ဂျပန်တို့၏ ဇာတ်ထုတ်အသစ်

(လှစိုးဝေ)

အာဘေးရှင်ဆိုသည် ငယ်စဉ်ကာလက ရုပ်ရှင်ရိုက်ကူးထုတ်လုပ်ရန် စိတ်ကူးစိတ်သန်းရှိခဲ့သူဖြစ်သည်။ သို့သော် ဝန်ကြီးချုပ်တစ်ဦး၏ မြေး၊ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဖြစ်သူ၏သားဆိုသည့် မိသားစုနောက်ကြောင်းရာဇဝင်သည် သူ့အားသူစိတ်ကူးသလို ဖြစ်ခွင့်မပေးခဲ့ပေ။ နိုင်ငံရေးသမားတစ်ယောက်ဖြစ်လာခဲ့သည့် အာဘေးသည် ဂျပန် တို့ပြောလေ့ရှိသည့် ဂျပန်အကြောင်းကို ပြောင်းလဲရန် ဇာတ်ညွှန်းရေးလာခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ ”ဂျပန်တွေ အခုလိုနေ တာ ဘာလဲဆိုရင် နေမင်းကြီးဆီ ရဲရဲစိုက်ကြည့်နိုင်တဲ့ ယုံကြည်မှုမျိုးပဲ၊ နွေခေါင်ခေါင်မှာပွင့်တဲ့ နေကြာပန်းလို ပေါ့ဗျာ” ဟု အာဘေးက ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် ဒုတိယအကြိမ် ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာပြီးနောက် ယခုလို ပြောလာခဲ့ခြင်းပင် ဖြစ်သည်။

သို့သော် ရုတ်ခြည်း နိုင်ငံရေးစင်မြင့်မှ ထွက်ခွာသွားခဲ့သဖြင့် သူ၏ ဇာတ်ညွှန်းသည် ဇာတ်ကားကြီး အဖြစ် အကောင်အထည်ပေါ်မလာခဲ့ပေ။ အာဘေးသည် သြဂုတ်လ ၂၈ ရက်တွင် နာတာရှည် ခံစားနေရသည့် အူရောဂါ ရုတ်တရက် ပြန်ထလာနေခြင်းကြောင့် ဆိုကာ ရာထူးမှ နုတ်ထွက်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။ အိုလံပစ် အားကစားပွဲတော်ကြီး ကျင်းပပေးနိုင်ခဲ့သည်ဟု ဂုဏ်ယူ ဝင့်ကြွားနိုင်သည်အထိ မစောင့်နိုင်တော့ဘဲ ကိုဗစ်ကပ်ရော ဂါကြီးအတွင်းမှာပင် ရာထူးမှနုတ်ထွက်သွားခဲ့ပေသည်။ သူ့နေရာဆက်ခံသူသည် အဆိုပါကပ်ရောဂါ ကြီးအတွက် ဆက်လက်တိုက်ပွဲဝင်ရမည့် တာဝန်ကြီးကို လွှဲပြောင်းယူရ ပေတော့မည်။ ယင်းနှင့်အတူ ရိုက်ခတ်လာသော စီးပွား ရေးကျဆင်းမှု၊ လူဦးရေ လျော့နည်းကျဆင်းလာနေမှု၊ တရုတ်၏နိုင်လိုမင်းထက် ပြုကျင့်လာမှုနှင့် မှန်းဆ၍မ ရနိုင်သည့် မဟာမိတ်ဖြစ်သူ အမေရိကန်၏အနေအထား များ အစရှိသည့် စိန်ခေါ်မှုများကို ရင်ဆိုင်ရဦးမည်လည်း ဖြစ်သည်။ သို့သော် အာဘေးအား ဂျပန်တို့၏ပျောက် ဆုံးနေခဲ့သော ဆယ်စုနှစ်များ အလွန်ခေတ်ကို အသွင် ေြ ပာင်းလဲပေးနိုင်စွမ်းရှိသူတစ်ဦးအဖြစ် အမှတ်ရကျန်ခဲ့ ကြမည်သာ ဖြစ်သည်။ ဂျပန်တို့ ရင်ဆိုင်နေရသော ပြဿ နာများသည် မဖြေရှင်းနိုင်စရာမရှိဆိုသော မျော်လင့်ချက် ကို မွေးဖွားပေးနိုင်ခဲ့သည်။ အာဘေးသည် ဇာတ်ကြောင်း ကို ပြောင်းလဲပေးခဲ့သည်ဟု ဘရွတ်ကင်း တွေးခေါ်မြော် မြင်ရေးအဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးဖြစ်သူ မီရေရာဆော်လစ်မှ ဆို သည်။ သူ၏ ဝန်ကြီးချုပ်သက်တမ်းအတွင်း လူကြိုက် များမှုနှုန်းသည် ထိတ်လန့်ဖွယ်ကောင်းအောင် ကျဆင်း လာနေသော်လည်း ရာထူးမှနုတ်ထွက်ပြီး နောက်တွင်မူ ဂျပန်နိုင်ငံသား ၇၄ ရာခိုင်နှုန်းက သူ့အား သဘောကျ ကြောင်း ပြောလာသည်ဟု စစ်တမ်းတခုက ဖော်ပြခဲ့သည်။

