာဆီယံေဒသတစ္၀န္းမႇာ တစ္ ႏုိင္ငံနဲ့ တစ္ႏုိင္ငံ ယံုၾကည္ခ်က္ေတြ၊ သေဘာထားအျမင္ေတြ၊ ဘာသာေရးဆုိင္ရာနဲ့ ယဥ္ေက်းမႈဆုိင္ရာကြဲျပားမႈေတြ ရႇိေန ေပမယ့္ အာဆီယံလူထုအားလံုးဟာ တန္းတူညီမ်ရႇိမႈ၊ တာ ၀န္ခံမႈ၊ တုိးတက္ႀကီးထြားမႈ၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိန္း သိမ္းကာကြယ္ေစာင့္ေရႇာက္ေရးနဲ့ လူမႈေရးတာ၀န္ယူမႈရႇိတဲ့ စီးပြားေရးခ်ဲ႕ထြင္မႈကုိ အေလးထားမယ္လုိ့ ယံုၾကည္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေရးႀကီးဆံုးက ပညာေရးက႑ကုိ ျမႇင့္တင္ဖုိ့ျဖစ္ ပါတယ္။
သင့္ေလ်ာ္တဲ့ အတန္းပညာကုိ လက္လႇမ္းမီ သင္ ယူႏုိင္တဲ့ အခြင့္အလမ္းေတြ အထူးသျဖင့္ အေျခခံပညာေရး ကုိသင္ယူႏုိင္ဖုိ့က အေရးႀကီးပါတယ္။ အာဆီယံႏုိင္ငံ အမ်ား စုမႇာ စာေရးတတ္ဖတ္တတ္တဲ့ အသက္ ၁၅ ႏႇစ္နဲ့အထက္ စာတတ္ေျမာက္မႈႏႈန္းဟာ ၉၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္ရႇိေပမဲ့ အရြယ္ေရာက္ၿပီးသူ စာတတ္ေျမာက္မႈႏႈန္းဟာ ၇၀ ရာခုိင္ ႏႈန္းေလာက္ပဲရႇိတဲ့ ကေမၻာဒီးယားနဲ့ လာအုိတုိ့မႇာေတာ့ လုပ္စရာေတြအမ်ားႀကီးရႇိေနပါတယ္။ အဆင့္ျမင့္ပညာေရးနဲ့ပတ္ သက္ၿပီး အာဆီယံေဒသဟာ သိသာထင္ရႇားတဲ့ စိန္ေခၚမႈေတြနဲ့ ႀကံဳေတြ႕ေနရတယ္လုိ့ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။
အဆုိပါဖုိရမ္မႇာ ပါ၀င္ေဆြးေႏြးးခဲ့သူေတြနဲ့ တက္ေရာက္လာသူ အခ်ဳိ႕ရဲ႕သံုးသပ္ခ်က္အျမင္ေတြကုိ ေဖာ္ျပလုိက္ပါတယ္။
Tan Sri Dato Dr Michael Yeoh
Chief Executive Officer/Director
Asian Strategy & Leadership Institute
ဒီဖုိရမ္ကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ့ တစ္ႏႇစ္တစ္ႀကိမ္ ႏႇစ္စဥ္ဦးစီး က်င္းပေနတဲ့ ဖုိရမ္ျဖစ္ပါတယ္။ အစုိးရအဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြနဲ့ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းေတြ အာဆီယံရဲ႕ အနာဂတ္၊ စိန္ေခၚမႈေတြနဲ့ အာဆီယံေဒသ ပုိမုိဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ ဖုိ့အတြက္ ဘာေတြကုိလုပ္ေဆာင္ႏုိင္မလဲ စတာေတြနဲ့ပတ္ သက္ၿပီး အတူတကြေဆြးေႏြးဖုိ့ ရည္ရြယ္ကာ က်င္းပရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ အာဆီယံဥကၠ႒အေနနဲ့ ၂၄ ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံထိပ္သီးအစည္းအေ၀းကုိ ေကာင္း ေကာင္း လက္ခံက်င္းပႏုိင္ခဲ့တယ္လုိ့ထင္ပါတယ္။ ေတာင္ တ႐ုတ္ပင္လယ္အေရးနဲ့ပတ္သက္ၿပီး အာဆီယံႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးေတြရဲ႕ သေဘာထားေၾက ညာခ်က္ကုိ ထုတ္ျပန္ႏုိင္ ခဲ့တာဟာ အေရးပါတဲ့ ပဏာမေျခလႇမ္းတစ္ ရပ္ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္ မာႏုိင္ငံအေနနဲ့ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈ လမ္း ေၾကာင္းမႇန္ေပၚမႇာ သြားေနၿပီး ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈအရႇိန္အ ဟုန္ကုိ အနည္းငယ္ ထပ္ၿပီးတုိးျမႇင့္ႏုိင္ပါ ေသးတယ္။ ပံုမႇန္အားျဖင့္ ဒီဖုိရမ္ကေန ထြက္ေပၚလာတဲ့ရ လဒ္ေတြကုိ အစီရင္ခံစာအေနနဲ့ အာဆီယံ အေထြေထြအတြင္းေရးမႇဴးခ်ဳပ္႐ုံးအတြက္ ထုတ္ျပန္ေပးပါတယ္။ အာဆီယံ၀န္ႀကီး ေတြနဲ့ အာဆီယံေခါင္းေဆာင္ေတြကုိလည္း ဒီအစီအရင္ခံစာကုိ ေ၀မ်ေပးမႇာပါ။
Dr Serge Pun
Chairman, SPA Group and Yoma Strategic Holdings Limited
စီးပြားေရးအသုိင္းအ၀ုိင္းကုိ ကုိယ္စားျပဳတဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ ငန္းရႇင္တစ္ေယာက္အေနနဲ့ ေျပာရမယ္ဆုိရင္ အာဆီယံေပါင္း စည္းမႈနဲ့ပတ္သက္ၿပီး အေကာင္းျမင္သလုိ တစ္ဖက္မႇာလည္း သံသယရႇိေနပါတယ္။ အေကာင္းျမင္တဲ့အခ်က္ကေတာ့ အာဆီယံေပါင္းစည္းေရး (ASEAN Integragion) အတြက္ အိပ္မက္ (Dream) နဲ့ ျပင္းျပတဲ့ရည္မႇန္းခ်က္(Aspiration) ရႇိလုိ့ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာမဆုိ စိတ္ကူးအိပ္မက္ကေန အစျပဳ တာပါ။ အဲဒီအတြက္ တစ္စံုတစ္ခု အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္လိမ့္မယ္လုိ့ ေမ်ာ္လင့္ပါတယ္။ သံသယရႇိတယ္ ဆုိတာကေတာ့ အာဆီယံအဖြဲ႕၀င္ဆယ္ႏုိင္ငံကုိ စီးပြားေရးအရ ေပါင္းစည္းဖုိ့ဆိုတဲ့ေနရာမႇာ စိန္ေခၚမႈေတြ အမ်ားႀကီးရႇိေနတဲ့ အတြက္ျဖစ္တယ္။ ပုဂၢလိကစီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြဟာ အာ ဆီယံေပါင္းစည္းေရးအတြက္ တြန္းအားေပးေရြ႕လ်ားေစတဲ့ သူေတြ (Movers ) မဟုတ္ပါဘူး။ အစုိးရက မေရြ႕လ်ားဘူး ဆုိရင္ ကြၽန္ေတာ္တုိ့လည္း ေရႇ႕ဆက္သြားလုိ့မရပါဘူး။ အစိုး ရက ခြင့္ျပဳသေလာက္ပဲ ကြၽန္ေတာ္တုိ့က ေရႇ႕ဆက္သြားလုိ့ရပါ တယ္။ စီးပြားေရးအသုိင္းအ၀ုိင္းကေတာ့ ကူညီေထာက္ပံ့ဖုိ့၊ လုိအပ္ခ်က္ေတြကုိ ျဖည့္ဆည္း ဖုိ့နဲ့ ႀကီးထြားတုိးတက္ဖုိ့အ တြက္ တြန္းအားေပးဖုိ့ အၿမဲတမ္းအဆင္သင့္ရႇိေနပါတယ္။ ဒါေပ မဲ့ အဆံုးတစ္ေန့မႇာေတာ့ ရည္မႇန္းခ်က္ေတြ အေကာင္အထည္ ေပၚလာဖုိ့အတြက္ အစုိးရကပဲ လမ္းေဖာက္ရမႇာပါ။ အာဆီ ယံစီးပြားေရးလုပ္ငန္းရႇင္ႀကီးတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ AirAsia ရဲ႕ အ ႀကီးအကဲ ႊ Tony Fernandes က AirAsia ကုိ အာဆီယံ ကုမၸဏီတစ္ခု ျဖစ္ လာေစခ်င္တယ္လုိ့ ဖုိ ရမ္ေတြမႇာ ေျပာခဲ့ပါ တယ္။ ဒါက ျပင္းျပ တဲ့ ရည္မႇန္းခ်က္ပါ။ ဒါေပမဲ့ အာဆီယံ ကုမၸဏီျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လုိလုပ္မလဲလုိ့ Tony ကုိ ေမးမယ္ဆုိ ရင္ သူ့မႇာ အဲဒီေမး ခြန္းကုိ အေျဖေပးႏုိင္ဖုိ့ အခက္အခဲေတြအမ်ားႀကီးရႇိမႇာအေသ အခ်ာပါပဲ။ အေၾကာင္းကေတာ့ အာဆီယံကုမၸဏီ တစ္ခုျဖစ္ လာဖု့ိဆုိတာ မလြယ္ကူပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ အာဆီယံေပါင္းစည္း ေရးကို လုိလားတယ္ဆုိရင္ေတာ့ အာဆီယံကုမၸဏီေတြ အမ်ား ႀကီးရႇိရမႇာျဖစ္တယ္။ ဒါဟာ အာဆီယံ ဆယ္ႏုိင္ငံကအစုိးရ ေတြအေနနဲ့ အာဆီယံကုမၸဏီအေျမာက္အျမား ဖန္တီးႏုိင္ဖုိ့ နည္းလမ္းရႇာေဖြရာမႇာ လြယ္လြယ္ကူကူ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ႏုိင္တဲ့ ေသးငယ္တဲ့ေျခလႇမ္းေတြထဲက တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။
Mr Stuart L Dean
CEO, ASEAN
General Electric International Inc
အာဆီယံေပါင္းစည္းမႈက အာဆီယံေဒသအတြက္ အင္မတန္ အေရးႀကီးတယ္လုိ့ ထင္ပါတယ္။ အာဆီယံေဒသအေနနဲ့ ၿပီးခဲ့တဲ့အႏႇစ္ ၂၀ အတြင္းမႇာ ကုန္စည္ထုတ္လုပ္မႈအပါအ၀င္ ေဒသတြင္းပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ မႈကေန တုိးတက္မႈေတြ အမ်ားႀကီးရရႇိထားၿပီးၿပီျဖစ္ၿပီး အဲဒီကေန ေနာက္တစ္ဆင့္အ ေနနဲ့ ၀န္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းေတြ၊ ေဒသတြင္းမႇာ ပေရာ္ဖက္ရႇင္ နယ္ေတြ အျပန္အလႇန္ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္ကုိင္မႈနဲ့ ဘ႑ာေရး ေစ်း ကြက္ေတြ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ စတာေတြကုိ တုိးျမႇင့္ လုပ္ေဆာင္ဖုိ့ လုိပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ပါ၀င္ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့ Session မႇာ ၾကားခဲ့ရတာကေတာ့ အစုိးရက႑နဲ့ ပုဂၢလိက က႑အၾကား ကြာဟခ်က္ေတြရႇိေန တယ္ဆုိတာပါပဲ။ ဒါေပ မဲ့ ျပႆနာေတြကုိ ေဖာ္ထုတ္အေျဖရႇာေဆြးေႏြးသြားခဲ့တဲ့ အတြက္ အက်ဳိးရႇိထိေရာက္တဲ့ ေဆြးေႏြးပဲြလုိ့ ဆုိရမႇာပါ။ မၾကာေသးခင္က ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံနဲ့ အာဆီယံႏုိင္ငံ ေတြၾကား ေတာင္ တ႐ုတ္ပင္လယ္ အေရး ကိစၥနဲ့ပတ္သက္ၿပီး မ ေသခ်ာမေရရာ ျဖစ္ ေနခ်ိန္မႇာ ျမန္မာႏုိင္ငံ အေနနဲ့ အာဆီယံထိပ္ သီးအစည္းအေ၀းကုိ ေကာင္းေကာင္းကုိင္ တြယ္ လက္ခံက်င္းပ ႏုိင္ခဲ့တာ ကုိ ေတြ႕ရပါတယ္။ ႏုိင္ ငံေရးအရ လာဘ္ျမင္တယ္လုိ့ ေျပာရမႇာျဖစ္ၿပီး ဒါကလည္း တကယ္ကုိအေရးႀကီးပါတယ္။ အာဆီယံရဲ႕သေဘာထားကုိ ကုိယ္စားျပဳႏုိင္ခဲ့တယ္လုိ့ ထင္ ပါတယ္။ တုိးေတာင္းတဲ့အခ်ိန္ကာလအတြင္း မႇာ ျမန္မာ ႏုိင္ငံအေနနဲ့ သိသာထင္ရႇားတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ေဆာင္ ရြက္ႏုိင္ခဲ့တာကုိ ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ့ အံ့ၾသမိပါတယ္။ ျမန္မာ ႏုိင္ငံရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြနဲ့ပတ္သက္ၿပီး ရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံ သူေတြ လံုး၀ဥႆုံနားလည္လာၿပီး တံု့ျပန္ေဆာင္ရြက္ဖုိ့ အခ်ိန္အနည္းငယ္ယူရမႇာျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ရင္းႏႇီးျမႇဳပ္ႏႇံမႈ ေတြ ၀င္ေရာက္လာေနတာကုိေတြ႕ရမႇာျဖစ္သလုိ GE အေနနဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ အေမရိကန္ရဲ႕ ပိတ္ဆုိ့အေရးယူမႈေတြ ဖယ္ ရႇားၿပီးေနာက္ပုိင္း ပထမဆံုးျပန္လည္၀င္ေရာက္လာတဲ့ အေမရိကန္ကုမၸဏီျဖစ္တဲ့အတြက္ ဂုဏ္ယူပါတယ္။ ျမန္မာ ႏုိင္ငံမႇာ GE ရဲ႕ လက္ရႇိလုပ္ေဆာင္မႈေတြရဲ႕ တုိးတက္မႈအ ေပၚမႇာလည္း အားရေက်နပ္မႈရႇိသလုိ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ့လက္တြဲ ၿပီး အေျခခံအေဆာက္အအံု ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးအတြက္ အကူအညီေပးသြားဖုိ့ အေလးထားသြားမႇာပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံ အေနနဲ့ AEC ရဲ႕ တင္းျပည့္အဖြဲ႕၀င္ႏုိင္ငံျဖစ္လာဖုိ့လုိၿပီး ေအာင္ျမင္တဲ့အဖြဲ႕၀င္ႏုိင္ငံျဖစ္လာဖုိ့အတြက္လည္းေကာင္း မြန္တဲ့အလားအလာေတြရႇိေနတယ္လုိ့ ျမင္မိပါတယ္။
ဦးသုတေအာင္
Managing Director
HamsaHub Co Ltd
တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြက ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံတည္းလုပ္လုိ့မရတဲ့အ တြက္ အာဆီယံေဒသတစ္ခုလံုးမႇာ လုပ္ႏုိင္မယ့္အရာေတြကုိ ဒီဖုိရမ္မႇာေဆြးေႏြးၿပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ့ အစပ်ဳိးတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အာဆီယံဥကၠ႒အေနနဲ့ တာ၀န္ယူၿပီး လုပ္ ကိုင္ရတဲ့အခါမႇာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြအ တြက္ လုပ္ကုိင္ရတာ ပုိျမန္လာမယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ ကုိယ္က ဥကၠ႒လုပ္ေနရတာျဖစ္တဲ့အတြက္ ကုိယ္ကုိယ္တုိင္က စံျပျဖစ္ေအာင္ ေနရတယ္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမႇာပဲ အာဆီယံမႇာ ကုိယ္က အၿမဲတမ္းေနာက္ကလုိက္ေနတာမ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ ကုိယ္တုိင္ ဦးေဆာင္ ၿပီး စံျပအျဖစ္လုပ္လုိ့ ရမယ့္ အခြင့္အေရး ေတြရႇိေနပါတယ္။ SME ေတြက တုိင္း ျပည္ရဲ႕အသက္ျဖစ္တဲ့ အတြက္ SME ေတြ အေနနဲ့ အလုပ္ပုိလုပ္ရမႇာျဖစ္တယ္။ အစုိးရအေနနဲ့လည္း SME ေတြ ပုိၿပီးအလုပ္လုပ္ရလြယ္ကူေအာင္ ေဆာင္ရြက္ ေပးဖုိ့ လုိပါတယ္။
Mr Andrew Lee (ကုိေဇာ္၀င္း)
Chief Country Representative
General Electric International Inc
