ဂလိုဘယ္လ္ကုမၸဏီ ဆိုတာဘာပါလဲ
ယေန႔ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္းေခတ္တြင္ အိုင္ဒီယာအ ေျပာင္းအလဲမ်ားႏွင့္ နည္းပညာအေျပာင္းအလဲမ်ားက ကုမၸဏီမ်ားေတြ႕ႀကံဳေနရေသာ အေရးႀကီးသည့္ အေၾကာင္းအခ်က္မ်ားပင္ ျဖစ္ပါသည္။ "Thomas A Stevother က The world is your oyster Do you have the right Fork" ကမၻာႀကီးဟာ မင္းစားသံုးႏိုင္တဲ့ ခ႐ုပဲ၊ မင္း မွာ မွန္ကန္တဲ့ ခက္ရင္းရွိၿပီလား” ဟု ဆိုပါသည္။
ဂလိုဘယ္လ္ကုမၸဏီ ဆိုတာဘာပါလဲ
အခ်ိဳ႕ေသာသူမ်ားက ယေန႔ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာေနေသာ စီးပြားေရးတြင္ စားသံုးသူမ်ားကို ကမၻာႀကီးအတြင္းရွာေဖြ ဆက္သြယ္ရရွိေနသည့္ ကုမၸဏီဟုဆိုပါသည္။ အထူးသျဖင့္ အေမရိကား၊ လူ႐ုပ္ႏွင့္ အာရွတို႔တြင္ျဖစ္၏။
အျခားေသာသူမ်ားက ကမၻာႀကီးမားသည့္ ေဈးကြက္မ်ားတြင္ အေျခခ်လုပ္ကိုင္ႏိုင္ျခင္းမရွိေသး သ႐ုပ္စစ္မွန္သည့္ ဂလိုဘယ္ကုမၸဏီမျဖစ္ေသးဟုဆိုပါသည္။
အျခားေသာသူမ်ားကမူ ကမၻာႀကီးအတြင္း သင့္ရဲ႕ထိပ္တန္းစီမံခန္႔ခြဲမႈတြင္ ျခားနားေသာႏိုင္ငံသားမ်ား ပါဝင္သည့္ ကိုယ္၏စီးပြားေရးလုပ္ငန္း႐ံုးခ်ဳပ္မ်ားကို ျဖန္႔က်က္ထားရန္ျဖစ္သည္ဟု အႀကံျပဳၾကပါသည္။
ေကာ္ပိုရိတ္ဂလိုဘယ္လ္လတီအယူအဆကို ေလးဘက္ျမင္တည္ေဆာက္မႈျဖင့္ သံုးသပ္ၾကည့္မည္ဆိုပါက၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းတစ္ခုသည္ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ အဓိကအသြင္သဏၭာန္ေလးခ်က္ႏွင့္အညီ အေျချပဳစရာတစ္ခုတြင္ လုပ္ကိုင္ေနသည္ဆိုမွသာ ဂလိုဘယ္လ္ကုမၸဏီတစ္ခုအျဖစ္ သတ္မွတ္ႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပ ထားပါသည္။
၁။ ျဖစ္ေပၚေနသည့္ ေဈးကြက္၏ ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇး ရွင္း (Globalization of Market Presence)
၂။ ေထာက္ပံ့သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး (Globalization of Supply Chain)
၃။ အရင္းအႏွီးအေျချပဳ (Globalization of Capital Base)
၄။ ေကာ္ပိုရိတ္စိတ္ဓာတ္၏ ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္း (Globalization of Croporate Mindset)
၁။ ျဖစ္ေပၚေနသည့္ ေဈးကြက္၏ ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္း (Globalization of Market Presence) အရ ကုမၸဏီသည္ မိမိ၏ အားလံုးအတြင္း စားသံုးသူမ်ားကို သတ္မွတ္ထားရွိ ေဆာင္ရြက္ရန္ကို ေဖာ္ညႊန္းပါသည္။
ဥပမာအားျဖင့္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ၏ တိုယိုတာကားမ်ား အီ စူစူကားမ်ား ဆက္သြယ္ေရးတြင္ ကိုရီးယားႏိုင္ငံ၏ Samsung လက္ကိုင္ဖုန္းမ်ား၊ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံျပည္ Huawei လက္ကိုင္ဖုန္းမ်ား။
၂။ ေထာက္ပံ့သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးကြင္းဆက္၏ ဂလိုဘယ္လိုင္ေဇးရွင္း (Globalization of Supply Chain) အရ၊ ကုမၸဏီသည္ မိမိ၏ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို ေထာက္ပံ့သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးကြင္းဆက္အတြင္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္ ေဆာင္ရြက္ျခင္းကို ဆိုလိုပါသည္။