အာဘေးသည် ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ၂၀၀၆ ခုနှစ် တွင် စတင်ထမ်းဆောင်လာခဲ့ပြီး သက်တမ်းအားဖြင့် တစ် နှစ်ကျော်ကျော်လေးသာ ကြာမြင့်ခဲ့ကာ ကျန်းမာရေး ကြောင့် ရပ်နားခဲ့ရပေသည်။ ထို့နောက်ပိုင်း ငါးနှစ်ဆို သော ကာလအတွင်း ဝန်ကြီးချုပ်ငါးဦး အပြောင်းအလဲ ဖြစ်လာခဲ့ရသည်။ ၁၉၅၅ ခုနှစ်တွင် အဘိုးဖြစ်သူ ကူညီ ပံ့ပိုးထူထောင်ပေးခဲ့သော လစ်ဘရယ်ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ သည် အာဏာကို ဒုတိယအကြိမ် စွန့်လွှတ်ပေးခဲ့ရသည် အထိ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ အာဘေးသည်အာဏာကိုပြန်လည် ဆုပ်ကိုင်လာနိုင်ခဲ့ချိန်တွင် သူအလုပ်ချင်ဆုံးသော နိုင်ငံ ခြားရေးနှင့်လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ပေါ်လစီများကို ဦးစားပေး လုပ်နိုင်ရန် ဂျပန်တို့လက်ခံနိုင်လောက်သည့် စီးပွားရေး အစီအစဉ်များကို အရင်ချပြနိုင်မှဖြစ်မည်ဟု သဘော ပေါက်လာခဲ့သည်။

ပထမဦးစွာ အာဘေးသည် အစိုးရ၏ယန္တရား များကို စုစည်းချုပ်ကိုင်နိုင်ဖို့ လုပ်လာခဲ့သည်။ အမှုထမ်း ဗျူရိုတစ်ခု ဖန်တီးပေးခဲ့ပြီး နိုင်ငံရေးသမားများအား ဗျူရို ကရက်များကို ခန့်ထားနိုင်ခွင့်အာဏာ ပေးခဲ့သည်။ အမျိုး သားလုံခြုံရေးကောင်စီကိုပါ ထူထောင်လာခဲ့သည်။ ကက် ဘိနက် အတွင်းရေးမှူးချုပ်ရုံးကိုလည်း တိုးချဲ့ဖွဲ့စည်းပေး ခဲ့သည်။ ထိုရုံး၏ ဝန်ထမ်းအင်အား တစ်ဝက်ကျော်ကျော် သည် ဝန်ကြီးချုပ်ကို ကူညီပံ့ပိုးပေးရမည်လည်းဖြစ်သည်။ ဂျပန်သည် ၁၉၈၉ မှ ၂၀၁၂ အတွင်း ဝန်ကြီးချုပ် ၁၆ ယောက် ပြောင်းလဲခဲ့ပြီး သူတို့တစ်ဦးစီ၏ ဝန်ကြီးချုပ် အဖြစ် ပျမ်းမျသက်တမ်းသည် ၅၃၈ ရက်သာ ဖြစ်သည်။ အာဘေး၏ ဒုတိယအကြိမ် ဝန်ကြီးချုပ်သက်တမ်းသည် ရက်ပေါင်း ၂ç၈၀၀ ပင် ကျော်လာခဲ့ပြီလည်းဖြစ်သည်။ အာဘေးသည် သူ၏ပါတီအတွင်းရှိ အုပ်စုများကိုလည်း မျမျတတဆက်ဆံ ထိန်းသိမ်းထားနိုင်ခဲ့ပြန်သည်။ မြို့ပြ ဝန်ထမ်းများကိုဦးစီးနိုင်ခဲ့မှုကြောင့်လည်း သူ့အပေါ်တွင် ပြည်တွင်းပြည်ပယုံကြည်မှုများ မြင့်တက်လာခဲ့ရပြီး သက်တော်ရှည်ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာခဲ့ရခြင်းလည်း ဖြစ်ပေ သည်။