ျမန္မာႏုိင္ငံက အာဆီယံဥကၠ႒အျဖစ္ တာ၀န္ယူၿပီး အာဆီ ယံထိပ္သီးအစည္းအေ၀းနဲ့ ဒီဖုိရမ္ကုိ လက္ခံက်င္းပရတာ အခြင့္အေရးေကာင္းတစ္ခုပါ။ ဒီဖုိရမ္က အာဆီယံေပါင္းစည္း မႈအစိတ္အပုိင္းတစ္ရပ္ျဖစ္တဲ့ ၂၀၁၅ ခုႏႇစ္ ဗႏဃ နဲ့ ပတ္ သက္ၿပီး ေဆြးေႏြးၾကတာျဖစ္တဲ့အတြက္ တကယ့္ကုိအေရးႀကီး တဲ့ဖုိရမ္တစ္ခုပါ။ AEC မႇာ ပုိၿပီးယႇဥ္ၿပိဳင္ႏုိင္စြမ္း ရႇိဖုိ့အ တြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြအေနနဲ့ ပုိၿပီးေတာ့ ႀကိဳးစားရမႇာ ပါ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ့က မႀကိဳးစားဘူး ဆုိရင္ တျခားႏုိင္ငံေတြက၀င္လာၿပီး ကုိယ္လုပ္မယ့္ဟာေတြ ကုိ လႊမ္းမုိးခ်ဳပ္ကုိင္သြားမယ္ဆုိရင္မျဖစ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြအေနနဲ့ Capacity တုိးတက္လာေအာင္ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ႀကိဳးစားလုပ္ေဆာင္ရမယ့္အခ်ိန္ ျဖစ္ပါ တယ္။ SME ေတြ မ်ားလာတာနဲ့အမ် လူေတြလည္း အလုပ္ ပုိရလာၾကမႇာပါ။ ဒါ ေပမဲ့ SME ေတြ ဖြံ႕ ၿဖိဳးလာဖုိ့အတြက္ Banking Sector တုိးတက္ေအာင္ အ မ်ားႀကီးလုပ္ရဦးမႇာ ပါ။ ကုမၸဏီတစ္ခု တည္ေထာင္မယ္ဆုိ ရင္ ပုိက္ဆံ ((Capital Injection) လုိတဲ့အ တြက္ ေငြေခ်းရမႇာျဖစ္ တယ္။ ဘဏ္ေတြကေန ေငြေခ်းတဲ့အခါမႇာ တျခားႏုိင္ငံေတြ နဲ့ ႏႈိင္းယႇဥ္ရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမႇာက အတုိးႏႈန္းကမ်ားေနတဲ့ အတြက္ Competitive မျဖစ္ေတာ့ဘူး။ ဒါေၾကာင ့္Banking Sector မႇာ Reform ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ျဖစ္ ေပၚမယ္ဆုိရင္ SME ေတြ ပုိၿပီး ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္လာမႇာပါ။
ေဒၚမုိးသူဇာ
ISEAS Fellow
Lead Researcher, Socio-Cultural Affairs
ASEAN Studies Centre
ဒီ ASEAN Leadership Forum က ႏႇစ္စဥ္က်င္းပေနတာ ဆယ္ႏႇစ္ေက်ာ္ေက်ာ္ေလာက္ရႇိပါၿပီ။ သူတုိ့ရဲ႕ရည္ရြယ္ခ်က္ ကေတာ့ အစုိးရပုိင္းကျပဳလုပ္သြားတဲ့ အာဆီယံထိပ္သီး ညီလာခံေတြၿပီးၿပီးခ်င္းမႇာ အစုိးရပုိင္းဆုိင္ရာ ေခါင္းေဆာင္ ေတြရဲ႕ ပါ၀င္ပတ္သက္မႈ၊ သူတုိ့ဆီကရႏုိင္မယ့္ အမႇာစကား ေတြကုိလည္းယူရင္း တစ္ပုိင္းကလည္း ပုဂၢလိကအခန္းက႑အေနနဲ့ အာဆီယံအ၀န္းအ၀ုိင္း တည္ေဆာက္တဲ့အခါမႇာ ဘယ္လုိပံ့ပုိးႏုိင္မလဲ၊ ဘယ္လုိလႈပ္ရႇားႏုိင္မလဲဆုိတာကုိ အ ေသးစိတ္ေဆြးေႏြးရင္း က်င္းပေနတဲ့ဖုိရမ္တစ္ခုပါ။ အက်ဳိးရ လဒ္အေနနဲ့ အစိုးရနဲ့ပုဂၢလိကၾကားမႇာ ေစ့စပ္ညႇိႏႈိင္းေပးတဲ့ တံတားသေဘာမ်ဳိးျဖစ္တာေပါ့။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ သူ တုိ့ဖိတ္ၿပီး ေဆြးေႏြးေစတဲ့ပညာရႇင္ေတြဆုိတာကလည္း အစုိးရက႑ပုိင္းက အရာရႇိႀကီးေတြ၊ သုေတသနပညာရႇင္ေတြ နဲ့ အာဆီယံစီးပြားေရးစနစ္ေတြထဲမႇာ လက္ေတြ႕က်င္လည္ လႈပ္ရႇားေနၾကတဲ့အေတြ႕အႀကံဳႂကြယ္၀တဲ့ပုဂၢလိကလုပ္ငန္း