ဥပမာအားျဖင့္ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ၏ Mark & Sperces ကုမၸဏီသည္ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္က စီမံခ်က္မ်ား ခ်မွတ္လွ်င္ ေပၚတူဂီေမာ္႐ိုကိုႏွင့္ ရွာရီလင္ကာတို႔တြင္ မိမိ၏ လုပ္ငန္းမ်ားကို အတည္ျပဳခ်က္ရယူေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ၏ တိုယိုတာကုမၸဏီသည္ လည္း မိမိ၏ႏိုင္ငံအတြင္းထုတ္ကုန္ပစၥည္းမ်ား၏ ၂/၃ ကိုသာ ထုတ္လုပ္ခဲ့၍၊ ၁/၃ ကိုအျခားေသာ ၂၅ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။ အေရွ႕ ေတာင္အာရွေဒသတြငးဆက္ႏႊယ္မႈမ်ား အေနျဖင့္၊ ဒီဇယ္အင္ဂ်င္ကို ယိုဒယားမွလည္းေကာင္း၊ ထရန္ မစ္ရွင္ကို ဖိလစ္ပိုင္မွလည္းေကာင္း၊ စတီရာယင္မ်ား ကို မေလးရွားမွလည္းေကာင္း၊ အင္ဂ်င္ကို အင္ဒိုနီး ရွားမွလည္းေကာင္း ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါ သည္။
၃။ အရင္းအႏွီးအေျချပဳ ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္း (Globalization of Capital Base) အရ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္၌ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွ Chaina Gn သည္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ မွ NASQAN တြင္ စေတာ့ေဈးကြက္စာရင္းဝင္ခဲ့လွ်င္ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ား မ်ားစြာရရွိခဲ့ပါသည္။ အရင္းအႏွီးမ်ားစြာမလိုအပ္ဘဲ စေတာ့ေဈးကြက္ရွိ အရည္အေသြးမ်ားကို ျမႇင့္တင္ႏိုင္ခဲ့ၿပီး၊ စေတာ့အေျချပဳဝယ္ယူ မႈမ်ားကိုလည္း ဆြဲေဆာင္လုပ္ကိုင္ႏိုင္ခဲ့ပါသည္။
၄။ ေကာ္ပိုရိတ္စိတ္ဓာတ္ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္း (Globalization of Corporate Mindset) အရ ေကာ္ပိုေရး ရွင္းတစ္ခုသည္ ကြဲျပားျခားနားေသာ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ေဈးကြက္မ်ားကို နားလည္ႏိုင္ျခင္းျဖင့္၊ စုေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈတုန္႔ျပန္ခ်က္မ်ားအရ၊ ကြဲျပားျခားနား ျခင္းမ်ားကို ေက်ာ္ျဖတ္၍၊ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္ သည့္ အရည္အခ်င္းမ်ားကို ရရွိလာႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။ ေကာ္ပိုရိတ္စိတ္ဓာတ္သည္ ယင္းအတြင္းဦးေဆာင္ လုပ္ကိုင္ေနသည့္ တစ္ဦးခ်င္းစီ၏ စိတ္ဓာတ္မ်ားေပၚ တြင္ မူတည္ေနၿပီး၊ ယင္းတို႔၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား၊ စုေဆာင္းရရွိႏိုင္သည့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား ေဆာင္ရြက္ေနသည့္လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားႏွင့္ မည္သို႔ဆံုး ျဖတ္ခ်က္မ်ား ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္ေနသည္တို႔အေပၚ မူတည္၍ သက္ေရာက္မႈရွိပါမည္။
ဥပမာအားျဖင့္ General Electric Co သည္ ကမၻာတစ္ဝန္းခိုင္မာသည့္ ေကာ္ပိုရိတ္ယဥ္ေက်းမႈမ်ား ရွိခဲ့၍ ေခါင္းေဆာင္ႏိုင္မႈစြမ္းရည္မ်ားကို တည္ ေဆာက္ေအာင္ျမင္ခဲ့ပါသည္။
(က) ႏိုင္ငံတကာေဈးကြက္မ်ား၏ ဗဟုသုတမ်ား
(ခ) ႏိုင္ငံရပ္ျခားလုပ္ငန္းတည္ေထာင္မႈမ်ား အတြက္ ကြဲျပားျခားနားသည့္ ဝန္ထမ္းမ်ားအ ေပၚ စီမံခန္႔ခြဲမႈမ်ားတြင္ ကြ်မ္းက်င္မႈမ်ား
(ဂ) ႏိုင္ငံျခားေငြေၾကးဆိုင္ရာ စည္းကမ္းခ်က္မ်ား အေပၚ စီမံခန္႔ခြဲမႈမ်ားတြင္ ကြ်မ္းက်င္မႈမ်ား
ယင္းသို႔ေသာ အရည္အေသြးမ်ားမရွိဘဲႏွင့္ စိမ္း ေသာနယ္ေျမမ်ားတြင္ စိမ္းနည္းမည္ျဖစ္၍၊ ဂလိုဘယ္လ္ တိုးခ်ဲ႕မႈမ်ားသည္ ႀကီးမားသည့္ စြန္႔စားမႈပင္ျဖစ္ေနပါ မည္။
ခင္ေဌးယူ (၂၀၁၉ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလထုတ္ CEO မဂၢဇင္း)
Ref: "The Quest for Global Aomirace"