ပြည်ပခေါင်းဆောင်များ၏ ယုံကြည်မှုရလာခဲ့ ခြင်းကြောင့် အာဘေးသည် ကမ်ဘာရေးရာများတွင် ထင် ထင်ပေါ်ပေါ် လုပ်ကိုင်လာနိုင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ တစ်ဖက် တွင်လည်း ပြည်တွင်း၌ ဂျပန်တို့၏သာယာဝပြောမှုကို ဖန်တီးပေးခဲ့သည့် စစ်ပြီးနောက် လစ်ဘရယ်ကျင့်ထုံးကို လည်း ဆုပ်ကိုင်ထားနိုင်ခဲ့ပြန်သည်။ ဂျပန်တွင် သြဇာ တိက္ကမကြီးမားသည့် လယ်လုပ်သူများ၏လော်ဘီအဖွဲ့ ကြီးကိုလည်း မျက်နှာသာမပေးခဲ့သည့်အပြင် ပစိဖိတ် ဖြတ်ကျော် အကျိုးတူပူးပေါင်းရေးအတွက် ဒေသတွင်း ကုန် သွယ်ရေးစာချုပ်အဖွဲ့သို့ ပူးပေါင်းလာခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်း အမေရိကန်တို့ မပါဝင်တော့သည့်တိုင် အာဘေးက အဆို ပါအဖွဲ့ကို ပေါက်ပေါက်မြောက်မြောက် ရှိလာအောင် အားပေးလာခဲ့သည်။ စီးပွားရေးအကျိုးတူ ပူးပေါင်းရေး သဘောတူညီချက်ကို အီးယူအပြင် အမေရိကန်နှင့်ပါ သီးခြားချုပ်ဆိုနိုင်ခဲ့သည်။ ထိုသို့ ဖြစ်လာအောင်လည်း ဂေါက်အတူတူရိုက်ကာ အမြှောက်အပင့်များလုပ်ခဲ့ရပြီး ဒေါ်နယ်ထရန့်၏မိတ်ဆွေကောင်းစာရင်းစာအုပ်တွင်ပါ လာခဲ့ရသည်။ အကြံပေးဟောင်း တစ်ဦးဖြစ်သူကမူ အာ ဘေးသာ ထိုသို့မလုပ်နိုင်ခဲ့လျင် ထရန့်သည် မိမိတို့အား မွန်ဂျေအင်းနှင့် မာကယ်တို့လို ဆက်ဆံခံရဖို့ရှိသည်ဟုပင် ပြောခဲ့သည်။
အာဘေးသည် တရုတ်ပြည်နှင့်လည်း လိမ်မာ ပါးနပ်စွာ ဆက်ဆံနိုင်ခဲ့သူလည်းဖြစ်သည်။ သူအာဏာရ လာသည့်အချိန်တွင် နှစ်နိုင်ငံသည် အငြင်းပွားကျွန်းစု များနှင့်ပတ်သက်ပြီး ပဋိပက္ခကြီးအသွင်သို့ ကူးပြောင်း လုမတတ် ဖြစ်နေသောအချိန်လည်းဖြစ်သည်။

အာဘေး သည် ယခုအခါ ရှီကျင့်ဖျင်တစ်ယောက် ဂျပန်သို့ အလည် အပတ်ရောက်လာနိုင်ဖို့ကိုပင် မျော်လင့်နေသည့်အနေ အထားအထိ တိုးတက်လာခဲ့သည်။ ကိုဗစ်-၁၉ ဝင်နှောက် ခဲ့မှုကြောင့်သာ ခရီးစဉ်ပျက်ပြားသွားခဲ့ရခြင်းဖြစ်သည်။ သို့သော် ဂျပန်၏အိမ်နီးချင်းများအားလည်း တရုတ်ကို ရဲရဲရင်ဆိုင်ရန် အားပေးအားမြှောက်လုပ်ခဲ့ပြန်သည်။ ‘လွတ်လပ်ပွင့်လင်းသော အင်ဒို-ပစိဖိတ်’ဆိုသည့် ကြွေး ကြော်သံအောက်တွင် အာရှရေပိုင်နက်အတွင်း လွတ်လပ် စွာ ရေကြောင်းသွားလာနိုင်ခွင့်နှင့် အာရှဈေးကွက်များ အတွ င် းလစ်ဘရယ်ကျင့်စဉ်များကို ထိန်းသိမ်းရန်ကြိုးစားပေးခဲ့ပြန်သည်။ သြစတြေးလျ၊ အိန္ဒိယ၊ အရှေ့တောင်အာရှ နိုင်ငံများနှင့်လုံခြုံရေးပိုင်းဆိုင်ရာဆက်ဆံမှုများ တည် ဆောက်ခဲ့သည်။ ထိုနိုင်ငံများအတွင်း တရုတ်၏ရပ်ဝန်း နှင့်လမ်းစီမံကိန်းကို တန်ပြန်နိုင်ရန် ‘အရည်အသွေးမြင့် အခြေခံအဆောက်အအုံများ’ ဖြစ်ပေါ်ရေးဆိုပြီးပရိုဂျက်များကို ဟိုတစ်စဒီတစ်စဖြန့်ကြဲကာ တည်ထောင်ပေးခဲ့ သည်။ ”နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒပိုင်းတွင် အာဘေးလို ဆဋ္ဌမအာရုံရထားသည့်နိုင်ငံရေးသမားမျိုး မရှိ” ဟူ၍ပင် သံတမန်ဟောင်းတစ်ဦးဖြစ်သည့် မီယာကီကူနီဟီကိုက ဆိုသည်။

