ပညာေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈအေရးႀကီး

ဦးေက်ာ္ေက်ာ္လင္း
Director (YE YINT Co Ltd)

ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ၊ စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ၊ လူမႈေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပုိင္းဆုိင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ စသျဖင့္ အဆင့္ဆင့္ အေျပာင္းအလဲမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ လက္ရွိအစိုးရသက္တမ္း ၅ ႏွစ္တာကာလ၏ ဒုတိယပိုင္း လေပါင္း ၃၀ တြင္ ဦးစားေပး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲသင့္သည္မ်ားကို ဦးေက်ာ္ေက်ာ္လင္း ၊ Director (YE YINT Co Ltd) ႏွင့္  ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ပညာေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈအေရးႀကီး
စီးပြားေရးလုပ္ငန္းနဲ့ပတ္သက္လို့ ႏုိင္ငံေတာ္က တျဖည္း ျဖည္းျပဳျပင္ေျပာင္းလဲလာတဲ့အခါမႇာ အခက္အခဲေတြ၊ စိန္ ေခၚမႈေတြ အမ်ားႀကီးေတြ႕ရပါတယ္။ အဓိကအားျဖင့္ ေျပာ ရမယ္ဆိုရင္ လူ့စြမ္းအားအရင္းအျမစ္ပါ။ လူ့စြမ္းအားအရင္း အျမစ္ဆုိတာက ၀န္ထမ္းေတြရဲ႕အင္အား၊ ၀န္ထမ္းေတြရဲ႕ ပညာအရည္အခ်င္း၊ သူတို့ရဲ႕ကြၽမ္းက်င္မႈကို ဆိုလိုတာပါ။ ကြၽန္ေတာ္တို့ႏုိင္ငံမႇာ အေျခခံပညာေရးဟာ ေတာ္ေတာ္ေလး ကိုနိမ့္က်သြားတယ္လို့ ေျပာလို့ရပါတယ္။ ဒီေနာက္ပိုင္း ေခတ္ပညာေရးမႇာ ဘာေတြလိုအပ္ေနသလဲဆိုတာကို သံုး သပ္ၾကည့္တဲ့အခါမႇာ သခ်ၤာညံ့ေနတာကို ေတြ႕ရတယ္။ တခ်ဳိ႕သူေတြအတြက္ အင္မတန္ ခက္ခက္ခဲခဲျဖစ္ေနတာကို ေတြ႕ရတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို့လို Trading လုပ္ငန္းေတြမႇာ အဓိကအားျဖင့္ သံုးရတာက ႐ိုး႐ိုးသခ်ၤာတြက္နည္းေတြပါပဲ။ Geometry တို့လို ခက္ခက္ခဲခဲတြက္ရတဲ့တြက္နည္းေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ လူ့စြမ္းအားအရင္းအျမစ္မႇာ အေျခခံအက်ဆံုးက ခုနက ေျပာတဲ့ပညာေရးျဖစ္တယ္။ အဲဒီ ေနရာမႇာ စာတစ္ခုတည္းကိုပဲ သင္ၾကားေနတာမ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ နဲ့ စဥ္းစာခ်င့္ခ်ိန္ႏုိင္တဲ့ ပညာတစ္ပိုင္း၊ စာတစ္ပိုင္းျဖစ္ရပါ မယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို့ရဲ႕ပညာေရးစနစ္က ဆရာကို ဗဟုိျပဳၿပီး သင္ေနၾကတယ္။ ဆရာကပဲ ေရႇ႕က သင္သြားတယ္။ ကြၽန္ ေတာ္တို့ငယ္ငယ္တုန္းကတည္းက ဒီအတိုင္းပါပဲ။ ေက်ာင္း သားေတြက ဆရာ့ေနာက္ကလိုက္သင္ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခု ေနာက္ပိုင္းေရာက္ေတာ့ ပညာေရးစနစ္ကို ေျပာင္းလဲလာတဲ့ အတြက္ တခ်ဳိ႕ဆရာေတြက ”ဆရာကို ဗဟိုျပဳသင္ၾကားတဲ့ စနစ္မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ေက်ာင္းသားကို ဗဟုိျပဳသင္ၾကားေပး တဲ့စနစ္ျဖစ္သြားၿပီ” လို့ ေျပာတယ္။ ဆရာက နည္းနည္း သင္ၿပီး ေက်ာင္းသားကို မ်ားမ်ားစဥ္းစားခိုင္းတယ္။ အဲဒီ ေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြမႇာ ေတြးေခၚႏုိင္စြမ္းအားေတြ ျမင့္ လာတယ္။ ဦးေႏႇာက္ေတြ ဖြံ႕ၿဖိဳးလာတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ကြၽန္ေတာ္တို့ ငယ္ငယ္တုန္းက Technology High School (THS) ေတြရႇိတယ္။ ရႇစ္တန္းေအာင္ၿပီးသြားရင္ THS ကို သြားလို့ရတယ္။ အဲဒီေက်ာင္းမႇာေတာ့ လက္ေတြ႕ပညာကို သင္ၾကားေပးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီေက်ာင္းက ထြက္သြားလို့ ရႇိရင္ အျပင္မႇာ တကယ္အသံုးခ်လို့ရတဲ့ လက္ေတြ႕ပညာေတြ ျဖစ္တယ္။ တကယ္လို့ ဒီလက္ေတြ႕ပညာရပ္ေတြကို စနစ္ တက်နဲ့ ထိထိမိမိသင္ၾကားေပးမယ္ဆိုရင္ ပိုၿပီးအဆင္ေျပ မယ္လို့ ယံုၾကည္ပါတယ္။ ဒါကခုနကေျပာတဲ့ Engineering က႑တစ္ခုတည္းကို ေျပာတာမဟုတ္ပါဘူး။ တျခားက႑ေတြမႇာလည္း အဲဒီလိုမ်ဳိးသင္ၾကားေပးဖို့လိုပါတယ္။ အဓိက ကြၽန္ေတာ္တို့ဆီမႇာျဖစ္ေနတာက လုပ္ငန္းခြင္မႇာသံုးတဲ့အခါ သံုးလို့မရတဲ့ပညာေရးေတြျဖစ္ေနတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို့ႏုိင္ငံ တိုးတက္ေျပာင္းလဲလာတာကို အရႇိန္ရဖို့အတြက္ ပညာေရး စနစ္ကိုေတာ့ ဦးစားေပးေျပာင္းလဲသင့္တယ္လို့ ျမင္ပါတယ္။ ပညာေရးတစ္ခုတည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တို့ ငယ္ ငယ္တုန္းက ေက်ာင္းေပါင္းစံုအားကစား ၿပိဳင္ပြဲတို့၊ တိုင္းနဲ့ျပည္နယ္ေဘာလံုးၿပိဳင္ပြဲတို့ဆိုၿပီးရႇိတယ္။ ဒါက ၿပိဳင္ဆိုင္ လိုတဲ့စိတ္ဓာတ္ကို ေမြးထုတ္ေပးလိုက္တာပါ။ မၿပိဳင္ရင္ လူေတြက အေနာက္မႇာပဲ ေရာက္ေနပါလိမ့္မယ္။ ေက်ာင္းမႇာ လည္း အားကစားတို့၊ အႏုပညာတို့ သူ့ဟာနဲ့သူ လိုင္းေတြ ကေတာ့ မ်ဳိးစံုရႇိပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို့ ျမင္တဲ့ အျမင္ က်ဥ္းက်ဥ္းေလးပဲျဖစ္ရင္ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပညာေရးစနစ္ေအာက္မႇာ ေက်ာင္းစာအျပင္ အားကစားေတြ၊ လက္မႈပညာေတြ၊ အႏုပညာေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာ လုပ္ေပး မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို့တိုင္းျပည္ ဒီထက္မက တိုးတက္လာမယ္လို့ ယံုၾကည္ပါတယ္။

စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ
ကြၽန္ေတာ္တို့ႏုိင္ငံက အခုဆိုရင္ ႏိုင္ငံတကာက ကုမၸဏီႀကီး ေတြ၀င္လာတာကို ေတြ႕ရတယ္။ အဓိကက ဘာလဲဆိုေတာ့ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈေတြမ်ားလာတဲ့အတြက္ စားသံုးသူေတြအတြက္ ေရြးခ်ယ္ဖို့ အခြင့္အေရးေတြ ပိုမ်ားလာတယ္။ အရင္တုန္းက ဆိုရင္ေတာ့ ဒီတစ္မ်ဳိးတည္းရႇိေတာ့ ဒီတစ္မ်ဳိးတည္း ေရြး ခ်ယ္လို့ရတယ္။ အခုေတာ့နယ္စံုျဖစ္လာၿပီဆိုေတာ့ အဲဒီ အေပၚမႇာ ကိုယ္နဲ့သင့္ေတာ္တာ တစ္ၿပိဳင္တည္းေရြးခ်ယ္လို့ ရသြားၿပီ။ ဒါေပမဲ့ ဒီမႇာရႇိေနတဲ့ ကုမၸဏီေတြအားလံုးကေတာ့ ဒီယႇဥ္ၿပိဳင္ျခင္းကိုရင္ဆုိင္ရတယ္။ ေနာက္ပိုင္းႏုိင္ငံျခားကုမၸဏီ ႀကီးေတြ ၀င္လာၿပီဆိုရင္ ျပည္တြင္းကုမၸဏီေတြအေနနဲ့ ဒီထက္မက ပိုၿပီးခုိင္ခိုင္မာမာရႇိေနဖို့ လုိပါတယ္။

SMEဖြံ့ၿဖိဳးတိုးတက္ဖို့
ခုနကေျပာတဲ့ လူ့စြမ္းအားအရင္းအျမစ္က တစ္ဖက္မႇာရႇိသ လို၊ တစ္ဖက္မႇာလည္း Financial ရႇိတယ္။ Financial ဘက္ မႇာလည္း ကြၽန္ေတာ္တို့ႏုိင္ငံအေနအထားအရ SME( Small and Medium Enterprises) လုပ္ငန္းစုေတြဖြံ႕ၿဖိဳးေအာင္ လုပ္ေပးႏိုင္ဖို့အတြက္ အစိုးရဘဏ္ေတြအေနနဲ့ အေထာက္ အပံ့ေပးႏုိင္ေအာင္ လုပ္ႏုိင္ရမယ္။ အခုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို့ဆီ မႇာ ႏႇစ္စဥ္ ဘဏ္အတိုးႏႈန္းက ၃၀ ရာခုိုင္ႏႈန္းေလာက္ရႇိေန တယ္။ ဒီထက္မက ပိုၿပီးနည္းသြားေအာင္ လုပ္သြားရမယ္။ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံေတြမႇာဆိုရင္ ဒီထက္နည္းတဲ့ဘဏ္အတိုးႏႈန္း ေတြနဲ့ေပးေနတာကို ေတြ႕ရတယ္။ အဓိကအားျဖင့္ေတာ့ လူ့ စြမ္းအားအရင္းအျမစ္နဲ့ ေငြးေၾကးပိုင္းဆိုင္ရာ အရင္းအျမစ္ ေတြကို ဦးစားေပးေဖာ္ေဆာင္ေပးသင့္တယ္လို့ ေျပာခ်င္ပါ တယ္။ တျခားႏုိင္ငံေတြမႇာ ကြၽန္ေတာ္တို့လို SME ကုမၸဏီ ေတြကို Website ထဲမႇာ တင္ထားတာေတြရႇိတယ္။ ဥပမာ- အေမရိကားမႇာဆိုရင္ Small Business (အေသးစားလုပ္ငန္း) ေတြအတြက္ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲဆိုတာနဲ့ပတ္သက္ၿပီး သူ တို့ဘက္က သင္ၾကားေပးတဲ့ဟာေတြရႇိတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို့ ဆီမႇာလည္း အခုေတာ့ Seminar ေတြ လုပ္ေနတာေတြရႇိ တယ္။ ဒီ SME က႑ေတြ ဖြံ့ၿဖိဳးတိုးတက္ဖို့အတြက္ဆိုၿပီး လုပ္ေနတဲ့ အပိုင္းအျခားက႑ေတြရႇိတယ္။ SME ေတြ အတြက္လည္း ပိုၿပီးစိတ္၀င္စားစရာေကာင္းေအာင္ သူတို့ အတြက္ လက္ေတြ႕အသံုးခ်ႏုိင္မယ့္ပညာရပ္ေတြကို သင္ၾကား ေပးတာေတြရႇိတယ္။ ပညာရပ္ေတြဆိုတဲ့အထဲမႇာ Manage-ment ရႇိမယ္၊ ကုန္ထုတ္စြမ္းအားတိုးျမင့္ဖို့အတြက္ ပညာရပ္ ေတြရႇိမယ္။ ၿပီးရင္ Quality Control လုပ္တဲ့ပညာရပ္ေတြ ရႇိမယ္။ ဒါေတြကို အစိုးရကေနၿပီးေတာ့ တတ္သိနားလည္ တတ္ကြၽမ္းတဲ့ပညာရႇင္ေတြနဲ့ ပူးေပါင္းၿပီး ဒီ SME လုပ္ငန္း ေတြကို Training လုပ္ေပးသြားႏုိင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အမ်ား ႀကီးတိုးတက္သြားမယ္လို့ ယံုၾကည္ပါတယ္။

ကုန္သြယ္ေရးဆုိင္ရာျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ
Trading နဲ့ပတ္သက္လို့ အစိုးရဘက္က အမ်ားႀကီးျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေပးခဲ့ပါၿပီ။ အခုလုိမ်ဳိး Trading ပိုင္းလုပ္တဲ့ ေနရာမႇာ အဓိက ကြၽန္ေတာ္တို ့Import လုပ္တဲ့ေနရာမႇာ ပိုၿပီးျမန္လာတယ္။ လြယ္ကူလာတယ္။ အစိုးရအေနနဲ့လည္း အမ်ားႀကီးေျပာင္းလဲေပးထားတဲ့အတြက္ ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ့ သိပ္ေထြေထြထူးထူးေျပာစရာမရႇိပါဘူး။ ခုနကေျပာသလို ေစ်းကြက္ထဲမႇာ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈေတြမ်ားလာေအာင္ အစိုးရက ေျပာင္းလဲမႈေတြလုပ္ေပးခဲ့တဲ့ဟာဆိုရင္ အင္မတန္ကိုေကာင္း ပါတယ္။ အရင္တုန္းကဆိုရင္ အဲဒီ Import ပိုင္းကိုေခါင္း စားေနေအာင္လုပ္ရတယ္။ အခုဆိုရင္ အရင္ကအားစိုက္ၿပီး လုပ္ရတဲ့ တင္သြင္းတဲ့အပိုင္းမႇာ လႊတ္ထားႏုိင္ၿပီျဖစ္တဲ့ အတြက္ ေစ်းကြက္မႇာဘယ္လိုလုပ္ၾကမလဲ၊ ယႇဥ္ၿပိဳင္မႈက႑ မႇာ ဘယ္လိုေဆာင္ရြက္ၾကမလဲဆိုတာကို ပိုၿပီးအားစိုက္လာ ႏုိင္တဲ့အတြက္ ဒါကေတာ့ ေကာင္းလာတဲ့အခ်က္ပါ။ အရင္ တုန္းက LC ( Letter of Credit) ကို ဖြင့္ရတယ္။ အဓိကက ကုန္ပို့တဲ့သူနဲ့ ကုန္၀ယ္တဲ့သူဆိုၿပီး ရႇိတယ္။ ကုန္ပို့တဲ့သူက ပစၥည္းမတင္ခင္မႇာ ကုန္၀ယ္တဲ့သူေတြအေနနဲ့ ကုန္၀ယ္ဖို့ အတြက္ ပိုက္ဆံအျပည့္အ၀ရႇိမႇရမယ္။ အဲဒီပိုက္ဆံေတြရႇိဖို့ အတြက္ ကြၽန္ေတာ္တို့အရင္တုန္းက Export Money ေတြ ၀ယ္ၿပီး ဘဏ္ထဲကိုထည့္ၿပီးမႇ ကိုယ္ေပးေခ်ရမယ့္ Amount ေရာက္တဲ့အခါမႇ လုိင္စင္စေလ်ာက္ရတယ္။ အဲဒါေတြက ပစၥည္းဒီဘက္ကိုသြင္းလာတဲ့အခါမႇ ကြၽန္ေတာ္တို့ပိုက္ဆံက ဟုိဘက္ကိုေရာက္တယ္။ အဲဒီအေတာအတြင္းမႇာ လိုင္စင္ ေလ်ာက္ဖို့အတြက္ ၾကန့္ၾကာတဲ့ကာလေတြရႇိတယ္။ သေဘၤာ တင္လို့ၾကာတဲ့ကာလေတြရႇိတယ္။ စုစုေပါင္းရက္ ၄၀ ေက်ာ္ ေလာက္ၾကာတယ္။ ဒီေတာ့ ပိုက္ဆံကဘဏ္ထဲမႇာ တစ္လခြဲ ေလာက္ေအာင္းေနတယ္။ အခုေနာက္ပိုင္းမႇာေတာ့ ဘဏ္ထဲ မႇာ ေငြေအာင္းထားစရာမလုိေတာ့ဘဲ ပစၥည္းေရာက္လာမႇ ေငြလႊဲလို့ရတဲ့အတြက္ ေတာ္ေတာ္ေလး အဆင္ေျပသြားပါၿပီ။