ဆက္သြယ္ေျပာဆိုတတ္တဲ႕ အရည္အခ်င္း ပိုေကာင္းလာေစဖို့
ထိထိေရာက္ေရာက္ဆက္သြယ္တတ္ျခင္းဟာ တစ္ဦးနဲ့တစ္ဦး ဆက္ဆံေရးနဲ့ လုပ္ငန္းခြင္မႇာပါ အေရးႀကီးတဲ႕အရည္အခ်င္းတစ္ရပ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအရည္အခ်င္းေတြရေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ရတယ္ဆိုတာ ေအာက္ပါအတုိင္းတင္ျပထားတယ္။
ဆက္သြယ္ေရးဆိုင္ရာ ကြၽမ္းက်င္မႈအေျခခံမ်ား
က။ ဆက္သြယ္ျခင္း (Communication) ဆိုတာ ဘာလဲဆိုတာ သိဖုိ့လုိတယ္။ ။ ဆက္သြယ္တယ္ဆုိတာ မိမိေျပာ ခ်င္တာကို သူမ်ားနားလည္သိရႇိသြားေအာင္ စာေရးလုိ့ျဖစ္ျဖစ္ ပါးစပ္နဲ့ေျပာလုိ့ပဲျဖစ္ျဖစ္ ျပဳလုပ္တာပဲ ျဖစ္တယ္။ တစ္ဦးနဲ့တစ္ဦး ဆက္ဆံေရးတည္ေဆာက္ဖုိ့နဲ့ ပိုေကာင္းေအာင္ ျပဳလုပ္ဖို့အတြက္လည္း ဒီလိုဆက္သြယ္ျခင္းဆိုတဲ့ အလုပ္ကို လုပ္ၾကရတာျဖစ္တယ္။
ခ။ ထင္တဲ့အတုိင္းေျပာရဲပါေစ ။ ။ မိမိေျပာတဲ့စကားဟာ အက်ဳိးရႇိႏုိင္တယ္ဆိုတာ ယံုၾကည္ထားပါ။ မိမိရဲ႕အေတြး အျမင္ေတြ၊ ခံစားခ်က္ေတြကို ေန့စဥ္နဲ့အမ်အခ်ိန္ယူၿပီး သိေအာင္လုပ္ပါ။ သူမ်ားေတြကို ဒီအေၾကာင္းေတြ ေျပာျပတဲ့အခါ အခ်က္အလက္ လံုလံုေလာက္ေလာက္နဲ့ ေျပာႏိုင္ဖုိ့ ျဖစ္တယ္။ မိမိေျပာလည္း အပိုပါပဲ၊ အရာေရာက္မႇာ မဟုတ္ဘူးဆုိၿပီး ေျပာရမႇာတြန့္ဆုတ္ေနဖို့မလိုပါဘူး။ လူတစ္ေယာက္အတြက္ အေရးႀကီးတာ တန္ဖိုးရႇိေနတာဟာ ေနာက္တစ္ေယာက္အတြက္ အဲဒီလို အေရးႀကီးခ်င္မႇႀကီးမယ္၊ တန္ဖိုးရႇိခ်င္မႇရႇိမယ္။
ဂ။ အေလ့အက်င့္လုပ္ေပးပါ။ ။ သာမညအေၾကာင္း အရာေလးေတြနဲ့ စၿပီးေလ့က်င့္ေျပာ ဆိုၾကည့္ဖို့လို တယ္။ လူမႈေရးကိစၥေလးေတြအစ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းဆုိင္ရာ ကိစၥေတြအထိ ေန့စဥ္ေျပာဆို ေလ့က်င့္ႏိုင္တယ္။ ဘယ္စြမ္းရည္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ပီပီျပင္ျပင္ျဖစ္ဖို့ဆိုရင္ အခ်ိန္ယူရစၿမဲျဖစ္တယ္။ ေျပာရင္း ေျပာရင္းနဲ့ပဲ ေနာင္အခါပူေပါင္းေဆာင္ရြက္ရမယ့္ ကိစၥေတြနဲ့ပတ္သက္ၿပီး အခြင့္အလမ္းေတြ ရလာႏိုင္ တယ္။
စကားစေျပာတဲ႕အခါ