အာဘေးသည် စစ်ပြီးနောက် အမေရိကန်တို့ စီမံပြဋ္ဌာန်းလာခဲ့သည့် ရွှေပြည်အေးဖွဲ့စည်းပုံကို ပြန်လည် ပြင်ဆင်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့မှုများကတော့ အောင်မြင်ခြင်း မရှိခဲ့ပေ။ သို့သော် လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များကို ခိုင်မာ အောင်ပြုလုပ်လာနိုင်ခဲ့ပြီး ဖွဲ့စည်းပုံကို ပြန်လည် အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုကာ နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးနှင့် လျို့ဝှက်ချက် များဆိုင်ရာအက်ဥပဒေကို ပြဋ္ဌာန်းပေးခဲ့သည်။ ထို့အတွက် ဂျပန်ကာကွယ်ရေးတပ်များကို ပြည်ပတွင်ဖြန့်ကြက်ချ ထားနိုင်ရန် လမ်းပွင့်သွားစေခဲ့သည်။ တရုတ်တို့ တိုင်ဝမ် ကို တိုက်ခိုက်လာခဲ့ပါကလည်း အမေရိကန်-ဂျပန် ပူး ပေါင်းစစ်မျက်နှာဖွင့်လာမည့်အရေးနှင့် ရင်ဆိုင်ရတော့ မည်ဟု အမေရိကန် အမျိုးသားလုံခြုံရေးကောင်စီ၏ အာရှရေးရာဆိုင်ရာ ညွှန်ကြားရေးမှူးဟောင်း မိုက်ကယ် ဂရင်းက ပြောခဲ့သည်။

အာဘေး၏အပြောင်းအလဲများက အငြင်းပွား ဖွယ်ဖြစ်ခဲ့သည်ကတော့ အမှန်ပင်ဖြစ်သည်။ တစ်ဖက်တွင် အာဘေးနော်မစ်ဟု ထင်ရှားသော သူ၏စီးပွားရေးမူဝါဒ များကိုလည်း လူထုက နှစ်ခြိုက်သဘောကျနေကြပြန် သည်။ အာဘေးသည် ဂျပန်ဘဏ်ကြီးအတွက် အုပ်ချုပ် ရေးမှူးအသစ်ကို ခန့်အပ်ပေးခဲ့ပြန်သည်။ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး အသစ်ဖြစ်လာသူ ကူရိုဒါဟာရူဟီကိုသည်လည်း ငွေ ကြေးဖောင်းပွမှုနှုန်းအား အနည်းဆုံး ၂ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ရှိရန် ငွေကြေးဈေးကွက်ထဲတွင် လည်ပတ်လာအောင် သြာနညအမေပ နျေငညါ ပုံစံမျိုးဖြင့် အစိုးရငွေချေး စာချုပ်များ၊ အခြားရှယ်ယာများကို ဝယ်ယူခဲ့သည်။ ထို့အတွက် ၂ ရာ ခိုင်နှုန်းဆိုသောလျာထားချက်သည် မပြည်မီခဲ့သော် လည်း နှစ်ပေါင်းများစွာ အနုတ်လက္ခဏာ ပြနေခဲ့သည့် ငွေကြေးသိပ်သည်းမှုကို လမ်းကြောင်းပြောင်း စေနိုင်ခဲ့ သည်။ အလုပ်လက်မဲ့နှုန်းသည်လည်း အနိမ့်ဆုံးသို့ ထိုး ကျလာခဲ့ပြီး ကော်ပိုရေးရှင်းကြီးများပေးဆောင်ရမည့် အခွန်အခ နှုန်းထားကို လျော့ချပေးခဲ့သည်။ ယန်းတန်ဖိုး ကျဆင်းအောင် လုပ်နိုင်ခဲ့သဖြင့် ကုမ္ပဏီများ၏ အမြတ် ငွေများ တိုးပွားလာခဲ့ရပြန်သည်။ နီကွန်စတော့ ဈေးကွက် ၏အညွှန်းကိန်းသည်ပင် ၁၉၉၀ ကာလက အဆင့်သို့ ပြန်ရောက်လာခဲ့ပြီဖြစ်သည်။

