အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ လုပ္ငန္းခ်ဲ႕ထြင္လာသည္႔ GRAB
အေရွ႕ေတာင္အာရွ၏ အၾကီးမားဆံုးအငွားယာဥ္ကုမၸဏီအုပ္စု Grab သည္ ယင္း၏လုပ္ငန္းမ်ားအား ေဒသအတြင္း တိုးခ်ဲ႕လာသည့္အေလ်ာက္ Mobile Payment Service အား ကေမၻဒီးယားႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတို႔တြင္ စတင္အသံုးျပဳရန္ စီစဥ္ေနၿပီျဖစ္သည္ဟု အထက္တန္းအမႈေဆာင္အရာရွိတစ္ဦး၏အဆိုအရသိရသည္။
စင္ကာပူႏိုင္ငံအေျခစိုက္ေသာ Grab ကုမၸဏီ၏ ေငြေၾကးပိုင္းက႑တြင္ စီနီယာမန္ေနးဂ်င္းဒါ႐ိုက္တာျဖစ္သူ Reuben Lai က ထိုႏွစ္ႏိုင္ငံအား သူ၏စာရင္းေပၚရွိေနာက္ထပ္အစီအစဥ္အျဖစ္ ေဖာ္ျပလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ Grab ၏ တကၠစီေခၚယူသည့္ပ႐ိုဂရမ္ (Ride hailing app) အား ကေမာၻဒီးယား၊ ျမန္မာႏိုင္ငံတို႔ႏွင့္ အတူ တျခားေသာ အာစီယံအဖြဲ႔ဝင္ ၆ ႏိုင္ငံတို႔တြင္ အသံုးျပဳေနၿပီျဖစ္သည္။
ယင္းတကၠစီေခၚယူသည့္ ပ႐ိုဂရမ္ဝန္ေဆာင္မႈမွာ ယခုအခ်ိန္တြင္ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသအတြင္းသာလွ်င္ရွိေနၿပီး ေဒသ၏အျပင္ဘက္သို႔ ထြက္၍တိုးခ်ဲ႕ရန္ အစီအစဥ္မရွိေသး။ သို႔ေသာ္လည္း ဂရပ္ဘ္သည္ မိုဘိုင္းဖုန္း Keyboard ေပၚတြင္ ႏွိပ္လိုက္႐ံုျဖင့္ ျပဳလုပ္ႏိုင္ေသာ ေငြေပးေခ်စနစ္ကို စုစုေပါင္းလူဦးေရသန္း ၆၅၀ ရွိသည့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသတြင္ စတင္ေတာ့မည္ျဖစ္သည္။ အမွန္တကယ္ေတာ့ ယင္းလူဦးေရ၏ ႀကီးမားေသာ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ဒါမွမဟုတ္ အမ်ားအျပားေသာလူမ်ားမွာ ဘဏ္ဝန္ေဆာင္မႈကို အသံုးမျပဳၾကေသးပါ။ ထိုေငြေပးေခ်မႈစနစ္မွာ ကုမၸဏီ၏ ဒစ္ဂ်စ္တယ္စားသံုးသူဝန္ေဆာင္မႈမ်ား (Digital Consumer Services) တြင္ အခရာ က်လာၿပီျဖစ္သည္။ Grab သည္ ဥေရာပမွလာသည့္ အူဘာ (Uber Technologies) ႏွင့္ ယခုႏွစ္ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္အေစာပိုင္းတြင္ ပူးေပါင္းထားၿပီး အစားအစာပို႔ေဆာင္သည့္ဝန္ေဆာင္မႈ (Food Delivery Service) ကိုလည္း တိုးခ်ဲ႕လုပ္ကိုင္လာ သည္။
အာရွတိုက္အတြင္းယွဥ္ၿပိဳင္မႈမ်ားျပင္းထန္လာသည့္အေလ်ာက္ Grab သည္လည္း ဤေငြေပးေခ်စနစ္သစ္ကို အာ႐ံုစူးစိုက္ဖို႔ အေျခအေနျဖစ္ေပၚလာသည္။ Chat App တစ္ခုျဖစ္ေသာ Line ကလည္း ေငြေပးေခ်ျခင္း ဝန္ေဆာင္မႈမ်ားအား တြန္းအားေပးသည့္ အေျခအေနျဖစ္လာသည္။ အေမရိကန္နည္းပညာကုမၸဏီႀကီးျဖစ္သည့္ Amazon.com ကလည္း ဒစ္ဂ်စ္တယ္ေငြေပးေခ်ျခင္းဝန္ေဆာင္မႈကို က်င့္သံုးရန္ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ေဆာင္းဦးရာသီတြင္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံအားေရြးခ်ယ္လိုက္သည္။ Grab ၏ ၿပိဳင္ဘက္ ျဖစ္ေသာအင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံမွ Go Jek ကလည္း ယင္း၏ ဝန္ေဆာင္မႈကို အသံုးျပဳသူမ်ားအတြက္ e-payments သည္ အဓိကက်သည္ဟု စဥ္းစားလာသည္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံတြင္ Paytm သည္ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ေႏြရာသီတြင္ Warren Buffett ကုမၸဏီ၏ Berkshire Hathaway မွ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံေငြ ေဒၚလာ ၄၃၆ သန္းရရွိၿပီးျဖစ္သည္။ အၾကမ္းအားျဖင့္ Paytm ကို အသံုးျပဳသူသန္း ၃၅၀ ခန္႔ ရွိသည္။
Grab သည္ ယင္း၏ GrabPay အသံုးျပဳသူမ်ား အေရအတြက္ ထုတ္ေဖာ္မေျပာ။ ေငြေပးေခ်လုပ္ငန္း၏ အေသးစိတ္အခ်က္အလက္မ်ားကိုလည္း မေဖာ္ျပ။ ယင္း အစားေငြေပးေခ်လုပ္ငန္း၏ ထူးျခားေသာအနာဂတ္အလားအလာလမ္းေၾကာင္းကိုသာ ေျပာဆိုသည္။
Grab သည္ ဘဏ္ေငြစာရင္းမရွိေသာ၊ ေငြေၾကးစနစ္တြင္ မျမင္ႏိုင္ေသာသန္းႏွင့္ခ်ီ၍ရွိသည့္ အာ ဆီယံအသံုးျပဳသူမ်ားအတြင္းသို႔ ထိုးေဖာက္ရန္ ရည္ရြယ္ေၾကာင္း မစၥတာလိုင္က ဆိုေလသည္။ “ကြ်န္ေတာ္တို႔ကသူတို႔ကိုေငြေၾကးစနစ္ထဲကို ဆြဲေခၚမယ္။ သက္ဆိုင္တဲ့ ေငြေၾကးဆိုင္ရာ Products ေတြကိုရယူအသံုးျပဳေစမယ္။ ဒီအခ်က္ဟာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာေအာင္ ျမင္ဖို႔အတြက္ အဓိကက်ပါတယ္။” ဟုလည္း ဆိုသည္။ ကမၻာ့ဘဏ္၏ Global Findex Database အရ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္တြင္ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံအသက္ ၁၅ ႏွစ္ႏွင့္ အထက္ လူဦးေရ၏ ၄၈ ရာခိုင္ႏႈန္း ေလာက္မွာ ဘဏ္ေငြစာရင္းမ်ား ရွိၾကသည္ဟု သိရသည္။ အလားတူရာခိုင္ႏႈန္းမ်ားမွာ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံတြင္ ၃၂ ရာခိုင္ႏႈန္းႏွင့္ ဗီယက္နမ္တြင္ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းတို႔ျဖစ္ၾကသည္။ Grab ၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ထိုႏိုင္ငံမ်ား၊ တျခားေသာ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္အတူ ဖြံ႕ၿဖိဳးလာေစရန္ျဖစ္သည္။
“ေငြေၾကးဝန္ေဆာင္မႈေတြ အသံုးျပဳလာဖို႔ အေျခအေနကေတာ့ အရမ္းေကာင္းပါတယ္။” ဟု မစၥတာလိုင္က မွတ္ခ်က္ခ်သည္။ အခက္အခဲမွာကား ႏိုင္ငံ ၁၀ ႏိုင္ငံ၊ စည္းမ်ဥ္း ၁၀ မ်ိဳးႏွင့္ ေငြေၾကး ၁၀ မ်ိဳးတို႔ ကြဲ ျပားေနျခင္းျဖစ္သည္ဟု ၂၀၁၈ ခုႏွစ္၊ ႏိုဝင္ဘာလလယ္ ဖိုရမ္တစ္ခုတြင္ ေျပာခဲ့သည္။ ဂရပ္ဘ္အဖို႔ စီးပြားေရးဖြံ႕ ၿဖိဳးမႈမတူညီေသာႏိုင္ငံမ်ား၊ ဘာသာေရးယံုၾကည္မႈ မတူညီေသာ ႏိုင္ငံမ်ားအၾကား ျဖတ္သန္းသြားရမည္ျဖစ္သည္။ ဘာသာေရးမတူညီမႈမ်ားေၾကာင့္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားပင္ ျဖစ္ၾကသည္။ Grab သည္ တ႐ုတ္၏ေဒသတြင္းဩဇာ လႊမ္းမိုးလာမႈေၾကာင့္ ကြဲၿပဲမႈမ်ားအၾကား ျဖတ္သန္းသြားရမည္ျဖစ္သည္။