က။ မ်က္လံုးခ်င္းဆံုပါေစ ။ ။ စကားေျပာၾကတဲ့အခါ မ်က္လံုးခ်င္းဆံုရင္ ေျပာရတာ ေအာင္ျမင္တတ္တယ္။ မ်က္လံုးခ်င္းဆံုေတာ့ တစ္ဦးကိုတစ္ဦး ေျပာတာကို စိတ္၀င္စားေနပါလားဆုိတဲ့အသိ ရလာတယ္။ ဒါကိုအေထာက္အကူျဖစ္ေစတဲ့နည္းတစ္နည္းကေတာ့ မိမိေျပာေနတာကို နားေထာင္ေနသူရဲ႕မ်က္လံုးတစ္ ဖက္ကို ၾကည့္၊ အဲဒီလို ၾကည့္ရာကေန ေနာက္တစ္ဖက္ကို ေျပာင္း ၾကည့္ေပးပါ။ ဒီလိုဘယ္ညာေျပာင္းေျပာင္းၿပီး ၾကည့္ေပးရင္ သင့္မ်က္လံုးေတြ ရႊန္းလဲ့လာႏိုင္မယ္။
ေနာက္တစ္နည္းကေတာ့ အဂၤလိပ္အကၡရာ T ကို နားေထာင္သူရဲ႕မ်က္ႏႇာေပၚမႇာ စိတ္ကူးနဲ့ျမင္ၾကည့္ပါ။ T ရဲ႕ ေဒါင္လုိက္မ်ဥ္းက ႏႇာတံေပၚမႇာ အေပၚလက္တံ တစ္ဖက္စီက မ်က္ေတာင္ ေမြးတစ္ဖက္ေပၚမႇာ ထားၾကည့္ ၿပီး အဲဒီ T ကို မိမိမ်က္စိနဲ့ ဘယ္ညာကစားၾကည့္ပါ။
ခ။ ေျခဟန္လက္ဟန္၊ မ်က္ႏႇာအမူအရာနဲ့ေျပာပါ ။ ။ လူနည္းနည္းေရႇ႕မႇာေျပာရင္ အဲဒါေတြကို နည္းနည္းပဲ သံုးသင့္ေပမဲ့ ပရိသတ္မ်ားရင္ေတာ့ ပုိၿပီးအားနဲ့မာန္နဲ့သံုးေပးပါ။
ဂ။ ေျခဟန္လက္ဟန္၊ မ်က္ႏႇာအမူအရာ၊ သံုးႏႈန္းတဲ့စကားလံုးေတြနဲ့ ေျပာဆိုတဲ့ေလသံေတြဟာ လိုက္ဖက္ဖို့ လိုတယ္ ။ ။ စည္းကမ္းလုိက္နာဖို့အေၾကာင္း အၿပံဳးမ်က္ ႏႇာထားေလးနဲ့ေျပာရင္ ဆိုလုိ ရင္းေတြ ေရာေထြးေ၀၀ါးသြားႏိုင္တယ္။ စိတ္မခ်မ္းသာစရာစကားေျပာတဲ့အခါမႇာလည္း စကားလံုး အသံုးအႏႈန္း၊ ေလသံနဲ့ မ်က္ႏႇာထားေတြဟာ လုိက္ဖက္ဖို့လုိတယ္။
ဃ။ စကားေျပာေနစဥ္၊ ကိုယ့္ေျခလက္ေတြရဲ႕ အေနအထားကို သတိထားၾကည့္ပါ ။ ။ ဒါေတြက ေျပာစကားထက္ ပိုၿပီး အဓိပၸာယ္ရႇိႏိုင္တယ္။ လက္ႏႇစ္ဖက္ေဘးခ်ၿပီး ေအးေဆးေဆးပံုမ်ဳိးနဲ့ေန တာမ်ဳိး ဆုိရင္ ဒီလူဟာ ခ်ဥ္းကပ္ရလြယ္တယ္။ ေအးေအးေဆးေဆးစကားေျပာလို့၊ ေဆြးေႏြးလို့ ရတယ္ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ရႇိတယ္။ လက္တစ္ဖက္ေပၚ တစ္ဖက္တင္ထားၿပီး ပခံုးကိုလည္း ကိုင္းထားမယ္ဆိုရင္ ဒါဟာ စကားေျပာတာကို စိတ္မ၀င္စား၊ အျပန္အလႇန္ ဆက္သြယ္ ဖို့စိတ္မရႇိတဲ့အဓိပၸာယ္ျဖစ္တယ္။ အစကတည္းက ဒီလုိကိုယ္ေနဟန္ထားမ်ဳိးဆိုရင္ ဆက္ေျပာဖို့ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့တဲ့အေျခအေန ေရာက္သြားႏုိင္တယ္။ သင့္ေတာ္မႇန္ကန္တဲ့ ကိုယ္ေနဟန္ထားမ်ဳိးရႇိရင္ ေျပာရဆိုရခက္တဲ့ကိစၥေတာင္ ေျပလည္ေခ်ာေမြ႕သြားႏိုင္တယ္။
င။ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့သေဘာထားကို ျပပါ ။ ။ စိတ္ထားသေဘာထား႐ိုးသားပါ။ စိတ္ရႇည္ရႇည္ထားပါ။ အ ေကာင္းဘက္ကို ေမ်ာ္ေတြးပါ။ စိတ္ေစတနာမႇန္ပါေစ။ ေလးစားမႈကိုျပပါ။ တစ္ပါးသူရဲ႕ခံစားခ်က္ကို မ်ေ၀ခံစားတတ္ပါေစ။ သူတုိ့ရဲ႕ကြၽမ္းက်င္မႈကိုလည္း ယံုၾကည္ဖို့လုိတယ္။
စ။ မႇန္မႇန္ကန္ကန္ နားလည္တတ္ေအာင္ ႀကိဳးစားပါ ။ ။ သူမ်ားေျပာေနတဲ့စကားမ်ားရဲ႕အဓိပၸာယ္ကို နားလည္ဖို့လိုတယ္။
စကားအသံုးအႏႈန္းမႇန္ကန္ဖို့လို
(က) စကားလံုးေတြကို ၀ါးမေျပာပါနဲ့ ပီပီျပင္ျပင္ေျပာပါ။
(ခ) အသံထြက္မႇန္ပါေစ ။ ။ လူေတြက သင့္ရဲ႕စကားလံုးအသံုးအႏႈန္းကိုၾကည့္ၿပီး ဆံုးျဖတ္ၾကမႇာျဖစ္တယ္။ အသံ ထြက္အမႇန္မသိတဲ့စကားလံုးကို ထည့္မသံုးပါနဲ့။
(ဂ) စကားလံုးအသံုးအႏႈန္းမႇန္ပါေစ ။ ။ မိမိကိုယ္တုိင္ အဓိပၸာယ္နားမလည္တဲ့စကားလံုးကိုမသံုးပါနဲ့။ ေန့စဥ္ အဘိဓာန္စာအုပ္လႇန္ၿပီး တစ္ေန့စကားလံုးအသစ္တစ္လံုးက် သိဖို့အက်င့္လုပ္ထားပါ။ အဲဒီစကားလံုးကို ေန့စဥ္ စကားေျပာတဲ့အခါ သံုးစြဲေပးပါ။
(ဃ) ျဖည္းျဖည္းပဲေျပာပါ ။ ။ သိပ္ၿပီးျမန္ျမန္ေျပာရင္ လူေတြက သင္ဟာ စိတ္ကေယာင္ေခ်ာက္ခ်ားျဖစ္ေနၿပီလို့ ထင္သြားၾကမယ္။ သိပ္ေႏႇးလြန္းတာလည္း မေကာင္းဘူး။ သင္ေျပာေနတာကို လူေတြက ေထာက္ေထာက္ေပးေနရ တတ္တယ္။
အသံကို ဂ႐ုစိုက္ပါ
(က) အသံေကာင္းေအာင္ႀကိဳးစားပါ ။ ။ အသံက ေညာင္နာနာေလး၊ အင္အားခ်ိနဲ့တဲ့အသံမ်ဳိးေလးျဖစ္ေနရင္ အသံၾသဇာမရႇိလို့ လူေတြက ယူဆၾကမႇာပဲ။ အဲဒီလို အသံက ေညာင္နာနာျဖစ္ေနရင္ သူမ်ားေတြ၊ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြရဲ႕ အတုိက္အခုိက္ခံေနရတဲ့သူလို့ ထင္စရာျဖစ္သြားႏိုင္တယ္။ အေလးထားေလာက္တဲ့လူလုိ့လည္း သေဘာထားၾကမႇာပဲ။ ဒါေၾကာင့္ အသံေကာင္းဖို့အတြက္သီခ်င္းဆိုေပးပါ။
(ခ) အသံမႇာ အသက္၀င္ ဖို့ လိုတယ္ ။ ။ အသံအနိမ့္ အျမင့္မရႇိဘဲေျပာရင္ ၿငီးေငြ႕စရာေကာင္းတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လန္းလန္းဆန္းဆန္းျဖစ္ေအာင္ အနိမ့္အျမင့္နဲ့ေျပာပါ။
(ဂ) အသံအတိုးအက်ယ္ကိုလည္း သင့္ေအာင္လုပ္ပါ ။ ။ အတိုးအက်ယ္ဟာ အေျခအေနနဲ့ လုိက္ဖက္ရမယ္။ ႏႇစ္ေယာက္ခ်င္းျဖစ္ျဖစ္၊ လူနည္းနည္းေလးမႇာ သီးသန့္အေနအထားနဲ့ ေျပာရရင္ ပိုၿပီး တိုးတိုးေလးေျပာပါ။ လူအမ်ားႀကီးကိုေျပာရရင္ေတာ့၊ ဒါမႇမဟုတ္ အလႇမ္းေ၀းရင္ေတာ့ ဒီထက္က်ယ္ က်ယ္ေျပာပါ။
ညႊန္႔ေသာင္း