အာဘေးအစိုးရသည် ကော်ပိုရေးရှင်းကြီးများ၏ အုပ်ချုပ်မှုကျင့်ထုံးအသစ်များ ပြဋ္ဌာန်းပေးခဲ့နိုင်ပြန်သဖြင့် ပြင်ပမှလူများ ဒါရိုက်တာဘုတ်အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ပါဝင်နိုင် ခွင့်ရလာခဲ့သည်။ အဆိုပါ ကျင့်ထုံးအသစ်များကို မူကြမ်း ရေးဆွဲပေးခဲ့သူ နီကိုလပ်စ်ဘဲနပ်စ်က အပြောင်းအလဲများ သည် ”ရပ်တန့်၍မရနိုင်လောက်အောင်” ဟု ဖြစ်လာပြီဟု ပြောခဲ့သည် ။ကမ် ဘာတွ င် ငွေ အင် အား အတောင့ ်တင် းဆု ံးဖြစ်သည့် ဂျပန်၏ပင်စင်ရန်ပုံငွေကိုလည်း ယခင်ကလို အစိုးရငွေချေးစာချုပ်များ ဝယ်ယူနေရာမှ စတော့ရှယ်ယာ များတွင် မြှုပ်နှံလာသည်။ ကုမ္ပဏီများ၏အုပ်ချုပ်မှုနှင့် ရှယ်ယာတန်ဖိုးများကို အဓိကထား၍ ထုတ်ပြန်လေ့ရှိသည့် JPX400 က ကော်ပိုရေးရှင်းကြီးများ ပြုပြင်ပြောင်းလဲ လိုက်လာနေသည့် အညွှန်းကိန်းအသစ်ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ သည်။ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုပိုင်းကို အဓိကထား လုပ်ကိုင်သည့် ဂိုးလ်မင်းဆာခ်ဘဏ်တိုက်ကြီးမှ ကေသီမက်ဆူအီ၏ အဆိုအရ Blue Chip ဟု တင်စားခေါ်ဝေါ်လေ့ရှိသည့် ထိတ်ထိတ်ကြဲကုမ္ပဏီကြီးများပင် ဒီထက်ပို၍ Blue ရ မည့်အဖြစ်ကို အပြင်းအထန်ဆန့်ကျင်နေကြပြီဟု သိရ သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ရှယ်ယာတန်ဖိုးထက် စီးပွားရေး အတက်အကျကို ခံနိုင်ရည်ရှိမည့်ရှယ်ယာ၏ အရည်အ သွေးအား ပို၍တန်ဖိုးထားလာခြင်းဖြစ်သည်။ ရင်းနှီးမြှုပ် နှံသူများဘက်ကလည်း အရူးအမူးဖြစ်လာကြသည်။ ရင်း နှီးမြှုပ်နှံမှုကုမ္ပဏီနောက်တစ်ခုဖြစ်သည့် မော်ဂန်စတန် လေအား အာဘေးခေတ်တစ်ခေတ်အဖြစ် ရော်နယ်ရီဂင်၊ မာဂရက်သက်ချာတို့နှင့်ပင် ခိုင်းနှိုင်းသုံးနှုန်း လာခဲ့သည်။

အာဘေးသည် ဂျပန်၏နောက်ထပ်ရင်ဆိုင်နေရ သောပြဿနာကြီးတစ်ခုဖြစ်သည့် လူဦးရေနှုန်းထား အ လျင်အမြန်ကျဆင်းလာနေမှုကို လျော့ပါးစေရန် ကြံစည် အားထုတ်လာခဲ့သည်။ မီးဖွားခွင့်ခံစားနိုင်သည့် ရက်ကို တိုးမြှင့်ပေးခြင်းနှင့် နေ့ကလေးထိန်းလုပ်ငန်းများကို လည်း အရင်ကထက် ပို၍ပံ့ပိုးပေးလာခဲ့သည်။ အမျိုး သမီးများ လုပ်ငန်းခွင်သို့ ဝင်ရောက်လာသည့်နှုန်းသည် ၆၃ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၇၁ ရာခိုင်နှုန်းအထိ တိုးတက်လာခဲ့သည်။ အမေရိကန်ထက်ပင် ပို၍မြင့်မားလာပြီဖြစ်သည်။ ”အာ ဘေးသည် အမျိုးသား၊ အမျိုးသမီးကွဲပြားနေသည့် အမြင် အားလုံးကို ခေတ်ရေစီးကြောင်းနှင့်အညီ ပြောင်းလဲပေး နိုင်ခဲ့ပြီး လူ့အခွင့်အရေးမှသည် စီးပွားရေးတိုးတက်မှုဆီ သို့ ဦးလှည့်ပေးနိုင်ခဲ့သည်” ဟု မက်ဆူအီက ဆိုသည်။ အာဘေးသည် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများ ပိုမိုဝင်ရောက် လာမည်ကိုလည်း အားပေးခဲ့သည်။ သူ၏သက်တမ်း အတွင်း ဂျပန်သို့ လာရောက်လုပ်ကိုင်နေကြသည့် ပြည်ပ အလုပ်သမားဦးရေသည် နှစ်ဆတိုးပွားလာခဲ့သည်။