ရႇင္ေတြ ပါ၀င္ေဆြးေႏြးၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ အခုေနာက္ပုိင္းႏႇစ္ ေတြမႇာဆုိရင္ အာဆီယံရဲ႕ စီးပြားေရးအရ ဆြဲေဆာင္မႈကုိ သေဘာက်ၿပီး အာဆီယံနဲ့ ပုိၿပီးရင္းရင္းႏႇီးႏႇီး ထိေတြ႕ဆက္ ဆံခ်င္ၾကတဲ့ ျပင္ပက ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ခ်င္တဲ့ ႏုိင္ငံေတြ နဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြပါ ပါ၀င္လာပါတယ္။
အာဆီယံ ဥကၠ႒အျဖစ္တာ၀န္ယူ ေနရတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ က အာဆီယံ Theme ဆုိၿပီးခ်မႇတ္လုိက္တာ က Moving Forward in Unity to a Peac-eful and Prosperous Community’ ျဖစ္ တယ္။ အဲဒါကုိၾကည့္ မယ္ဆုိရင္ အာဆီယံမႇာ အဓိကအေနနဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး (Peace) ၊ စီးပြားေရးအင္အားေတာင့္တင္းၿပီး သာယာ၀ေျပာေရး (Prosperity)၊ Community ဆိုတဲ့ ျပည္သူလူထု (People) ဆုိတဲ့ အသုိက္အ၀န္းႀကီးကုိ တည္ေဆာက္ဖုိ့ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကေဒသအဆင့္ပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံမႇာ လက္ရႇိျဖစ္ေပၚတုိး တက္ေနတယ္ဆုိတဲ့ အေနအထားကုိ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္လည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ ေတာ္ေတာ္ေလး အဓိကထားအသားေပးၿပီး ႀကိဳးစားေနတာကုိ ေတြ႕ရပါတယ္။ သာယာ၀ေျပာေရးကုိ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္လည္း အခုလုိမ်ဳိး တံခါးဖြင့္၀ါဒ က်င့္သံုးလုိက္ တာဟာ အရင္တုန္းကေခတ္ စနစ္ခြၽတ္ယြင္းတာေတြကုိ ေျပာင္း ဖုိ့သင့္ၿပီဆုိတာကုိ သေဘာေပါက္ၿပီးဖြင့္လႇစ္လုိက္တာမ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳး တုိးတက္မႈကုိ ရည္ေမ်ာ္ၿပီး စီးပြားေရးဆုိတဲ့ အူမႀကီးေတာင့္မႇ က်န္တဲ့ဟာေတြကုိ သီလ ေစာင့္ႏုိင္မယ္ဆုိတဲ့ သေဘာမ်ဳိးျဖစ္တယ္။ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳး တုိးတက္မႈက ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ ေတာ္ေတာ္ေလးကုိ အေရး ႀကီးေနပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ ဆယ္စု ႏႇစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ခံစားလာ ခဲ့ရတဲ့ ျပည္သူေတြရဲ႕ ဘ၀အဆင့္အ တန္း ျမင့္မားေရးကုိ တကယ္တမ္း အေထာက္အကူျပဳႏုိင္မယ္ဆုိရင္၊ National Interest နဲ့ Regional Interest ကုိ ညႇိညိႇႏႈိင္းႏႈိင္းေဆာင္ ရြက္ႏုိင္မယ္ဆုိရင္ ကုိယ့္ရဲ႕ Policy ေတြက ေဒသအဆင့္မႇာေရာ ႏုိင္ငံ အဆင့္မႇာပါ အတုိင္းအတာတစ္ခု အထိ အက်ဳိးသက္ေရာက္ႏုိင္လိမ့္ မယ္လုိ့ ျမင္ပါတယ္။
ၿငိမ္းေသာ္ထူး