ထို႔အျပင္ ေငြေၾကးဝန္ေဆာင္မႈပိုင္းတြင္ အေျခတည္ေနၿပီျဖစ္ေသာ ကုမၸဏီမ်ားလည္းရွိေနၿပီးျဖစ္သည္။ Alibaba Group Holdings ၏ Alipay ႏွင့္ Tencent Holdings ၏ WeChat Pay တို႔သည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရး အရွိန္အဟုန္ျမင့္မားလာျခင္းႏွင့္အတူ ကမၻာတစ္ဝန္းတြင္ ေက်ာ္ၾကားလူသိမ်ားလာၾကသည္။ Grab သည္ ေငြေပးေခ်ျခင္း ဝန္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းကို ခ်ဲ႕ထြင္ရာတြင္ အထက္ေဖာ္ျပပါ တ႐ုတ္ၿပိဳင္ဘက္မ်ားႏွင့္ မတူဘဲ ေဒသတြင္းပါတနာမ်ားကိုသာမွီခိုသည္။ Grab သည္ ေနာင္ႏွစ္အေစာပိုင္းတြင္ ဆ႒မေျမာက္ ႏိုင္ငံ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ ယင္း၏ Payment App ကို စတင္အသံုးျပဳမည္ ျဖစ္သည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ စတုတၳ အႀကီးဆံုး ေငြထုတ္ေခ်းသူကာစီကြန္ဘဏ္ (Kasikornbank) က လိုအပ္သည့္လိုင္စင္ကို ထုတ္ေပး မည္ျဖစ္သည္။ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ခဲ့သည့္ GrabPay ကို စင္ကာပူ၊ မေလးရွားႏွင့္ ဖိလစ္ပိုင္တို႔တြင္ အသံုးျပဳေနၾကသည္။ အင္ဒိုနီးရွားႏွင့္ ဗီယက္နမ္တို႔တြင္ ျပည္တြင္းပါတနာမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းလုပ္ကိုင္ေနၾကသည္။ အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အစုစပ္ (Partnership) လုပ္ကိုင္ သည္မွာ Grab တစ္ဦးတည္းမဟုတ္။ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္၊ ႏိုဝင္ ဘာလလယ္တြင္ အင္ဒိုနီးရွား၏ Go Jek သည္ စင္ကာပူ၏ အႀကီးမားဆံုးေသာဘဏ္ျဖစ္သည္ DBS Group Holdings ႏွင့္ အစုစပ္လုပ္ကိုင္မည္ဟု ေၾကညာခဲ့သည္။ Go Jek ႏွင့္ DBS တို႔သည္ စင္ကာပူႏိုင္ငံတြင္ ယာဥ္ေမာင္းမ်ားႏွင့္ Customer မ်ားအတြက္ ေငြေၾကးဆိုင္ရာ ဝန္ေဆာင္မႈမ်ားေပးမည္ျဖစ္သည္။ ထို႔အျပင္ တျခားအ လားအလာေကာင္းမ်ားကိုလည္း ရွာေဖြၾကမည္ျဖစ္ေၾကာင္း DBS ၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူတစ္ဦးက Nikkei Asian Review သို႔ ေျပာျပသည္။
ထို႔အျပင္ ေဒသ၏ အႀကီးမားဆံုးဆက္သြယ္ေရး ကုမၸဏီ “ Singapore Telecommunications ” က စင္ကာပူႏိုင္ငံတြင္ ေပးမည္ဟု ကမ္းလွမ္းထားၿပီး အေရွ႕ေတာင္အာရွတစ္ဝန္း E-Payment အစုစပ္လုပ္ငန္းမ်ားတိုးခ်ဲ႕ရန္ စီမံထားသည္။ “ျမန္မာနဲ႔ ကေမာၻဒီယားအပါအဝင္ က်န္တဲ့ ၄ ႏိုင္ငံမွာ ဆက္လက္လုပ္ကိုင္ႏိုင္ရေအာင္ ကြ်န္ေတာ္တို႔က အခုအာဆီယံ ၆ ႏိုင္ငံ အစီအစဥ္ (ASEAN) မွာလည္း ေအာင္ျမင္မႈရဖို႔ေမွ်ာ္လင့္ထားပါတယ္။” ဟု မစၥတာလိုင္က သူ၏သေဘာထားကို ဖြင့္ဟေျပာလိုက္သည္။”
Ref : Driven to diversity
ရဲညြန္႔ (မဟာဝိဇၨာ၊ ႏုိင္-ဆက္)
(၂၀၁၉ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလထုတ္ CEO မဂၢဇင္း)