ဝေဖန်သူများကတော့ အာဘေး၏ စီးပွားရေး မူဝါဒများတွင် လိုအပ်ချက်အမြောက်အမြားရှိနေဆဲဟု ရှုမြင်နေကြဆဲပင်ဖြစ်သည်။ ကိုဗစ်-၁၉ မဖြစ်မီအထိ အာဘေးသည် ပြင်ပမှရိုက်ခတ်လာသည့်ဒဏ်ကို အများ အားဖြင့် လွတ်လွတ်ကင်းကင်းနေနိုင်စွမ်းရှိခဲ့သည်။ သူ့ အတွက် အဓိကထိခိုက်သွားစေခဲ့သည်မှာ ငွေတန်ဖိုးသိရန် ဟုဆိုကာ အချိန်မတန်ဘဲ ဝယ်ယူစားသုံးခွန်ကို နှစ်ကြိမ် တိုင်တိုင် တိုးမြှင့်ခဲ့ခြင်းပင်ဖြစ်ပြီး ရလဒ်အဖြစ်စီးပွားရေး တုံ့နှေးသွားခဲ့ရသည်။ သူ၏သက်တမ်း ရှစ်နှစ်ကာလ အတွင်း ပျမ်းမျစီးပွားရေးတိုးတက်မှုနှုန်းသည် မဆိုသ လောက်ပမာဏဖြစ်သည့် ၁.၁ ရာခိုင်နှုန်းမျသာရှိခဲ့ သည်။ သူကတိပေးခဲ့သလို ၂ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်မလာခဲ့ပေ။ ကုမ္ပဏီများအဖို့ အမြတ်ငွေများ တိုးပွားလာခဲ့သော်လည်း ငွေများကို ထုတ်နုတ်သုံးစွဲလာခြင်းကိုမတွေ့ရပေ။ အမျိုး သမီးများမှာ အလုပ်အကိုင်များရှိလာခဲ့သော်လည်း ရာထူး တိုးမြှင့်ခံရသည့်ဘက်တွင် အားနည်းနေဆဲပင် ဖြစ်သည်။ ပျမ်းမျလုပ်ခသည်လည်း ငွေကြေးဖောင်းပွမှုနှုန်းကို ထည့် သွင်းတွက်ချက်မည်ဆိုက ကျဆင်းခဲ့သည်ကို တွေ့ရမည် ဖြစ်သည်။

ဝယ်ယူစားသုံးခွန်ကို တိုးမြှင့်ကောက်ခံခဲ့သော် ငြားလည်း အာဘေးအစိုးရသည် အကြွေးများစွာတင် ကျန်ခဲ့သည်။ လက်ရှိတင်နေသော အကြွေးပမာဏသည် ဂျီဒီပီ၏ ၂၃၈ ရာခိုင်နှုန်းအထိရှိနေသည်။ ဈေးကွက် ကတော့ ထိုအနေအထားကို မှုပုံမရဘဲ အစိုးရငွေချေး စာချုပ် အတိုးနှုန်းဘက်က အနုတ်လက္ခဏာပြနေသည် ကိုပင် ဆုပ်ကိုင်ထားကြဆဲ ဖြစ်သည်။ သို့သော် တောင် လိုပုံနေသော အကြွေးများသည် အနာဂတ်မျိုးဆက်များကို ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုး ဖြစ်လာစေတော့မည်က အမှန်ပင်ဖြစ်သည်။ ”လူတွေက အစိုးရအကြွေးကို အမှုထားစရာမလိုဟု ယူ ဆနေသော်လည်း တကယ်တမ်း နောက်ပိုင်းတွင် အခွန် အတုပ်များ တိုးမြှင့်ကောက်ခံလာသည်ကို ကြုံရနိုင်ရုံသာ မက ဝန်ဆောင်မှုအပိုင်းတွင် အားနည်းလာမှုများနှင့်လည်း ကြုံလာရနိုင်သည်” ဟု ဂျပန်ဘဏ်(BOJ) မှ အရာရှိတ ဦးက ရှင်းပြခဲ့သည်။

ဂျပန်သည် ကိုဗစ်-၁၉ ကြောင့် သေဆုံးမှုအရေ အတွက်လူဦးရေနှင့်နှိုင်းစာလျင် သိသိသာသာလျော့နည်း နေဆဲဖြစ်သော်လည်း အဆိုပါကပ်ရောဂါဆိုးအပေါ် အာ ဘေး၏ကိုင်တွယ်မှုကို လူထုကကျေနပ်အားရခဲ့ကြခြင်း မရှိပေ။ ရောဂါပြန့်ပွားမှုကို ထိန်းချုပ်ရေးအတွက် ဗဟို အစိုးရ၏အစီအမံများသည် အားပျော့ခဲ့ရသည့်အတွက် တိုကျိုအုပ်ချုပ်ရေးမှူး ကိုအီကီယူရီကိုကပင် ဦးဆောင် လာခဲ့ရသည်။ အကျင့်ပျက်လာဘ်စားမှု အရှုပ်တော်ပုံများ ဆက်တိုက်ဆိုသလို ပေါ်ပေါက်လာ၍လည်း အာဘေးအစိုး ရ၏ ဂုဏ်သိက္ခာကို ထိခိုက်ခဲ့ရပြန်သည်။ ရာထူးမှနုတ် ထွက်ကြောင်း မကြေညာခင်အထိ သူ၏အစိုးရအပေါ် လူ ကြိုက်များမှုနှုန်းသည် ၃၄ ရာခိုင်နှုန်း သာရှိပေသည်။ ဤသည်က ရှစ်နှစ်သက်တမ်းအတွင်း အနိမ့်ဆုံးနှုန်းထား ပင်ဖြစ်သည်။ အာဘေးက သူနုတ်ထွက်ကြောင်း ကြေညာ သည့် မိန့်ခွန်းထဲတွင် သူ့အနေဖြင့် ဖွဲ့စည်းပုံကို မပြင်ဆင် နိုင်ခဲ့ခြင်း၊ ရုရှားနှင့် နယ်မြေဆိုင်ရာအငြင်းပွားမှုကို မဖြေ ရှင်းနိုင်ခဲ့ခြင်းများအပေါ် စိတ်မကောင်းဖြစ်မိကြောင်း ထည့်ပြောသွားခဲ့သည်။ ဂျပန်နိုင်ငံသားအများစု၏ စိတ် ထဲတွင် အာဘေးသည် စီးပွားရေးထက် ဒုတိယကမ္ဘာစစ် အကြွင်း အကျန်ပြဿနာများကို ပို၍အလေးပေးခဲ့သည် ဟု ယူဆခဲ့ကြသည်။

