အဂတိပယ္ခြာ ျပည္သာယာ (၃)
ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံတြင္ အဂတိလိုက္စားမႈသည္အခ်ိန္ကာလ ၾကာျမင့္စြာအထိန္းအခ်ဳပ္မဲ့ႀကီးထြားလာခဲ့လွ်င္ ထိုႏိုင္ငံ၏စီးပြားေရးသည္ မြဲျပာက်သည့္အေျခအေန၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးသည္အစြမ္းအစမရွိ ႐ိုးေျဖာင့္မႈမရွိ ျပည္သူလူထု၏ ယံုၾကည္မႈမရွိေတာ့သည့္ ဆိုးရြားေသာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအေျခအေန၊ ႏိုင္ငံေရးသည္ပဋိပကၡမ်ား နာက်င္မႈမ်ား လက္စားေခ်မႈမ်ားႏွင့္ အဆိုးေက်ာ့သံသရာလည္ေနေသာအေျခအေန၊ လူမႈေရးယဥ္ေက်းမႈသည္ ကိုယ္က်င့္တရားပ်က္ျပားမႈႏွင့္ ဒုစ႐ိုက္မႈမ်ားဖံုးလႊမ္းေနသည့္အေျခအေနသို႔ မလြဲမေသြက်ေရာက္ႏိုင္ေၾကာင္း တင္ျပထားခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါသည္။
အဂတိလိုက္စားမႈဟူသည္
ကြ်ႏု္ပ္တို႔သည္ ဤမွ်အဖ်က္စြမ္းအားႀကီးမားေသာ အဂတိလိုက္စားမႈဟူသည္ကား အဘယ္နည္းဟု ေရွးဦးစြာ စစ္ေၾကာေဝဖန္ သံုးသပ္ၾကည့္သင့္ပါသည္။ ယင္းသည္ အဓိပၸာယ္ရွင္းလင္းေဖာ္ျပခ်က္ အမ်ားအျပားရွိေသာေဝါဟာရျဖစ္ပါသည္။ တိုေတာင္းရွင္းလင္းေသာ အဓိပၸာယ္ေဖာ္ျပခ်က္တစ္ခုမွာ “အမ်ားျပည္သူဆိုင္ရာ အခြင့္အာဏာကို ပုဂၢလိကအက်ိဳးစီးပြားအလို႔ငွာအလြဲအသံုးျပဳ ျခင္း” ဟူ၍ ျဖစ္၏။ ဤသည္မွာ ေရြးေကာက္ခံႏိုင္ငံေရးအရ တာဝန္ရွိသူကျဖစ္ေစ ခန္႔အပ္ထားျခင္းခံရေသာ ႏိုင္ငံ့ဝန္ထမ္းကျဖစ္ေစ အဂတိလိုက္စားမႈက်ဴးလြန္ျခင္းအေပၚတြင္ မ႑ိဳင္ထား၍ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုျခင္းျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔ေသာအဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္မ်ားတြင္မူ ကုမၸဏီတစ္ခု၏ အမႈေဆာင္အရာရွိခ်ဳပ္၊ ဒါမွမဟုတ္ ေငြကိုင္အရာရွိခ်ဳပ္၊ ဒါမွမဟုတ္ စာခ်ဳပ္စာတမ္းမ်ားမွတ္တမ္းတင္၍ မွန္ကန္ေၾကာင္းသက္ေသခံပိုင္ခြင့္ရွိသူ၊ ဒါမွမဟုတ္ ပုဂၢလိကေက်ာင္းအုပ္၊ ဒါမွမဟုတ္ ပုဂၢလိက ေဆး႐ံုအုပ္၊ ဒါမွမဟုတ္ ေၾကးစားေဘာလံုးအသင္းမန္ေနဂ်ာ၊ ဒါမွမဟုတ္ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အသင္းအဖြဲ႕တာဝန္ခံ စသည္ျဖင့္ လူအမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ သက္ဆိုင္ႏိုင္ပါသည္။ စိတ္ထဲတြင္ မွတ္သားထားရန္ ပိုမိုခက္ခဲေသာ္လည္း ပိုမို၍တိက်ေသခ်ာေသာ အဂတိလိုက္စားမႈ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္တစ္ရပ္မွာ ပါေမာကၡပီထရပ္ဗင္ဒူရင္ (Petrus van Duyne) ၏ ဖြင့္ဆိုခ်က္ျဖစ္သည္။ ၄င္းက “အဂတိလိုက္စားမႈဆိုသည္မွာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္တစ္ရပ္သည္ မွန္ကန္ေၾကာင္းထင္ရွားသည့္အခ်က္ ျဖစ္မလာႏိုင္သည့္တိုင္ ဆုလာဘ္၊ ဒါမွမဟုတ္ ဆုလာဘ္ရရွိလိမ့္မည္ဟူေသာ ကတိစကား၊ ဒါမွမဟုတ္ ဆုလာဘ္ရရွိရန္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္တစ္ခုခုအတြက္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္သူသည္ မိမိ၏ဆံုးျဖတ္ခ်က္တစ္ကို ျပဳလုပ္ရာတြင္ ထားရွိရမည့္မူ၊ ဒါမွမဟုတ္ စံမွေသြဖယ္လိုျခင္း၊ ဒါမွမဟုတ္ ေသြဖယ္ခြင့္ျပဳျခင္းျဖင့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ျပဳလုပ္သည့္ လုပ္ငန္းအေပၚ မရိုးမေျဖာင့္ျပဳျခင္း၊ ဒါမွမဟုတ္ ယိုယြင္းပ်က္စီးမႈျဖစ္ေစျခင္းကိုဆိုသည္” ဟု ဖြင့္ဆိုခဲ့ပါသည္။