သူ၏နေရာဆက်ခံမည့်သူသည် သူ၏မပြီးပြတ် ခဲ့သေးသော တိုက်ပွဲဟောင်းများကို ဆက်လက်ဦးဆောင် ရန် စိတ်ဝင်စားပုံမရှိဟုယူဆရသည်။ ကိုဗစ်-၁၉ ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော အကျိုးဆက်များကို ပြန်လည်ထိန်းချုပ် ရန်သာ ဦးစားပေးပေလိမ့်မည်။ လောလောဆယ်တွင် စီးပွားရေးသည် ယခုနှစ်၏ဒုတိယလေးလပတ်တွင်ပင် ၇.၈ ရာခိုင်နှုန်းကြုံလှီသွားခဲ့ပြီး ထိုအတိုင်းအတာသည် အာဘေး ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် စတင်တာဝန်ယူခဲ့စဉ် ၂၀၁၂ ကထက်တော့ ကြီးမားခြင်းမရှိသေးပေ။ ယခုနှစ်အတွင်း အစိုးရမှ ကုမ္ပဏီများကို ကျားကန်ပေးခဲ့ပြီး စားသုံးသူများ အား ငွေကြေးများပံ့ပိုးပေးနိုင်ခဲ့မှုကြောင့် ဒေဝါလီခံရ သည့်ကုမ္ပဏီအရေအတွက် လျော့ကျသွားခဲ့ရသည်။ သို့ သော် အရောင်းအဝယ်များ၊ လုပ်ငန်းများ ထိုင်းမှိုင်းနေ ဆဲပင်ဖြစ်သည်။ လက်ရှိသွားနေသည့်ပုံစံကို ထိခိုက်မှုများ ရှိလာနိုင်သော်ငြားလည်း ပြန်လည်ပြင်ဆင်မှုများ ပြုလုပ် ရမည် ဟု တိ ုကျို တက္ကသိုလ်မှဟိုရှီတာကီအိုကပြောသည် ။

မစ်စက်မာဆူအီကမူ ‘ဂျပန်သည် ကုန်ထုတ် လုပ်မှုအပိုင်းတွင် အလှည့်အပြောင်းကြီး’ ပြုလုပ်ရမည်ဟု ပြောလာသည်။ အခွန်စည်းမျဉ်းများနှင့် အလုပ်သမား ဈေးကွက်အနေအထားများကြောင့် ပေါ်ဦးစကုမ္ပဏီများ နှင့် တီထွင်ဖန်တီးမှုများ ခေါင်းထောင်မလာနိုင်အောင် လုပ်သလိုဖြစ်နေရသည်။ အစိုးရသည် ယခုအထိခေတ်မမီ တော့သော ကွန်ပျူတာစနစ်ကိုအသုံးပြုနေဆဲဖြစ်သည်။ အစိုးရသည် ကိုဗစ်-၁၉ စမ်းသပ်မှုရလဒ်များကို ဖက်စ် မရှင်းကိုသုံး၍ စုဆောင်းနေဆဲပင်ဖြစ်သည်။ အစိုးရ၏ စီးပွားရေးအကြံပေးကောင်စီအဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးက ”စွမ်းဆောင် ရည် မပြည့်ဝမှုများ၊ ပိုလျံနေမှုများ အားလုံးကို ရှင်းထုတ် ပစ်မှရမည်”ဟု ဆိုသည်။

နောက်တက်လာမည့်ဝန်ကြီးချုပ်သည် နိုင်ငံခြား ရေးကိုလည်း ပစ်ပယ်ထား၍မရပေ။ တရုတ်သည် လော လောဆယ်တွင် ပင်လယ်ပြင်၌ အင်အားပြနေပြီဖြစ်သည်။ ဂျပန်သည် တောင်ကိုရီးယားနှင့်ဆက်ဆံရေးတွင်လည်း အဆင်ပြေလှသည် မဟုတ်ပြန်ပေ။ အာဘေးသည် တောင် ကိုရီးယားသမ္မတ မွန်ဂျေအင်းကို ထရန့်လောက် စိတ်ရှည် လက်ရှည်ဆက်ဆံရန် အားထုတ်ခဲ့သည်ကို မတွေ့ရပေ။ ဂျပန်သည် ၂၀၁၁ နောက်ပိုင်း ဓာတ်ပေါင်းဖိုအန္တရာယ်ဆိုး ကြီးနှင့်ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပြီးနောက်တွင် နျူကလီးယားဓာတ် ပေါင်းဖိုများပိတ်ပစ်ရေးနှင့် ကျောက်မီးသွေးအစားထိုး မူဝါဒများအပေါ် တိမ်းညွတ်လာနေမှုများကြောင့် ရာသီ ဥတုထိန်းချုပ်ရေးပိုင်းတွင် နောက်ကျကျန်ရစ်ခဲ့ရပြန် သည်။

စက်တင်ဘာ ၁၄ ရက်တွင် အာဏာရ လစ်ဘ ရယ်ဒီမိုကရက်ပါတီသည် ခေါင်းဆောင်အသစ်အား ပါတီ၏လွှတ်တော်အမတ်အဖြစ် အရွေးခံထားရသူများနှင့် ဒေသကိုယ်စားလှယ်အချို့၏မဲဖြင့် ရွေးချယ်ပေးရမည်ဖြစ် သည်။ လက်ရှိ မူဝါဒများ အဆင်ပြေစွာ ရွေ့လျားနိုင်ရေး အတွက် ပါတီတွင်းရှိအုပ်စုကွဲများက ကက်ဘိနက်အတွင်း ဝန်ချုပ်ဖြစ်သူ ဆူဂါယိုမီဟိုင်းဒီကိုသာ ထောက်ခံကြပေ လိမ့်မည်။ ထိုသို့ဆိုက သူသည် အာဘေး၏သက်တမ်း ကုန်ဆုံးမည့် နောက်နှစ် စက်တင်ဘာလအထိ ဆက်လက် တာဝန်ယူသွားရမည်လည်းဖြစ်သည့်အပြင် ပါတီအဖွဲ့ဝင် များအားလုံး ပါဝင်မဲထည့်ရမည့် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ပွဲကို ကျင်းပပေးရမည်ဖြစ်သည်။ ထိုအခါတွင်တော့ ကိုယ်စား လှယ်လောင်းများ အလျိုလျိုပေါ်လာကြပေမည်။

အာကီတာစီရင်စုမှ ကျေးလက်လယ်သမား တစ်ဦး၏သားဖြစ်သူ ဆူဂါသည် လုံ့လဝီရိယရှိသူအဖြစ် ဂုဏ်သတင်းမွှေးသူဖြစ်သည်။ (အလုပ်ကို အလွန်အကျွံ လုပ်သူများသော နိုင်ငံတွင်ပင် ထိုကဲ့သို့ ဂုဏ်သတင်းမွှေး သူ ဖြစ်ပြန်သည်) ထိုမျမက ဗျူရိုကရေစီ၏ဂုရုကြီးအဖြစ် လည်း ထင်ရှားပြန်သည်။ သို့သော် သူ၏စရိုက်သည် အာဘေးလောက် အမျိုးသားရေးကို ရှေ့တန်းတင်သူဟုတ် ပုံမရပေ။ ပြည်ပမှရွှေ့ပြောင်းဝင်ရောက်လာသူများ ပိုမို လက်ခံသင့်ကြောင်းနှင့် လွတ်လပ်သောကုန်သွယ်ရေးစနစ် များကို ထောက်ခံပြောဆိုတတ်သူဖြစ်သည်။ ၂၀၁၃ ခုနှစ် အတွင်းက အာဘေးအား လူအများ၏ ဝိုင်းဝန်းပြစ်တင် ခြင်းခံရသော ယာဆာကူနီစစ်သချုႋင်းကို သွားရောက်မည့် အစား စီးပွားရေးအား အာရုံထားရန် တိုက်တွန်းခဲ့သူလည်း ဖြစ်သည်။

ဆူဂါသည် ကမ္ဘာ့မျက်နှာစာတွင်တော့ အတွေ့ အကြုံနည်းသူဖြစ်ပေသည်။ သူ၏မိခင်ပါတီကြီးအတွင်း ရှိ အောက်ခြေအဖွဲ့ဝင်များနှင့် ဂျပန်လူထုအကြားတွင် လည်း လူကြိုက်များသူမဟုတ်ပြန်ပေ။ ပါတီတွင်းတွင် လည်း ပြိုင်ဘက်အများအပြားရှိနေပြီး အားလုံးကလည်း သူတို့အလှည့် ဘယ်အချိန်ရောက်လာမည်လဲ ဆိုသည်ကို စိတ်မရှည်စွာ စောင့်စားနေသူများဖြစ်သည်ဟု အမေရိကန် ရှိ နိုင်ငံခြားဆက်ဆံရေးကောင်စီမှ ရှီလာစမစ်က ထောက် ပြသွားခဲ့သည်။

ကာလကြာရှည် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ဖူးသော ဝန်ကြီးချုပ်များနောက်တွင် ဆက်ခံရသူများသည် သက်တမ်းတိုပြီး လူကြိုက်မများသည့် အစိုးရမျိုးသာ ပေါ်ပေါက်ခဲ့ရသော အတိတ်နိမိတ်မကောင်းလှသည့် အစဉ်အလာများက ရှိနေခဲ့ပြီးဖြစ်ပေသည်။