ဆိုလိုသည္မွာ ႏိုင္ငံေရးအရတာဝန္ရွိသူႏွင့္ ႏိုင္ငံ့ဝန္ထမ္းလုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာရွိသူတို႔သာမက အေၾကာင္းကိစၥတစ္ခုအေပၚ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ျပဳလုပ္ႏိုင္သူမည္သူမဆို အဂတိလိုက္စားမႈျဖစ္ႏိုင္သည္ဟု ဆိုလိုျခင္းျဖစ္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ အဂတိလိုက္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္တြင္ ပထမဦးစြာပစ္မွတ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားျခင္းခံရသူမ်ားမွာ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာရွိသူမ်ားျဖစ္ၾကပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သူတို႔သည္ အဂတိလိုက္စားခဲ့လွ်င္ အျပစ္ရွိေၾကာင္း ေပၚလြင္ထင္ရွားေစရန္အတြက္ “အစိုးရ႐ံုးဌာန”၊ ဒါမွမဟုတ္ “အမ်ားျပည္သူဆိုင္ရာ႐ံုး” တစ္ခုတြင္ တာဝန္ယူထားျပီး “အစိုးရဌာနဆိုင္ရာ”၊ ဒါမွမဟုတ္ “အမ်ားျပည္သူဆိုင္ရာ” လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာ၊ ဒါမွမဟုတ္ အခြင့္အာဏာကို လက္ဝယ္ရရွိထားသူသည္ ႏိုင္ငံေတာ္အက်ိဳးစီးပြား၊ ဒါမွမဟုတ္ အစိုးရအလုပ္တာဝန္ ဒါမွမဟုတ္ အမ်ားျပည္သူဆိုင္ရာအက်ိဳးစီးပြားကိုသာလုပ္ရမည္၊ လုပ္ခြင့္ရွိသည္ဟု ဆိုလိုျခင္းျဖစ္သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ထိုသူအားႏိုင္ငံေတာ္က၊ ဒါမွမဟုတ္ အစိုးရက၊ ဒါမွမဟုတ္ အမ်ားျပည္သူကလစာစရိတ္ကိုႏိုင္ငံေတာ္ဘ႑ာရံပံုေငြ၊ အမ်ားျပည္သူဆိုင္ရာဘ႑ရံပံုေငြမွ က်ခံေထာက္ပံ့ေပးထားျခင္းျဖစ္သည့္အျပင္ လုပ္ပိုင္ခြင့္အခြင့္အာဏာကိုလည္း ရာထူးအဆင့္အလိုက္ ႏိုင္ငံေတာ္က၊ ဒါမွမဟုတ္ အမ်ားျပည္သူက ေပးထားေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။
ႏိုင္ငံေတာ္၊ ဒါမွမဟုတ္ အမ်ားျပည္သူကေပးေသာ ရာထူးဌာနႏၱရႏွင့္ လစာေငြကိုခံစားၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္အက်ိဳးစီးပြား၊ အမ်ားျပည္သူအက်ိဳးစီးပြားမလုပ္ဘဲ ပုဂၢလိကအက်ိဳးစီးပြားကိုလုပ္ခဲ့လွ်င္ ထိုသူသည္ ရရွိထားေသာရာထူးအာဏာလုပ္ပိုင္ခြင့္ကို အလြဲအသံုးျပဳျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အဂတိလိုက္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရး ေဆာင္ရြက္ၾကရေသာ ေအဂ်င္စီ၊ ဒါမွမဟုတ္ ေကာ္မရွင္အမ်ားစုက အထက္တြင္တင္ျပခဲ့သည့္အတိုင္း အဂတိလိုက္စားမႈကို အမ်ားနားလည္လြယ္ရန္ “အမ်ားျပည္သူဆိုင္ရာ အခြင့္အာဏာကို ပုဂၢလိကအက်ိဳးစီးပြားအလို႔ငွာ အလြဲအသံုးျပဳျခင္း” ဟု အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ဤေနရာတြင္ ကြ်ႏု္ပ္တို႔နားလည္ထားသင့္သည့္ ေနာက္ထပ္အေရးႀကီးေသာ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုမႈတစ္ခုမွာ “ပုဂၢလိကအက်ိဳးစီးပြား” ဟူေသာ စကားလံုးျဖစ္၏။ ဤစကားလံုး၏ အဓိပၸာယ္အေကာက္အယူလြဲၿပီး ပုဂၢလိကအက်ိဳးစီးပြားႏွင့္ အမ်ားျပည္သူအက်ိဳးစီးပြားကို ခြဲျခားႏိုင္စြမ္းမရွိဘဲျဖစ္ေနၾကသည္ကို ေတြ႕ေနရပါသည္။ ပုဂၢလိကအက်ိဳးစီးပြားသည္ မိမိတစ္ဦးတစ္ေယာက္၏ အက်ိဳးစီးပြားမွ်သာမကပါ။ မိမိ၏ ဆရာသမားမ်ား၏ အက်ိဳးစီးပြား၊ အေပါင္းအသင္းမိတ္ေဆြမ်ား၏ အက်ိဳးစီးပြား၊ လက္ေအာက္ငယ္သားမ်ား၏ အက်ိဳးစီးပြား၊ အလုပ္ဌာန အဖြဲ႕အစည္းအသိုက္အဝန္းတစ္ခု၏ အက်ိဳးစီးပြားမ်ားလည္း အပါအဝင္ျဖစ္သည္ကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္းသိထားရန္ လိုပါသည္။ ဤအခ်က္ကို နားမလည္လွ်င္ လူအမ်ားအတြက္ လုပ္တိုင္းအမ်ားျပည္သူအက်ိဳးစီးပြားအတြက္လုပ္သည္ဟူေသာ အယူအဆျဖစ္သြားႏိုင္ပါသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ အမ်ားျပည္သူဆိုင္ရာဘ႑ာရံပံုေငြမွ မိမိကိုက်ခံေထာက္ပံ့ေပးထားျခင္းသည္ မိမိႏွင့္ပတ္သက္ရာပတ္သက္ေၾကာင္း၊ ရင္းႏွီးရာရင္းႏွီးေၾကာင္းမ်ားအတြက္ အလုပ္လုပ္ေပးရန္မဟုတ္ပါ။ ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ အမ်ားျပည္သူလူထုသာျဖစ္ရပါမည္။ ဥပေဒစည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းမ်ားတြင္ ျပဌာန္းသတ္မွတ္ေပးထားသည္မွာလည္း ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ အမ်ားျပည္သူအတြက္သာျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အဂတိလိုက္စားမႈအဓိပၸာယ္ရွင္းလင္း ေဖာ္ျပခ်က္တြင္ ဤအခ်က္မ်ားကိုေပၚလြင္ေစရန္ အထက္ပါအတိုင္း ထင္ရွားစြာေထာက္ျပထားျခင္းျဖစ္ပါ သည္။
အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈအဖြဲ႕ႀကီး (TI) ၏ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္တြင္ အမ်ားျပည္သူဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းမ်ားသာမက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားအစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ လူမႈေရးအသိုက္အဝန္းမ်ားအတြက္ပါ အက်ံဳးဝင္ေစရန္အတြက္ “အမ်ားျပည္သူ ဆိုင္ရာအခြင့္အာဏာ” ဆိုသည့္ စကားလံုးအစား “ယံုၾကည္အပ္ႏွံထားေသာ အခြင့္အာဏာ” ဟု ေျပာင္းလဲအသံုးျပဳၾကသည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ အစိုးရဌာနမ်ားသာမက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ လူမႈေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားအျပင္ မ်ိဳး႐ိုးအစဥ္အလာအေမြဆက္ခံမႈ၊ လက္ထပ္ထိမ္းျမားမႈ၊ ပုဂၢလိကအလုပ္ဌာနမ်ားတြင္ အလုပ္တာဝန္ခန္႔အပ္မႈ၊ ပညာေရးက်န္းမာေရးဆိုင္ရာဝန္ ေဆာင္မႈႏွင့္ အျခား ကတိကဝတ္ျပဳထားမႈစသည့္ အေျခအေနမ်ားအတြက္ပါ သက္ဆိုင္ေစလိုသည့္ သေဘာဟု ယူဆပါသည္။ ゞင္းတို႔၏အဆိုအရ “ယံုၾကည္အပ္ႏွံထားေသာ အခြင့္အာဏာကို ပုဂၢလိကအက်ိဳးအျမတ္အတြက္အလြဲအသံုးျပဳျခင္းမရွိေစရ” ဟု ေဖာ္ျပထားပါသည္။
မည္သို႔ပင္ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုၾကသည္ျဖစ္ေစ အဂတိလိုက္စားျခင္းသည္ ၾသဇာအာဏာရွိသူမ်ားက ျပဳလုပ္သည့္ မရိုးေျဖာင့္မႈ၊ ဒါမွမဟုတ္ လိမ္လည္လွည့္ျဖားမႈ၊ ဒါမဟုတ္ ကိုယ္က်င့္သိကၡာပ်က္ယြင္းမႈပင္ျဖစ္ပါေၾကာင္း ေဖာ္ျပအပ္ပါသည္။
မင္းဗထူး (၂၀၁၉ခုႏွစ္ ၊ ဇန္နဝါရီလထုတ္ CEO မဂၢၢဇင္းထဲမွ)
